Co będzie się działo w pierwszej Fabryce AI w Polsce? Ekspert wyjaśnia

• Pierwszy komputer kwantowy finansowany w ramach inicjatywy EuroHPC stanie w Polsce. Trwa jego instalacja, a otwarcie planowane jest w czerwcu tego roku - ujawnia Robert Pękal, dyrektor Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego.
• To projekt badawczo-rozwojowy – choć technologia kwantowa nie jest jeszcze w pełni dojrzała, komputer będzie służył testom, rozwojowi i porównaniu różnych podejść technologicznych.
• Komputer kwantowy będzie współpracować z Fabryką AI, która również zostanie uruchomiona w Poznaniu (uruchomienie planowane jest na połowę 2026 r.), i z już zainstalowanym tam superkomputerem Proxima.

Poznań staje się ważnym ośrodkiem na technologicznej mapie Polski. W ciągu roku powstaną tam dwa ważne projekty współfinansowane przez UE: komputer kwantowy i Fabryka AI.

Co wyprodukuje polska Fabryka AI?

Fabryka AI to wspólny projekt, w którym połowa finansowania pochodzi z budżetu krajowego, a druga połowa z funduszy unijnych w ramach programu EuroHPC JU. Polska jest jednym z pierwszych krajów, które wygrały konkurs na budowę takiego skonfigurowanego specjalnie do wykorzystania w pracy z AI superkomputera.

- Nasz wniosek był jednym z najlepiej ocenionych w drugim cut offie - mówi Robert Pękal, dyrektor Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego.

Jak zapowiada, Fabryka AI będzie gotowa w drugiej połowie przyszłego roku. Jej realizacja może zależeć od dostępności chipów GPU i warunków rynkowych. - Pojawiające się cła na pewno będą miały jakiś wpływ na ceny rozwiązań - ocenia.

Do czego będzie służyć? Jak informuje Pękal, poznański komputer będzie przetwarzać ogromne ilości danych i wspierać projekty z zakresu sztucznej inteligencji. Połowa zasobów trafi do europejskich firm, głównie małych i średnich przedsiębiorstw (to dlatego, że UE sfinansowała 50 proc. inwestycji). Druga część zostanie przeznaczona na potrzeby krajowe – dla nauki oraz wsparcia polskich firm, które będą mogły korzystać z tych zasobów bezpłatnie.

Co to oznacza w praktyce? Jak zapowiada Pękal: wsparcie dla biznesu w tworzeniu rozwiązań opartych na AI.

W czerwcu uruchomienie komputera kwantowego w Poznaniu

W Poznaniu powstaje również pierwszy w Europie komputer kwantowy z innego projektu EuroHPC JU. To część większej europejskiej inicjatywy, w ramach której powstanie sześć takich maszyn. Poznański komputer będzie pierwszym z nich, który zostanie fizycznie zainstalowany.

- Przetarg już się odbył. W tej chwili komputer jest produkowany i w połowie czerwca będzie instalowany w Poznaniu. Myślę, że jeszcze w czerwcu dokonamy uroczystego otwarcia tego komputera kwantowego - zapowiedział Pękal.

Projekt, podobnie jak Fabryki AI, jest finansowany w modelu 50/50 – połowa środków pochodzi z funduszy unijnych (EuroHPC), druga połowa z budżetu krajowego.

Po co powstaje komputer kwantowy? Jak przekonuje Pękal, choć technologia kwantowa nie jest jeszcze w pełni użyteczna komercyjnie, komputer posłuży do badań i rozwoju. - Każdy z komputerów, który będzie instalowany w Europie, będzie w innej technologii - zauważa gość studia WNP na Europejskim Kongresie Gospodarczym. I dodaje:

Te technologie rozwijają się dość intensywnie i jeszcze z dzisiejszej perspektywy nie wiemy, która okaże się ślepym zaułkiem, a która będzie dominująca.

Równocześnie stworzy środowisko współpracy z poznańską Fabryką AI oraz superkomputerem Proxima, oddanym do użytku w 2023 r.