Middeleeuwse en gemeentelijke jaarmarkten: een ruimte voor onderhandelingen

Halverwege de 13e eeuw waren er in Europa talloze lokale markten waar kooplieden en ambachtslieden over prijzen onderhandelden en hun waren verhandelden. Deze centra van geschillen en handel lieten duidelijk zien hoe er in stedelijke gebieden werd geleefd, de kunst van het verkopen, en vaak ook de kunst van het weten wat er werd gekocht.

Tegenwoordig zijn de vieringen van deze zogenaamde kermissen, die tijdens warm weer en feestdagen op verschillende locaties plaatsvinden, het resultaat van een historisch geplande reconstructie, maar met als doel het publiek iets nieuws en soms weinig waarheid te verkopen. Ook in vergelijking met deze ruimtes – die vandaag de dag, net als in de middeleeuwen, ruimtes waren voor de verkoop en uitwisseling van ideeën en goederen – kunnen we deze dynamiek bij lokale verkiezingen onderzoeken.

Naarmate september nadert, zien we de lijstjes en beloftes van machthebbers die met hun klanten onderhandelen over nieuwe 'goederen' en, net als op middeleeuwse kermissen, proberen te laten zien wat er goed is gedaan en hoe dat moet worden voortgezet. Van de markt tot het dorpsplein, van koopman tot veelbelovende kandidaat voor het lokale bestuur, van het verkopen van producten tot het verkopen van dromen, het lijkt ons allemaal hetzelfde.

De producten die op middeleeuwse markten werden verkocht, en de manier waarop kooplieden ze verkochten, waren misschien duidelijker en objectiever – zelfs in minder accurate historische reconstructies – dan de campagnedromen of beloften van politici aan de macht. De noodzaak om de kopie van het origineel te onderscheiden, zoals op de pseudo-markten die tegenwoordig worden gehouden, komt voort uit de wens van de klant om zich bewust te zijn van waar over onderhandeld werd en waar in de toekomst over onderhandeld zou kunnen worden.

Tussen ruilhandel en omissies, met replica's van 13e-eeuwse jaarmarkten of beloften op openbare pleinen, is één ding zeker: op middeleeuwse jaarmarkten wist de klant misschien wel wat hij kocht. Tegenwoordig, op jaarmarkten die een ontrouw verleden reconstrueren, en ook bij verkiezingsbeloften, heeft de klant geen idee of het echt zo is als hij zegt.