Nowy test CRISPR wykrywa gruźlicę w plwocinie z 100% skutecznością

Naukowcy z Uniwersytetu Princeton opracowali nowy test diagnostyczny SHINE-TB, który wykrywa gruźlicę bezpośrednio w plwocinie z 100% czułością i swoistością. Technologia wykorzystuje system CRISPR i działa w jednym prostym naczyniu, w temperaturze 37°C, bez potrzeby specjalistycznego sprzętu. Badanie opublikowane w "Science Advances" pokazuje, że test spełnia kryteria WHO dla diagnostyki gruźlicy w miejscach o ograniczonych zasobach.
Gruźlica, wywoływana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), pozostaje jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych na świecie. Choć istnieją skuteczne terapie, problemem jest diagnostyka – metody hodowlane są bardzo czułe, ale powolne, mikroskopia plwociny szybka, ale mało dokładna, a testy PCR wymagają drogiego sprzętu i jednorazowych wkładów. W wielu krajach o ograniczonych zasobach wciąż brakuje skutecznych narzędzi wykrywania zakażenia.
Nowy test SHINE-TB łączy amplifikację polimerazy rekombinazy z systemem CRISPR (Cas13a i Cas12a), co pozwala na równoległą detekcję dwóch konserwatywnych sekwencji bakterii gruźlicy – IS6110 i IS1081 – oraz ludzkiego DNA jako kontroli wewnętrznej.
Badanie kliniczne obejmowało 13 próbek plwociny od dorosłych pacjentów z objawami gruźlicy. Wyniki były jednoznaczne: 100% czułości (6/6) i 100% swoistości (7/7) w porównaniu ze złotym standardem, czyli hodowlą bakterii. Dla porównania – GeneXpert Ultra w tym samym zestawie próbek osiągnął 100% czułości, ale tylko 86% swoistości.
Zobacz także:Test działa w temperaturze 37°C i daje wynik w jednym naczyniu, bez konieczności stosowania złożonych urządzeń laboratoryjnych. Odczyt można wykonać na prostym pasku papieru, a dzięki zastosowaniu liofilizacji zestawy testowe można przechowywać i transportować bez chłodzenia.
Granica wykrywalności wyniosła 69 CFU/ml dla szczepu M. tuberculosis H37Rv i 80,5 CFU/ml dla M. bovis BCG, bez reakcji krzyżowych z innymi bakteriami czy grzybami.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa minimalne parametry dla testów diagnostycznych gruźlicy wykonywanych w pobliżu miejsca opieki: czułość ≥85% oraz ≥90% dla testów o niskiej złożoności. SHINE-TB nie tylko spełnia te kryteria, ale przewyższa je, osiągając skuteczność porównywalną z metodami laboratoryjnymi.
Jak podkreślają autorzy badania, nowa technologia może znacząco przyspieszyć proces diagnostyki:
„SHINE-TB usprawnia diagnostykę gruźlicy od pobrania próbki do uzyskania wyniku, łącząc amplifikację i detekcję w jednym”.
politykazdrowotna