De natuurlijke diamantindustrie staat op zijn kop. En daar hebben we de in het laboratorium gekweekte variant voor te danken.

Toen Aret Oymakas jaren geleden begon met de verkoop van diamanten, waren kopers van verlovingsringen op zoek naar één ding voor hun aanstaande bruid: een echte, gedolven diamant.

"Het was gewoon een diamant", aldus Oymakas, eigenaar van Livia Diamonds in Toronto. "En je kreeg wat je kon krijgen... qua ontwerp en budget."

Tegenwoordig is dat niet meer zo.

In laboratoria gekweekte diamanten zijn de laatste jaren enorm populair geworden. Ze vormen een serieuze concurrent voor de traditionele, gedolven versie.

Oymakas zegt dat natuurlijke diamanten 100 procent van zijn omzet uitmaakten tot 2018, toen in laboratoria gekweekte diamanten massaal op de markt kwamen. Nu vertegenwoordigen natuurlijke diamanten slechts drie tot vier procent van zijn omzet.

Volgens experts zoals Oymakas hebben ethiek, kosten en de stijgende prijs van alle andere aspecten van het leven voor pasgetrouwde stellen de populariteit van echte diamanten ondermijnd. En dat heeft een grote impact op de mijnbouwsector – ook in Noord-Canada.

Nog maar vorige week maakte Burgundy Diamond Mines bekend dat het honderden werknemers zou ontslaan en tijdelijk de werkzaamheden zou stilleggen in een van zijn dagbouwmijnen, Point Lake, in de Northwest Territories.

Ariella Calin, communicatiemanager van het bedrijf, zei dat de dagbouwmijn "subeconomisch bleek te zijn", gezien de recente waardedaling van diamanten . Volgens gegevens van Tenoris, dat de verkoopprijzen van diamanten bijhoudt, kosten natuurlijke diamanten in de winkel nu 26 procent minder dan twee jaar geleden.

Canada exporteerde in 2019 voor $ 2,21 miljard aan diamanten, waarmee het destijds de derde grootste diamantproducent ter wereld was. Met alleen al drie diamantmijnen in de Northwest Territories biedt de diamantindustrie volgens experts duizenden mensen direct werk in die provincie en nog veel meer indirect. Dit betekent dat marktdalingen een enorme impact zullen hebben op het noorden.

Uit de mijn of in een laboratorium gekweekt?

Gedolven diamanten worden diep in de aarde gesmeed door middel van hitte, druk en tijd. Daarna worden ze opgegraven, in vorm gebracht en in sieraden gezet, zoals verlovingsringen.

Bij in een laboratorium gekweekte diamanten wordt dat proces in principe bovengronds nagebootst: met behulp van chemicaliën en extreme hitte worden de diamanten in een kamer in enkele weken gesmeed .

"Ik maak altijd de vergelijking tussen ijs dat in uw koelsysteem wordt gemaakt en ijs dat buiten in de kou wordt gemaakt," zei Oymakas. "Fysiek zijn ze identiek. Er is geen enkel verschil."

Maar sommige deskundigen benadrukken dat er wel degelijk een verschil is.

Graham Pearson, hoogleraar aan de afdeling aard- en atmosferische wetenschappen van de Universiteit van Alberta, zegt dat de natuurlijke vorming van diamanten diep onder de grond resulteert in een "complexiteit" die je niet krijgt bij de in een laboratorium gekweekte variant.

"Wat je krijgt met [een natuurlijke diamant] is dat je een verbazingwekkend fragment van het diepste deel van de aarde vasthoudt. Een natuurlijke diamant is uniek," zei hij.

Hij betoogt dat in een laboratorium gekweekte diamanten allemaal hetzelfde zijn en volgens een exact recept worden gemaakt – als een afdruk van een schilderij.

Waarom kiezen mensen zo massaal voor in het laboratorium gekweekte groenten?

Volgens Oymakas is het enige zichtbare verschil voor kopers van een verlovingsring het prijskaartje.

Terwijl een verlovingsring met een echte diamant van twee karaat misschien wel $ 35.000 kost, zegt Oymakas dat een in een laboratorium gekweekte diamant van twee karaat met dezelfde helderheid en kleur slechts ongeveer $ 3.500 kan kosten.

"Omdat tegenwoordig alles duurder wordt - huisvesting, bruiloftskosten - willen mensen geen fortuin uitgeven aan een ring", aldus Oymakas.

Dat betekent dat mensen zich veel grotere stenen kunnen veroorloven als ze synthetische stenen kopen, vaak nog steeds voor een lagere prijs dan wat een natuurlijke diamant zou hebben gekost.

De technologie die gebruikt wordt om in laboratoria gekweekte diamanten te maken, is volgens Oymakas ook drastisch verbeterd sinds ze voor het eerst op de markt kwamen. Hij zegt dat dit hen in staat stelt om meer aanpasbare stenen te creëren, bijvoorbeeld met een unieke vorm of toon, en dat blijkt een aantrekkingskracht te hebben op klanten.

Ethiek is een andere reden. Gedwongen arbeid en kinderarbeid vormen een probleem in de diamantmijnindustrie in Afrika, met name, en het zware fysieke werk levert vaak weinig op. Veel kopers willen 'bloeddiamanten' vermijden – stenen die in Afrikaanse conflictgebieden worden gewonnen en die vervolgens worden gebruikt om rebellenbewegingen te financieren. Hoewel er inmiddels een internationaal classificatiesysteem, het Kimberley-proces, is ingevoerd om consumenten te helpen weten waar hun diamanten vandaan komen, is er nog steeds discussie over hoe goed dit systeem werkt .

Stefanie Beninger, universitair hoofddocent marketing aan de Nyenrode Business Universiteit in Nederland, die onderzoek heeft gedaan naar de marketing van diamanten, zegt dat het ethische aspect een grote rol speelde bij de teloorgang van de natuurlijke diamant.

De kaskraker Blood Diamond uit 2006, met Leonardo DiCaprio in de hoofdrol, confronteerde veel consumenten met de realiteit van de diamantindustrie. Jaren later, toen er in laboratoria gekweekte diamanten op de markt kwamen die niet dezelfde ethische bezwaren met zich meebrachten, waren consumenten erdoor aangetrokken, aldus Beninger. (Pearson wijst erop dat het smeden van in laboratoria gekweekte diamanten in een laboratorium echter veel energie kost, wat betekent dat ze ook niet helemaal vrij zijn van negatieve effecten.)

Beringer zegt dat de verschuiving bovendien generaties lang is geweest. De beroemde slogan van De Beers "Een diamant is voor altijd" overtuigde babyboomers en generatie X van diamanten verlovingsringen als een traditioneel symbool van blijvende liefde, aldus Beninger.

Maar millennials trappen er niet in. Beringer zegt dat deze generatie, net als Generatie Z, te maken heeft met aanzienlijke financiële uitdagingen, naast het feit dat ze sociaal bewuster zijn.

"Vanuit functioneel perspectief werken [synthetische diamanten] hetzelfde. Het is veel goedkoper en de herkomst is beter te traceren", aldus Beninger.

En Beninger zegt dat er minder millennials trouwen dan hun ouders of grootouders – een onderzoek van Pew Research wees uit dat in 2021 25 procent van de 40-jarigen nog nooit getrouwd was geweest, een nieuw record. In 1980 was dat percentage nog maar zes procent.

Beninger wijst erop dat de diamantindustrie in 2016 de campagne "Echt is zeldzaam" lanceerde, waarmee ze op een minder traditionele manier echte diamanten aan millennials probeerde te verkopen .

Kijkend naar de verkoop van in het laboratorium gekweekte diamanten versus natuurlijke diamanten, zegt Beninger dat het duidelijk is dat de campagne hen niet heeft teruggebracht naar de gedolven variant. Het idee dat een gedolven diamant "echt" is en een in het laboratorium gekweekte diamant "nep" is gewoon niet blijven hangen bij jongere generaties, aldus Beninger.

Noordelijke mijnbouwsector in moeilijkheden

Voor Oymakas hebben de lagere diamantprijzen zijn bedrijf geen schade toegebracht. Hij zegt dat hoewel de prijs van de steen zelf is gedaald, mensen grotere synthetische diamanten kopen of misschien meer sieraden omdat de prijs betaalbaarder is.

Voor Noord-Canada is het een ander verhaal. Daar zijn duizenden mensen direct werkzaam in de diamantmijnen in de Northwest Territories.

"Die regio van het land is in veel gevallen afhankelijk van diamanten voor haar levensonderhoud", aldus Zimnisky.

Er zijn drie diamantmijnen in de Northwest Territories – en ze zijn allemaal bezig met de afbouw ervan. De Diavik-diamantmijn zal naar verwachting begin volgend jaar sluiten, terwijl de geschatte levensduur van de Gahcho Kué-mijn op 2031 wordt geschat.

Volgens Pearson zal de sluiting van de industrie in het noorden van Canada een "enorme" impact hebben. Volgens Pearson zullen er 1.500 directe banen verloren gaan en nog veel meer indirecte banen. Daarnaast zal er een exodus van mensen uit de noordelijke gemeenschappen plaatsvinden.

De Ekati-diamantmijn, waartoe de Point Lake-mijn behoort, was de eerste in het land toen deze in 1998 werd geopend. Het zou zonde zijn als de sector na slechts 30 jaar zou sluiten, zegt Pearson.

"Het heeft vele, vele jaren en miljoenen dollars aan inspanningen gekost om de diamanten te vinden... en het zou zomaar voorbij kunnen zijn," zei Pearson. "Dat zou een absolute tragedie zijn."