Andrés Neuman presenteerde zijn boek over het onbekende leven achter María Moliner

Andrés Neuman (1977) is de zoon van muzikanten die tijdens de laatste dictatuur in Argentinië in ballingschap leefden. Sinds zijn veertiende woonde hij in Granada, Spanje. Hij studeerde af in Spaanse filologie aan de universiteit van die Spaanse provincie. Auteur van romans en dichtbundels die hem al op jonge leeftijd internationaal aanzien bezorgden – zijn debuutroman, Bariloche (1999), was een van de finalisten voor de Herralde-prijs – werd, enigszins ingegeven door zijn opleiding, geconfronteerd met een vraag: waarom wist hij bijna niets over de auteur van zijn favoriete woordenboek? Die vrouw was María Moliner , de bibliothecaresse die door de Koninklijke Spaanse Academie werd afgewezen en pas in haar laatste levensfase beroemd werd toen ze op 66-jarige leeftijd haar inmiddels emblematische Woordenboek van het Gebruik van het Spaans publiceerde.

Dat was de aanleiding voor het schrijven van Until It Begins to Shine , Neumans nieuwste roman uitgegeven door Alfaguara, die hij gisterenmiddag samen met cultuurjournalist Maxi Legnani presenteerde in de Carlos Gorostiza-zaal op de Internationale Boekenbeurs van Buenos Aires .

De presentatie begon met het voorlezen van fragmenten uit het boek door de auteur en de journalist. Daar las Neuman een zin voor die de geest van dit werk samenvatte en die de bibliothecaris en lexicograaf meer dan zestien jaar van haar leven zou kosten : ze wilde ‘het woordenboek schrijven dat ze nodig zou hebben’.

Ze begonnen glimlachend een gesprek waarin de schrijver uitgebreid vertelde over het leven van de hoofdpersoon in zijn roman, wiens biografie overschaduwd werd door het schrijven van zijn woordenboek. " Het is het werk van haar leven. Het laatste wat ze deed, en dankzij haar is ze doorgegeven aan het nageslacht, maar op een afgekorte manier, alsof het de auteur heeft opgeslokt en alles wat eraan voorafging heeft uitgewist. Het is slechts een van de vele avonturen," merkte Neuman op. Legnani omschreef Moliners werk als "een liefdesdaad voor het woord. Een terugkeer naar de nullijn van het schrijven."

"Het is een taalkundige biografie", zei Neuman, eraan toevoegend dat het huis van de auteur gevuld was met een half miljoen handgeschreven indexkaarten toen ze aan het woordenboek werkte. "Destijds werd ze voorgedragen voor lidmaatschap van de Koninklijke Spaanse Academie, maar ze werd afgewezen omdat ze een vrouw was. Drie eeuwen lang was er geen enkel vrouwelijk lid van de RAE", benadrukte hij.

Ze sprak ook over haar politieke verleden: "Zelf heeft ze het uit zelfbehoud vermeden", omdat ze tijdens de Tweede Spaanse Republiek als inspecteur voor de Raad voor Pedagogische Missies in Valencia had gewerkt.

Tijdens haar presentatie, afgewisseld met Legnani's reflecties, gaf Neuman meer details over Moliners weinig bekende biografie : "Ze probeerde filologie te studeren, maar dat was niet beschikbaar, dus ging ze geschiedenis studeren. Ze werd lexicograaf." Plotseling werd zijn presentatie onderbroken door een microfoonfeedback: "Dit is de RAE. We gaan academische ruis bestrijden," riep hij uit, wat een paar lachbuien ontlokte.

Hij deelde ook details over zijn privéleven , iets dat van cruciaal belang was voor de productie van het woordenboek. Haar man, een professor in de natuurkunde, had een kantoor. Hoewel het huis van maandag tot en met vrijdag vanwege zijn werk leegstond, gebruikte Moliner niet deze ruimte, maar de rest van het huis: zo kwamen de kaarten die hij schreef en in schoenendozen bewaarde, zelfs in het medicijnkastje in de badkamer terecht . Neuman vertelde hierover een grappig verhaal: “Toen hem gevraagd werd 'de badkamer of ik', antwoordde Moliner: 'Laat me er even over nadenken.'”

Legnani en Neuman lazen definities uit Moliners woordenboek en vergeleken deze met die van de RAE, afgewisseld met opmerkingen die de schrijver in zijn roman had opgenomen. Het was interessant om te zien hoe de auteur haar eigen persoonlijke geschiedenis in de gebruiksvoorbeelden verwerkte.

In de definitie van liefde luidde het RAE-voorbeeld bijvoorbeeld: ‘Ouders straffen met liefde.’ Moliner verving ‘straffen’ door ‘corrigeren’. " Er is een schoonheid, een ongelooflijke vrijgevigheid. Ze probeerde ook precies, scherpzinnig en indirect te zijn, zodat Franco's censuur haar niet zou onderdrukken," voegde Neuman eraan toe.

In minder dan een uur analyseerden Neuman en Legnani de roman: ze benadrukten parallellen met Borges (de onmeetbare aard van taal, als een zandboek, hypertekstueel denken, als de Bibliotheek van Babel) en wezen erop dat zijn woordenboek “veel straat-, alledaagse, emotionele intelligentie” bevatte.

De schrijfster voegde nog een weinig bekend feit over de auteur toe met betrekking tot haar werk als bibliothecaris : "Ze schreef een pamflet met aanbevelingen, waarin bijvoorbeeld stond welke materialen ze op de planken moest gebruiken om te voorkomen dat ze zouden verbranden bij brand of bommen."

Gezien Legnani's interesse om meer te weten te komen over de "Neuman-romanschrijver", legde de auteur uit hoe hij in verschillende registers schreef : "Er is de schelmenroman in zijn jeugd, dan is er de avonturenroman in zijn tijd als inspecteur van plattelandsbibliotheken - hij heeft er meer dan 200 opgericht - dan wordt het donkerder aan het einde van de burgeroorlog, het is een eerbetoon aan de costumbrista-roman en ten slotte de metalinguïstische roman over het ontstaan ​​van het woordenboek."

Hij benadrukte dat " iedereen die aan woordenboeken denkt, gek is . De Oxford Dictionary werd geschreven in een psychiatrisch ziekenhuis" en citeerde een boek van de Argentijnse auteur Rodolfo Wilcock ( De Synagoge van de Beeldenstormers ) dat het verhaal vertelt van een lexicograaf die probeerde een woordenboek te schrijven dat zo spannend was dat het gelezen kon worden als een roman. Hij zei dat dat het probleem was met woordenboeken: niemand kwam ooit tot het einde . Volgens Neuman bereikte Maria dit: haar woordenboek kon gelezen worden als een boek.

Aan het einde gaf Neuman commentaar op hoe hij Moliners laatste dagen had beschreven : "Na een leven gewijd aan woorden, raken ze op. Het is een eerbetoon aan Beckett, net als in zijn roman Malone Dies. Ik heb verschillende verteltechnieken geprobeerd, altijd gebaseerd op iemands passie voor woorden," voegde hij eraan toe.

Na het beluisteren ervan kon men een parallel trekken met de taalkundige obsessies van de auteur zelf , die, ontroerd door de auteur van dit emblematische woordenboek, concludeerde: "Als dat geen heldhaftige liefde voor onze taal is, weet ik niet wat het dan wel zou zijn."