Niemand sterft na te zijn gestorven.

Niemand sterft echt na de dood! En nee, dit maakt de wereld niet tot een menigte van verloren en gekwelde zielen, maar eerder tot mensen die, door hun eeuwigheid in onze herinnering, voor altijd in ons voortleven. Zo zal het eeuwige leven er dus uitzien.

Het is duidelijk dat onmisbare mensen, "gewoon" omdat ze altijd onmisbaar zijn, niet mogen sterven. We zijn er nooit op voorbereid ze te verliezen. Misschien omdat je nooit sterft, behalve plotseling.

We hebben je verlies altijd gevoeld als een verzaking aan onze liefde voor jou. En als een verlatenheid die ons tot in de kern verscheurt.

We blijven leven met de angst dat we niet weten hoe we moeten reageren op het verlies van iemand die we verloren hebben en dat ook wij langzaam maar zeker sterven.

En nooit breekt er bij haar een wervelwind van schuldgevoel los, die verroert en zachtjes fluistert. Want haar dood brengt het verlangen naar alles wat we niet met hen hebben meegemaakt: door nalatigheid, luiheid, of simpelweg omdat we ervan uitgingen dat ze zo eeuwig zouden zijn dat niets wat we vandaag niet meemaakten te laat zou komen.

We hebben voortdurend het gevoel dat er een tijd vóór en een tijd ná hun dood is. Vanaf het moment dat we iemand verliezen van wie we houden, zijn we immers nooit meer goedgelovig of naïef, vrolijk of onschuldig, of zelfs maar kinderlijk.

Nooit, na hun verlies, houden we op ons aangevallen te voelen door al de genereuze aanmoedigingen waarmee ze ons aansporen om te leven – met “kracht!”, “moed!”, of “je moet reageren”, en al het andere dat pijn doet – alsof niemand heeft gemerkt dat wat ons roept om opnieuw te leven nog steeds een verraad is aan degene die verloren is.

En we blijven ons realiseren dat met hun dood belangrijke delen van de mensen waarvan we dachten dat ze bijna alles over ons wisten, de een na de ander "sterven". Simpelweg omdat ze niets lijken te begrijpen van de omvang van onze pijn. En wat ze ook tegen ons zeggen, de woorden die ons zouden troosten, lijken in hun mond te sterven voordat ze überhaupt uitgesproken worden.

Spelen met dood en angst op Halloween, of het vieren van degenen die gestorven zijn omdat ze in ons voortleven en ons verlichten (en in zekere zin al onze "heiligen" zijn), nodigt ons uit tot leven. En het herinnert ons eraan om nooit tijd te verspillen aan wie dan ook. Het is een manier om geleidelijk te sterven voordat we echt sterven.