Wetenschap onthult de verrassende oorsprong van de aardappel

Er zijn meer dan honderd manieren om een aardappel te bereiden , en duizenden verhalen zijn begonnen met een shot wodka die uit deze knol is gedistilleerd. Eeuwenlang heeft de aardappel een belangrijke rol gespeeld bij het voeden van de groeiende wereldbevolking. Volgens een onderzoek was de introductie van de aardappel vanuit Amerika verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de bevolkingsgroei in de Oude Wereld tussen 1700 en 1900.

Nu onthult de wetenschap de verrassende oorsprong van de groente: ze ontstond 9 miljoen jaar geleden als resultaat van een ongewone kruising tussen een voorouder van de tomaat en een oeroude Zuid-Amerikaanse plant. Deze onthulling herschrijft de evolutionaire geschiedenis van een van 's werelds meest geconsumeerde voedingsmiddelen en verklaart tevens hoe een simpele knol een hoofdbestanddeel van het wereldwijde dieet werd.

Onderzoekers van de Chinese Academie voor Landbouwwetenschappen voerden de meest uitgebreide genomische analyse tot nu toe uit op de gedomesticeerde aardappel. Ze bestudeerden gecultiveerde variëteiten samen met 44 wilde soorten en voerden een ongekende genetische sequentie uit. De resultaten onthulden een stabiele mix van genetisch materiaal tussen Solanum tuberosum (de traditionele aardappel) en een voorouder van Solanum lycopersicum (de tomaat).

De bevinding suggereert dat aardappelen zoals we ze vandaag de dag kennen, zijn ontstaan door een kruising tussen een oeroude tomatenplant en andere Solanum -verwante soorten uit de Etuberosum-familie, die tot dan toe geen knollen produceerden. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Cell .

Zowel de aardappel als de tomaat hebben een gemeenschappelijke voorouder die ongeveer 13 miljoen jaar geleden leefde. Vier miljoen jaar later kruisten hun nakomelingen elkaar succesvol. Uit deze verbintenis ontstond een nieuwe plant met het vermogen om knollen te vormen: ondergrondse structuren die energie opslaan in de vorm van koolhydraten en die voortplanting mogelijk maken zonder zaden of bestuiving. Deze biologische innovatie maakte de verspreiding van de eerste aardappelen mogelijk in gebieden met uiteenlopende klimaten, van warme tot koude gebieden.

De studie bracht ook onthullende genetische details aan het licht. Het SP6A-gen, beschouwd als de "schakelaar" die bepaalt of een plant knollen zal ontwikkelen, is afkomstig van de tomaat. Het IT1-gen, dat de groei reguleert van de ondergrondse stengels die de eetbare knol vormen, is daarentegen afkomstig van planten van de Etuberosum-familie, afkomstig uit Zuid-Amerika.

Door de chronologie van de hybridisatie en de geolocatie van de betrokken soorten te bestuderen, stelden de onderzoekers een hypothese op over de oorsprong van de aardappel. Tijdens het Mioceen, tussen 10 en 6 miljoen jaar geleden, ontstond door de abrupte geologische opheffing van de Andes, veroorzaakt door de botsing van twee tektonische platen, nieuwe koude klimaatgebieden. Wetenschappers geloven dat deze geologische verandering planten dwong zich aan te passen om te overleven en zich uit te breiden, waarbij twee planten samensmolten tot Solanum tuberosum , die miljoenen jaren later in de vorm van friet bij uw hamburger zou belanden.

Dit verhaal verscheen oorspronkelijk op WIRED en Español en is vertaald uit het Spaans.