Uitspraak Pfizergate: Europese Commissie heeft transparantieregels overtreden

In het Pfizergate-schandaal oordeelde een EU-gerechtshof in het nadeel van Ursula von der Leyen. De Europese Commissie heeft de transparantieregels overtreden door toegang te weigeren tot tekstberichten tussen de voorzitter van de Commissie en de CEO van farmaceut Pfizer.

In een langverwachte uitspraak over het zogenoemde “ Pfizergate ”-schandaal oordeelde het Gerecht van de Europese Unie in Luxemburg dat de Commissie “geen plausibele verklaring had gegeven ter rechtvaardiging” van haar afwijzing van het verzoek van een journalist om toegang tot de teksten.

De zaak is het gevolg van een klacht uit 2023 van de krant The New York Times, nadat de Commissie weigerde om tekstberichten uit 2021 tussen Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Pfizer-CEO Albert Bourla te publiceren.

Het geschil over de berichten – die naar verluidt verband houden met onderhandelingen over een getekend Covid-vaccincontract ter waarde van € 35 miljard – heeft geleid tot beschuldigingen van geheimhouding en institutioneel gebrek aan transparantie.

De uitspraak, die waarschijnlijk heftige politieke reacties zal uitlokken, versterkt de groeiende zorgen over von der Leyens zeer centralistische leiderschapsstijl.

In haar uitspraak stelde de rechtbank dat de New York Times erin was geslaagd het vermoeden te weerleggen dat de teksten noch waren gearchiveerd noch bewaard. Dit was deels de reden die de Commissie aangaf voor haar weigering de teksten vrij te geven.

De EU-verordening inzake toegang tot documenten, die de kern van het geschil vormt, vereist dat de Commissie "geloofwaardige uitleg geeft die het publiek en het Hof in staat stelt te begrijpen waarom die documenten niet kunnen worden gevonden", aldus het Hof.

De Commissie slaagde er ook niet in aannemelijk bewijs te leveren dat de teksten ‘geen belangrijke informatie’ bevatten – bijvoorbeeld over onderhandelingen over lucratieve vaccincontracten. Als ze ‘belangrijke informatie’ bevatten, is de Commissie verplicht de teksten te bewaren, ze als documenten te registreren en ze op verzoek vrij te geven.

De Europese Commissie kan tegen de uitspraak in beroep gaan.