Poolse astronautenarts: effecten van ruimtereizen zichtbaar in bloedtesten

Bloedtesten bij astronauten laten vergelijkbare indicatoren zien als die van mensen die langere tijd op poolstations en in onderzeeërs verblijven, vertelde Alessandro Alcibiade, een arts op de IGNIS-missie die de gezondheid van de Poolse astronaut Sławosz Uznański-Wiśniewski verzorgt, aan PAP.

Op 15 juli, na 18 dagen in het Internationale Ruimtestation (ISS), keerde de Ax-4-bemanning terug naar de aarde: Peggy Whitson (VS), Sławosz Uznański-Wiśniewski uit Polen, Tibor Kapu uit Hongarije en Shubhanshu Shukla uit India. De Poolse astronaut vloog de ruimte in als onderdeel van de eerste Poolse technologische en wetenschappelijke missie, IGNIS.

Tijdens korte missies zoals IGNIS zijn de gevolgen van blootstelling aan microzwaartekracht minimaal voor goed voorbereide en gezonde personen. Astronauten die langere tijd in een baan om de aarde blijven, krijgen onvermijdelijk te maken met spieratrofie en botverlies. Dit betekent dat ze bij terugkeer op aarde vaak niet zelfstandig kunnen lopen, wat een lange en intensieve revalidatie vereist, aldus Alessandro Alcibiade van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA), de vluchtchirurg voor de IGNIS-missie. Hij bereidde Sławosz Uznański-Wiśniewski voor op de vlucht naar het internationale ruimtestation ISS, hield zijn gezondheid in de ruimte in de gaten en was een van de eersten die bij hem aanwezig was na zijn terugkeer op aarde. Alcibiade is nu verantwoordelijk voor de revalidatie van de Pool in het European Astronaut Centre van ESA in Keulen, Duitsland.

Alcibiade stelde dat de veranderingen in het menselijk lichaam die optreden onder invloed van de ruimteomstandigheden duidelijk zichtbaar zijn voor artsen en wetenschappers. "En sommige zijn voor iedereen merkbaar. Astronauten, vooral aan het begin van een missie, hebben vollere, rodere gezichten. Dit is het gevolg van de stroming van lichaamsvloeistoffen vanuit het onderlichaam in microzwaartekracht. Doorgaans verdwijnen de zwellingen, samen met de bijbehorende duizeligheid en desoriëntatie, na een paar dagen", legde de expert uit.

De effecten van microzwaartekracht op het lichaam zijn ook zichtbaar in de resultaten van bloedonderzoek. "Er is geen specifieke marker die wijst op ruimtevluchten. Astronauten hebben echter doorgaans een tekort aan bepaalde vitamines, zoals B12 of D. Dit hangt samen met de beperkte toegang tot vers voedsel en direct zonlicht. Daarom worden passende supplementen gebruikt", aldus Alessandro Alcibiade.

Hij voegde eraan toe dat vergelijkbare onderzoeksresultaten werden verkregen door mensen die langere tijd verbleven in bijvoorbeeld poolstations of onderzeeërs.

In de ruimte is ioniserende kosmische straling gevaarlijk voor levende wezens. Langdurige blootstelling kan leiden tot veranderingen in het beenmerg, weefselschade en DNA-schade. Volgens de arts worden astronauten constant gecontroleerd op blootstelling aan straling en wordt de toegestane dosis vastgesteld door de Internationale Commissie voor Radiologische Bescherming (ICRP).

Om astronauten extra bescherming te bieden, houden grondpersoneelsleden het ruimteweer en verschijnselen die verband houden met de zonneactiviteit nauwlettend in de gaten. Grote zonnevlammen en coronale massa-ejecties genereren een krachtige zonnewind (een plasmastroom bestaande uit geladen deeltjes). Wanneer het door de zon uitgestoten plasma de baan van de aarde bereikt, verplaatsen astronauten zich naar een deel van het ISS dat extra beschermd is tegen straling.

Zoals de PAP-bron aan de publicatie vertelde, begint een langdurige missie volgens NASA's definitie na 30 dagen in de ruimte. Momenteel duren langdurige missies naar het ISS gemiddeld zes maanden. NASA kan deze periode echter verlengen tot acht maanden, aangezien de nieuwe Dragon-capsule gecertificeerd is om gedurende die periode in het dok van het ruimtestation te blijven.

Volgens de arts betekenen langere missies aanzienlijke besparingen, omdat capsules minder vaak naar het ISS zullen reizen en elk transport naar de ruimte erg duur is. "Bovendien zullen missies van meerdere maanden een beter onderzoek naar de effecten van microzwaartekracht en straling op het menselijk lichaam mogelijk maken. Dit is met name belangrijk bij het plannen van verdere ruimtereizen – naar de maan en later naar Mars," benadrukte hij.

Toen hem gevraagd werd of astronauten lastige patiënten zijn, antwoordde hij: "Ik heb er meerdere gehad, maar ik heb er nog geen één ontmoet die niet interessant was vanuit wetenschappelijk en persoonlijk oogpunt."

Hij voegde eraan toe: "Mijn werk is niet te vergelijken met werken in een kliniek of ziekenhuis, maar eerder met het werken als militair arts die gevechtspiloten behandelt. Mijn patiënten zijn bovengemiddeld gezond, maar tijdens missies worden ze ook blootgesteld aan extreme, gevaarlijke omstandigheden."

Volgens hem is het nemen van risico's – zoals astronauten dat doen – essentieel voor de ontwikkeling van de mensheid. "Ooit ontdekten waaghalzen nieuwe landen; nu veroveren ze stap voor stap de ruimte. Een wetenschappelijke theorie stelt dat er een genetische aanleg is voor ontdekkingsreizen. Volgens deze theorie bezitten mensen die geboren zijn om beperkingen te overwinnen en grenzen te verleggen het ontdekkingsreizigersgen, het Ulysses-gen. Zonder zulke mensen zouden we nog steeds in het stenen tijdperk leven", concludeerde Dr. Alessandro Alcibiade.

Anna Bugajska (PAP)

abu/ bar/ zan/ amac/

De PAP Foundation staat het kosteloos overnemen van artikelen van de website van Nauka w Polsce toe, mits u ons maandelijks per e-mail op de hoogte stelt van uw gebruik van de website en de bron van het artikel vermeldt. Vermeld op portals en websites het gelinkte adres: Bron: naukawpolsce.pl, en in tijdschriften de annotatie: Bron: Nauka w Polsce website - naukawpolsce.pl. Deze toestemming geldt niet voor informatie in de categorie "Wereld" of voor foto's of videomateriaal.