Narzędzie oparte na sztucznej inteligencji, które pozwala przewidywać erupcje wulkanów nawet z 12-godzinnym wyprzedzeniem

Europa Press

Gazeta La Jornada, czwartek, 6 listopada 2025, s. 30-30. 6

Granada. Międzynarodowy projekt badawczy prowadzony przez Uniwersytet w Granadzie (UGR) opracował procedurę opartą na sztucznej inteligencji (AI) i teorii sygnałów, która pozwala przewidywać erupcje wulkaniczne z co najmniej 12-godzinnym wyprzedzeniem i potwierdzać ich zakończenie w ciągu zaledwie trzech godzin. To „kluczowy postęp w zarządzaniu ryzykiem i ochronie ludności”.

Tę metodologię z powodzeniem przetestowano już podczas erupcji wulkanu Tajogaite na wyspie La Palma (Santa Cruz de Tenerife) w 2021 r. oraz wulkanu Volcán de Fuego de Colima (Meksyk). Pozwala ona na analizę parametrów sejsmicznych w czasie rzeczywistym w celu „przewidywania zdarzeń erupcyjnych i charakteryzowania ich zachowania”.

Badanie, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym Journal of Volcanology and Geothermal Research , a w którym uczestniczą również naukowcy z uniwersytetów w Colima (Meksyk) i Canterbury (Nowa Zelandia) oraz z Instytutu Wulkanologicznego Wysp Kanaryjskich na Teneryfie, kładzie podwaliny pod nową generację narzędzi do prognozowania aktywności wulkanicznej.

Jest to zatem narzędzie wczesnego ostrzegania oparte na podejściu, które z kolei wychodzi od łącznej analizy trzech określonych parametrów sejsmicznych: entropii Shannona, indeksu częstotliwości i tzw. kurtozy, która informuje o rozkładzie prawdopodobieństwa.

Entropia mierzy stopień nieuporządkowania sygnałów sejsmicznych, a jej spadek wskazuje, że trzęsienia ziemi stają się bardziej zorganizowane – wzorzec, który często występuje tuż przed erupcją. Z kolei indeks częstotliwości identyfikuje zmiany w dominujących częstotliwościach związanych z różnymi rodzajami aktywności magmowej, podczas gdy kurtoza skutecznie wykrywa impulsywne zdarzenia sejsmiczne, wyjaśnił Uniwersytet w Granadzie.