De reden voor de onnauwkeurigheid van drukmetingen uitgelegd

Uit een nieuw onderzoek is gebleken waarom typische bloeddrukmetingen met een opblaasbare manchet niet helemaal nauwkeurig zijn en hoe deze nauwkeurigheid kan worden verbeterd, zo meldt het tijdschrift PNAS Nexus.

Hypertensie is een belangrijke risicofactor voor vroegtijdig overlijden en wordt in verband gebracht met hart- en vaatziekten, beroertes en hartaanvallen. Door onnauwkeurigheden in de meest gangbare bloeddrukmeetmethode kan echter tot 30% van de gevallen van hypertensie gemist worden.

De meest gebruikte en beschouwde "gouden standaard" voor het meten van de bloeddruk is de auscultatoire manchetmethode. Nadat de manchet rond de bovenarm is opgeblazen tot het punt waarop de bloedtoevoer naar de onderarm wordt afgesloten, luistert de persoon die de meting uitvoert met een stethoscoop naar de pols terwijl de manchet langzaam wordt leeggelaten. De bloeddruk wordt gemeten op basis van de waarden van een bloeddrukmeter die aan de leeggelopen manchet is bevestigd. Er worden twee afzonderlijke waarden weergegeven: de maximale (systolische) en de minimale (diastolische) druk. Een bloeddrukwaarde van 120/80 wordt als "ideaal" beschouwd.

Wetenschappers van de Universiteit van Cambridge hebben een experimenteel model ontwikkeld dat de fysische basis van onnauwkeurigheden in bloeddrukmetingen verklaart en een beter begrip biedt van de werking van bloeddrukmanchetmetingen. In plaats van de rubberen slangetjes die in eerdere slagadermodellen werden gebruikt, gebruikten ze slangetjes die plat liggen wanneer ze leeglopen en volledig sluiten wanneer de manchet wordt opgeblazen. Dit is een belangrijke voorwaarde om de lage manchetdruk die in het lichaam wordt waargenomen, te kunnen reproduceren.

Met dit vereenvoudigde fysieke model konden we het effect van de bloeddruk in de arm onder de manchet isoleren en bestuderen. Wanneer de manchet wordt opgeblazen en de bloedtoevoer naar de onderarm wordt afgesneden, ontstaat er een zeer lage druk in de onderarm. Door deze situatie experimenteel na te bootsen, stelden de onderzoekers vast dat dit drukverschil ervoor zorgt dat de slagader langer gesloten blijft terwijl de manchet leegloopt, waardoor heropening wordt vertraagd en de bloeddruk wordt onderschat.

"Auscultatie is de gouden standaard, maar het overschat de diastolische bloeddruk en onderschat de systolische bloeddruk", aldus medeauteur van de studie Kate Bassil van de faculteit Ingenieurswetenschappen van de Universiteit van Cambridge. "We begrijpen goed waarom de diastolische bloeddruk wordt overschat, maar waarom de systolische bloeddruk wordt onderschat, blijft een mysterie."

"Bijna elke clinicus weet dat bloeddrukmetingen soms onnauwkeurig zijn, maar niemand heeft kunnen verklaren waarom ze worden onderschat – er is sprake van een echte kennislacune", aldus medeauteur professor Anurag Agarwal, eveneens van de faculteit Ingenieurswetenschappen aan de Universiteit van Cambridge.

Dit fysieke mechanisme – vertraagde heropening door lage manchetdruk – is waarschijnlijk de oorzaak van de onderschatting. "We houden momenteel geen rekening met deze fout bij het diagnosticeren of voorschrijven van medicijnen, wat naar schatting leidt tot het missen van tot wel 30% van de gevallen van systolische hypertensie", benadrukte Bassil.

Volgens de auteurs kunnen een paar eenvoudige wijzigingen, die niet per se de vervanging van de standaard manchetmeting inhouden, leiden tot nauwkeurigere bloeddrukmetingen en betere patiëntresultaten. Zo kan het optillen van de arm vóór de meting leiden tot een voorspelbare manchetdruk, en dus tot een voorspelbare onderschatting. Deze wijziging vereist geen nieuwe apparaten, alleen een protocolaanpassing.

"Het kan zo zijn dat nieuwe apparaten helemaal niet nodig zijn; door simpelweg de meetmethode te veranderen, kan de nauwkeurigheid ervan vergroot worden", benadrukte Agarwal.

Naarmate er echter nieuwe bloeddrukmeters worden ontwikkeld, kunnen er extra gegevens nodig zijn om de 'ideale' waarden voor elk individu te bepalen. Dit kan leeftijd, BMI of weefselkenmerken zijn.

De onderzoekers hopen financiering te verkrijgen voor klinische studies om hun resultaten bij patiënten te testen en zijn op zoek naar partners uit de industrie of onderzoek die hen kunnen helpen hun kalibratiemodellen te verfijnen en hun resultaten te valideren in verschillende populaties. Samenwerking met clinici is ook essentieel.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ agt/

De PAP Foundation staat het gratis overnemen van artikelen van de website van Nauka w Polsce toe, mits u ons maandelijks per e-mail op de hoogte stelt van uw gebruik van de website en de bron van het artikel vermeldt. Vermeld op portals en websites het gelinkte adres: Bron: naukawpolsce.pl, en in tijdschriften de annotatie: Bron: Nauka w Polsce website - naukawpolsce.pl. Deze toestemming geldt niet voor informatie in de categorie "Wereld" of voor foto's of videomateriaal.