Zie je dit door AI aangestuurde nieuwsbericht? Ultrarealistisch nepnieuws is hier.
Zou je nepnieuws kunnen herkennen als het geloofwaardige presentatoren, actuele beelden en een verslaggever "live" in een oorlogsgebied bevatte? Wat als dat nieuws, net zo realistisch als elk tv-nieuwsbericht, in een paar seconden door kunstmatige intelligentie werd gecreëerd?
Het gevoel van vreemdheid dat dit soort content oproept, is niet nieuw. Maar wat ooit primitieve montages of primitieve memes waren, zijn nu gemuteerd tot video's met een professionele esthetiek, vloeiende verhaallijnen en een overtuigingskracht die het vertrouwen in de media en zelfs in wat we wel of niet als waar beschouwen, dreigt te ondermijnen.
De laatste dagen zijn er op sociale media video's verschenen die zijn gemaakt door kunstmatige intelligentie. Deze video's tonen verslaggevers in uiteenlopende situaties: verslaggeving over overstromingen, aanslagen en zelfs buitenaardse invasies. De meeste hebben een humoristische insteek of een knipoog die laat zien dat ze op de een of andere manier zijn gegenereerd, maar de vraag is: kunnen we ze onderscheiden als die goede wil ontbreekt?
Google Veo 3, de tool die voor deze video's lijkt te worden gebruiktDe opkomst van Google Veo 3 in het digitale ecosysteem markeert een keerpunt voor deze video's, omdat dit het instrument lijkt te zijn dat wordt gebruikt door de 'generators' van deze nepnieuwsverhalen.
Een van de meest impactvolle video's toont een zogenaamde verslaggeefster, Angela Carter, die verslag doet van een overstroming in een woonwijk. De scène is realistisch, met de typische sfeer van urgent nieuws. Maar na een paar seconden glimlacht de door AI gegenereerde figuur en zegt: "Ik maakte maar een grapje, ik besta niet", terwijl er een fictieve haai achter haar aan zwemt. De plotwending is komisch, maar ook verontrustend: als dit voor de lol kan, wat kan er dan met kwade bedoelingen worden bereikt?
Een andere clip reconstrueert een vermeende oorlog tussen Canada en de Verenigde Staten , met verslaggevers aan de grens, logistieke gegevens en een zeer overtuigende visuele weergave. Aan het einde verschijnt een waarschuwing: alles is gegenereerd met Google Veo 3 , een van de meest geavanceerde AI-gestuurde audiovisuele tools tot nu toe.
Wat is Google Veo 3 en waarom is het zo eng?Google Veo 3, gelanceerd als een evolutie van het vorige model, kan videoclips van maximaal acht seconden maken met een visueel en auditief detailniveau dat grenst aan hyperrealisme . In tegenstelling tot andere tools is het niet beperkt tot het maken van statische beelden of stille video's. Veo 3 genereert gezichten, gezichtsuitdrukkingen, lipbewegingen synchroon met de audio, en zelfs geluidseffecten.
Met andere woorden: je kunt een journalist creëren die met overtuiging spreekt, met een unieke stem, in een omgeving die lijkt op een live televisie-uitzending. En het meest verrassende: dit alles kan binnen enkele minuten gebeuren.
Als ze je in de jaren 90 AI-nieuws zouden laten zien... Zou je dan geweten hebben dat het nep was?
Wat als het al veel langer bestaat dan we denken en we langzaam maar zeker oude, slechte versies krijgen voorgeschoteld om ons te laten denken dat we de beperkingen ervan kennen? pic.twitter.com/L2p66JpXGs
Google, zich bewust van de risico's, onderhoudt een website die zich richt op verantwoord gebruik van AI. Het stelt dat het doel is om "op verantwoorde wijze AI-gegenereerde content te creëren en te identificeren". Maar de intentie van het bedrijf is één ding, maar het gebruik ervan door duizenden gebruikers op sociale media of wanneer deze technologie wordt uitgebreid naar andere toepassingen die niet door het bedrijf worden beheerd, is iets heel anders.
Desinformatie in het tijdperk van overbelichtingDe verspreiding van nepvideo's is niet nieuw, maar de mate van verfijning ervan heeft een gevaarlijk niveau bereikt. En dit treft niet alleen nietsvermoedende kijkers. Journaliste Nina Schick , expert op het gebied van deepfakes en desinformatie, waarschuwde in 2023 dat de volgende grote bedreiging "de democratisering van visuele onwaarheid" zou zijn. Ze had het niet alleen over verkiezingen of oorlogen, maar over het dagelijks leven: persoonlijke relaties, reputatie, chantage, emotionele manipulatie.
In deze context kan een verzonnen scène van een natuurramp viraal gaan en paniek veroorzaken. Een nepnieuwsbericht over een geopolitiek conflict kan de markten verstoren. En een lastercampagne kan een carrière met één druk op de knop ruïneren.
Internationale organisaties zoals Verslaggevers Zonder Grenzen hebben hun bezorgdheid geuit over dit fenomeen. In dit nieuwe scenario is het enige effectieve instrument niet technologie, maar educatie. Media-educatie moet volgens experts een wereldwijde prioriteit worden. Weten hoe je bronnen analyseert, feiten vergelijkt en begrijpt hoe informatie tot stand komt, zal net zo essentieel zijn als leren lezen of schrijven.
eleconomista
