'Madrid, Ext.', een rondleiding door een hoofdstad van mensen, niet van 'succes'

In Madrid staat een opgezette aap in het Nationaal Museum voor Natuurwetenschappen . Een man slaapt tegen een boom. Een varkenskop in een slagerij. In Madrid studeren kinderen in bibliotheken. Mensen zonnen in Tetas Park. Een tafelvoetbaltafel in een verlaten café. In Madrid is een tunnel vol graffiti. Een winkel vol snoep. Een schaal opgegeten door de zon. Madrid is Hamparadijs.
In de film Madrid, Ext. toont regisseur Juan Cavestany een Madrid dat zo alledaags lijkt dat het vreemd lijkt, ver verwijderd van het geroemde "Madrid van succes", van plezier en onrecht, gepromoot door de propagandisten van stedelijke arrogantie. Een Madrid dat nog steeds traditioneel en menselijk is, meer atomen dan bits, zonder zoveel specialiteitenkoffie, met varkenszwoerd en worst, niet hyperontworpen, en dat, voor wie er goed naar kan kijken, weerstand biedt aan de processen van homogenisering en vernietiging die de grote steden van de planeet teisteren.
Madrid, Ext. , is uiteraard te voet bereikbaar.
Slenteren in de stad is, naast de bewezen voordelen voor de spieren en het hart, een transcendentale ervaring, een vorm van wandelmeditatie: de volhardende wandelaar raakt in een trance waarin de barrières tussen zichzelf en de stad lijken af te brokkelen en men versmelt met de omgeving, met de bars, de boomkuilen, de bloemisten. Een ode en analyse van het slenteren is overigens te vinden in het recente boek Andar por andar (Debat) van Adriana Herreros. Cavestany's film dompelt de kijker ook onder in deze meditatieve staat, dankzij het passende tempo van de shots, de variatie en vooral de diepe en hypnotiserende muziek van Guille Galván , muzikant, dichter en lid van Vetusta Morla. Het leidmotief is soms het gefluit van een messenslijper.
Soms doet de film denken aan John Wilsons documentaires ( How to with John Wilson , op HBO Max), waarin hij met de camera in de hand door New York City reist om het te laten zien zoals niemand buiten het land het zich voorstelt, besmet als we zijn in de provincies van het rijk door het meest gestileerde en glamoureuze beeld van de stad bij uitstek. Maar Wilsons New York is alledaags, alledaags, ietwat louche, maar innemend. Hoewel Wilson en Cavestany een vreemd gevoel voor humor delen, heeft de laatste ook gekozen voor een poëtische benadering van zijn reis naar Madrid, die vervreemde onthechting combineert met diepe empathie.
De film toont de vele alledaagse wonderen die een stad herbergt. Een stad is een plek, maar tegelijkertijd meerdere plekken. Een plek waar veel mensen wonen, die komen en gaan, die je nooit zult tegenkomen (je hoeft je ex niet eens tegen te komen, zoals president Ayuso zei), in buurten waar je nooit een voet zult zetten, als verschillende planeten die rond dezelfde zon draaien zonder te botsen. Een stad is een groot mysterie dat de vier straten van het dagelijks leven overstijgt: als kamperen rond een kampvuur midden in de jungle.
Cavestany varieert van de perifere "graspa bars ", geurend naar churros en inktvis, tot de weelderige portieken van rijke buurten, bewaakt door trotse portiers die inmiddels deel zijn geworden van het landschap. Van brutalisme tot bakstenen muren. Hij ziet een pantoffelverkoper, een buurtkapper die terugdenkt aan zijn oude dag, een visboer die op latere leeftijd bowler wordt, duikers die salto's maken in de lucht (wat een ongewone schoonheid), en een havenverkoper in de buurt van Atocha.

Of aan de leden van het collectief Paco Graco , die zich inspannen om al die stedelijke uithangborden (van fourniturenwinkels, cafés, seksshops ) te redden, zo charmant in hun anachronisme, die de kracht van de vooruitgang geleidelijk aan achter zich laat. De sluiting van videotheek Star, aan de Guadarramastraat, Puerta del Ángel, 35 jaar later, dient als een tegenhanger van de onstuitbare stedelijke veranderingen. Er is geen nostalgie in Madrid, Ext. , maar wel liefde voor wat er overblijft, een oprechte interesse in wat er aan de rand van de maatschappij overblijft.
De schoonheid van Cavestany's film is de filmische demonstratie dat Madrid niet alleen een geweldige plek is om te investeren, noch een bruisend nachtleven, noch de toekomstige thuisbasis van de Formule 1, noch de beste bestemming voor luxe winkeltoerisme. Zonder de noodzaak van pedagogie of propaganda, laat Cavestany, al wandelend, zien dat steden mensen zijn, dat Madrid zijn mensen zijn ( People in Places is de titel van een andere film van hem), en dat die mensen het waard zijn om te verdedigen tegen degenen die hen zouden vampieren met de enthousiaste goedkeuring van hun heersers. Dat, zoals de heroïsche buurtbewegingen vroeger zeiden: "de stad is van ons."
EL PAÍS