De biografie van Arlindo Cruz reconstrueert de geschiedenis van de samba-artiest, zonder daarbij de schaduwzijden te verdoezelen.

Arlindo Cruz, een van de meest briljante sambacomponisten, overleed afgelopen vrijdag 8 in Rio de Janeiro (RJ) aan de gevolgen van een hypertensieve hersenbloeding die hij in maart 2017 kreeg.

De onlangs verschenen biografie Sambista Perfeito: Arlindo Cruz (Editora Malê, 466 pagina's) van Marcos Salles reconstrueert de carrière van de zanger en componist, zonder de schaduwzijden te verdoezelen.

Op de dag van zijn beroerte zou Arlindo naar São Paulo reizen, waar hij drie optredens op dezelfde dag zou geven, op verschillende locaties. De marathon illustreert het tempo van de laatste jaren vóór zijn beroerte – nog uitputtender voor een man die, bijna 60, overgewicht had, diabetes had en een rolstoel gebruikte vanwege artritis en artrose in zijn knie.

Arlindo Cruz, sinds 2010 erkend als een van de grootste namen in de samba, verdiende ooit tot wel R$ 100.000 per optreden. Een paar jaar later daalde dit bedrag echter tot minder dan de helft. Zijn zoon, Arlindinho, schrijft deze daling deels toe aan shows die getekend werden door drugsgebruik. Zijn cocaïneverslaving begon in Fundo de Quintal en bleef hem zijn hele carrière achtervolgen, met weinig onderbrekingen.

Het privéleven van de kunstenaar is net zo intens en turbulent als zijn muzikale leven. Het boek beschrijft familieconflicten die verband houden met drugsgebruik, voortdurende crises in zijn huwelijk met Babi, een buitenechtelijk kind, en gastronomische en feestelijke uitspattingen.

De biografie onthult ook een moeilijk familieverleden: Arlindo's vader, een politieagent, was lid van de Death Squad – een paramilitaire groep die verantwoordelijk was voor executies – en bracht 19 jaar in de gevangenis door. Gedurende deze tijd nam de sambazanger zelfs Fundo de Quintal mee naar de gevangenis om op te treden.

Door humor en vrijgevigheid, passie voor samba en het onvermogen om excessen te beheersen, zagen Arlindo's gezondheid en publieke imago verslechteren.

Muzikale erfenis

Arlindo Cruz kwam voort uit de zogenaamde Cacique de Ramos-generatie, die eind jaren zeventig floreerde in het gelijknamige blok in Rio's noordelijke zone. Daarvoor was hij een typische bewoner van de buitenwijken van de stad, waar samba het middelpunt van het sociale leven was.

Hij werd door zijn vader meegenomen en ontmoette Mestre Candeia al op jonge leeftijd. Van daaruit ontstond de cavaquinho en de drang om te componeren. Tussen 1981 en 1992 was hij lid van Fundo de Quintal; later vormde hij een duo met Sombrinha, eveneens een oud-leerling van Cacique, alvorens zich op een solocarrière te storten.

Als productief componist werkte hij met samba's uit de terreiro (een Braziliaanse straat), partido-alto (een Braziliaanse straat), samba-enredo (een Braziliaanse straatsamba) en romantische samba's, waarmee hij de meest populaire klassen veroverde. Hij schreef klassiekers als It's Still Time to Be Happy (met Sombra en Sombrinha), No Address (met Luiz Carlos da Vila), The Show Must Go On (met Sombrinha en Luiz Carlos da Vila), Bagaço da Laranja (met Zeca Pagodinho en Jovelina Pérola Negra), Meu Lugar (met Mauro Diniz) en O Bem (met Délcio Luiz).

Een van zijn meest ontroerende composities is "Saudade Louca" (met Acyr Marques en Franco), geschreven voor zijn eerste vrouw, die omkwam bij een auto-ongeluk tijdens haar zwangerschap van Arlindo. Het nummer, opgenomen door Zeca Pagodinho, werd officieel uitgebracht in 1999.

Het audiovisuele project Batuques do Meu Lugar , opgenomen in Terreirão do Samba en uitgebracht in 2012, is een getrouwe weergave van de grootsheid van zijn werk. Daarin zingt Arlindo met Zeca Pagodinho, Alcione, Marcelo D2, Caetano Veloso en anderen, waarmee hij ook zijn kracht als tolk demonstreert.

Met zijn dood sluit Arlindo zich aan bij andere exponenten van de Cacique de Ramos die al overleden zijn, zoals Luiz Carlos da Vila, Almir Guineto, Ubirany, Bira Presidente, Claudio Camunguelo, Deni de Lima, Bandeira Brasil, Renatinho Partideiro en Éfson.