Globalny Fundusz zagwarantuje krajom Globalnego Południa dostęp do lenakapawiru, rewolucyjnego leku zapobiegającego zakażeniom wirusem HIV.

Globalny Fundusz , który walczy z AIDS , gruźlicą i malarią, ogłosił w środę podpisanie umowy o dostępie z amerykańską firmą farmaceutyczną Gilead, producentem lenakapawiru , leku przeciwwirusowego o niemal 100% skuteczności w zapobieganiu HIV, w celu wprowadzenia go do krajów o niskich i średnich dochodach. „Punkt zwrotny w walce z wirusem” i „kamień milowy dla globalnej równości w opiece zdrowotnej” – według urzędników funduszu.

Według Globalnego Funduszu „jest to pierwszy przypadek w historii, gdy lek zapobiegający zakażeniu wirusem HIV zostanie dostarczony krajom o niskich i średnich dochodach w tym samym czasie, co krajom o wysokich dochodach”.

Długo działający lenakapawir , podawany dwa razy w roku w postaci zastrzyku podskórnego, może okazać się przełomem w zapobieganiu zakażeniom wirusem HIV, gdyż jest znacznie skuteczniejszy niż prezerwatywy lub tradycyjna profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP).

„Po raz pierwszy dysponujemy narzędziem, które może fundamentalnie zmienić trajektorię epidemii HIV, ale tylko wtedy, gdy dotrze ono do osób, które najbardziej go potrzebują. Naszym celem jest dotarcie z lenakapawirem do dwóch milionów osób. Ale możemy to osiągnąć tylko wtedy, gdy świat zaangażuje się w niezbędne zasoby” – powiedział Peter Sands, dyrektor wykonawczy Globalnego Funduszu, w oświadczeniu.

Po raz pierwszy dysponujemy narzędziem, które może radykalnie zmienić przebieg epidemii HIV, ale tylko jeśli dotrze ono do osób, które najbardziej go potrzebują.

Peter Sands, dyrektor wykonawczy Globalnego Funduszu

Problemem lenakapawiru jest jego cena rynkowa. Na przykład w Stanach Zjednoczonych, gdzie Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła lek w czerwcu, jego koszt wyniesie ponad 28 000 dolarów rocznie na osobę.

Winnie Byanyima, dyrektor wykonawczy UNAIDS , oszacowała w wywiadzie dla tej gazety w zeszłym tygodniu , że naukowcy z Uniwersytetu w Liverpoolu obliczyli, iż produkcja lenakapawiru mogłaby kosztować zaledwie 25 euro na osobę rocznie, gdyby Gilead zezwolił na masową produkcję leku generycznego.

Źródła Global Fund wyjaśniły w rozmowie z gazetą, że w celu sfinansowania „znacznego wdrożenia tego przełomowego narzędzia zapobiegawczego” korzystają z dotacji z Global Fund, finansowanych przez wiele krajów, w tym Hiszpanię , oraz dodatkowego wsparcia ze strony fundacji prywatnych.

„Zapewniliśmy cenę dostępu dla krajów objętych dobrowolną licencją, która umożliwia wczesne i masowe wprowadzenie lenakapawiru, ale szczegółowe szczegóły finansowe umowy pozostają poufne” – powiedziały tej gazecie źródła Global Fund.

Według tej organizacji dobrowolne umowy licencyjne (kiedy firma posiadająca patent pozwala innej firmie na jego produkcję na wzajemnie uzgodnionych warunkach), które Gilead podpisał z producentami generycznymi, obejmują do 120 krajów. Kraje wspierane przez Global Fund spośród tych 120 krajów będą uprawnione do tej umowy.

Według Winnie Byanyimy z UNAIDS, Gilead udzielił licencji sześciu firmom na produkcję leków generycznych. Żadna z nich nie znajduje się jednak w Ameryce Łacińskiej, gdzie rośnie liczba zakażeń, a w Afryce licencję posiada tylko jedna firma w Egipcie.

Zmiana transformacyjna

Globalny Fundusz szczyci się nadzwyczajnym wsparciem finansowym ze strony Children's Investment Fund Foundation (CIFF) oraz technicznym i politycznym wsparciem koalicji partnerów, takich jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), UNAIDS, Fundacja Gatesa, Unitaid, Fundacja Eltona Johna na rzecz AIDS (EJAF) i AVAC .

Celem jest, aby pierwsza dostawa dotarła do co najmniej jednego kraju afrykańskiego do końca 2025 roku, „co zapoczątkuje transformacyjną zmianę w sposobie prowadzenia profilaktyki HIV w społecznościach o największym obciążeniu nowymi zakażeniami” – świętuje Globalny Fundusz. Według UNAIDS, w 2024 roku na całym świecie odnotowano 1,3 miliona zakażeń.

Miejscami docelowymi będą miejsca o „dużym obciążeniu i częstości występowania” zakażeń wirusem HIV, a „celem jest zapewnienie, że gdy leki generyczne staną się dostępne, kraje będą mogły płynnie przejść na bardziej przystępne cenowo opcje dostaw”.

„Naszym celem jest zadbanie o to, aby ludzie w krajach o największym obciążeniu epidemią HIV nie musieli czekać latami na dostęp do najnowszych środków zapobiegawczych” – wyjaśnił Hui Yang, szef operacji zaopatrzeniowych Globalnego Funduszu.

Naszym celem jest zadbanie o to, aby mieszkańcy krajów o największym obciążeniu epidemią HIV nie musieli czekać latami na dostęp do najnowszych środków profilaktycznych.

Hui Yang, Globalny Fundusz

Globalny Fundusz podkreśla, że ​​pilna potrzeba jest szczególnie dotkliwa w takich krajach jak Republika Południowej Afryki , gdzie dziewczęta w wieku dojrzewania i młode kobiety nadal są nieproporcjonalnie dotknięte wirusem.

„Lenakapawir oferuje młodym kobietom i wszystkim osobom z grupy ryzyka dyskretną, długo działającą opcję, która pozwala uniknąć zakażenia wirusem HIV” – powiedział Aaron Motsoaledi, minister zdrowia Republiki Południowej Afryki, odnosząc się do stygmatyzacji związanej z innymi, bardziej widocznymi formami profilaktyki, takimi jak codzienne przyjmowanie tabletek przez osoby z grupy ryzyka.

UNAIDS uważa, że ​​nagłe cięcia w finansowaniu ze strony Stanów Zjednoczonych, głównego sponsora walki z wirusem, mogą doprowadzić do dodatkowych 6,6 miliona nowych zakażeń do 2029 roku. W tym scenariuszu lenakapawir jest wielką nadzieją.

„Pozwoliłoby nam to bardzo szybko powstrzymać nowe zakażenia. A jeśli je powstrzymamy, zakończymy epidemię AIDS, ponieważ oznaczałoby to, że nadal będziemy opiekować się osobami zakażonymi HIV, ale nie będzie nowych zakażeń. Za kilka lat możemy być bliżej niż kiedykolwiek zakończenia tej choroby” – powiedziała Winnie Byanyima w wywiadzie dla Planety Futuro.