Groeien met Mickey Rathbun: een bloeiend lint trekt de aandacht: landschapsarchitect plantte 1.500 narcissen in het Orchard Arboretum in Amherst
In het Orchard Arboretum, een weinig bekende openbare tuin in South Amherst, maakt dit voorjaar een levend kunstwerk zijn debuut. "Ik noem het een narcissenlint", legde Richard Waldman uit, een gepensioneerde landschapsarchitect uit New York City die het project twee jaar geleden bedacht en het nu eindelijk heeft gerealiseerd.
Waldman verhuisde vier jaar geleden naar Amherst en zei dat hij ervoor koos om in Upper Orchard te wonen, deels vanwege de nabijheid van het Arboretum, een terrein van twee hectare dat in 1994 werd aangelegd op de plek van een voormalige appelboomgaard. "Ik wilde iets door de tuin laten lopen dat de boel één geheel zou maken en alles met elkaar zou verbinden, zodat mensen niet alleen maar een verzameling bomen en struiken zouden zien," legde hij uit. "Ik wilde dat het boogvormig en meanderend zou zijn; er is nooit een rechte lijn. Ik zie het als een ontrold lint." Hoewel het op veel kleinere schaal is, heeft het dezelfde zorgeloze flow als Christo's "Running Fence", de tijdelijke installatie van luchtige witte stoffen panelen die de kunstenaar in de jaren 70 in Noord-Californië installeerde.
Voor Waldman, die in 1979 een bachelordiploma in landschapsarchitectuur behaalde aan het City College of New York, draait tuinontwerp om de visuele ervaring van de toeschouwer in de ruimte. "Als mensen door de tuin lopen, volgt hun oog de gebogen lijnen van de narcissen", zei hij. "Het lint leidt het oog door de tuin."
De beplanting begint bij de kiosk, aan de rand van het arboretum, en slingert zich door de tuin, springt hier en daar over paden, en eindigt met een grote cirkel van narcissen rond een cluster van wit-blauwe alliums. "Ik wilde een uitroepteken aan het einde plaatsen," zei hij. Hij vindt het belangrijk dat mensen het lint vanuit verschillende perspectieven kunnen zien terwijl ze door het arboretum lopen. "Als mensen van de andere kant binnenkomen, zien ze eerst de cirkel en die leidt hun blik de tuin in."
Bezoekers van de tuin vertellen Waldman hoezeer ze genieten van de narcissen. Hem wordt vaak gevraagd: "Had je al enig idee hoe dit eruit zou zien toen je op het idee kwam?" Hij antwoordt: "Natuurlijk. Ik kan niet iets ontwerpen als ik niet weet hoe het eruit zal zien."
Het kostte Waldman tijd en moeite om zijn droom te verwezenlijken. Hij vertelde dat twee jaar geleden, toen hij voor het eerst het idee opperde om 2000 narcissen in het Arboretum te planten, de Arboretumcommissie zijn voorstel afwees. In plaats daarvan stelden ze voor dat hij hier en daar slechts een paar bollen zou planten. "Dat heb ik afgewezen," zei hij. "Voor mij was het een kwestie van groots aanpakken of naar huis gaan."
Eind vorige zomer vroeg Jack, een bewoner van de Applewood Retirement Community die verschillende bomen aan het arboretum had geschonken, aan Waldman wat er van zijn voorstel terecht was gekomen. Hij antwoordde dat het was afgewezen, mogelijk vanwege de kosten, en dat hij overwoog het plan terug te brengen tot 1500 bollen. "Jack zei: 'Ik betaal ervoor'", herinnerde Waldman zich.
Een paar dagen later bood Diana, een andere bewoner van Applewood die de schaduwtuin verzorgt, aan om $500 bij te dragen. "Ik wil dat dit gebeurt!" zei ze tegen Waldman.
Nadat de financiering rond was, begon Waldman met het uitkiezen van de te planten narcissen. Hij legde uit dat hij niet slechts één soort wilde, maar koos voor een mix van verwilderingsbollen – bollen die zich geleidelijk voortplanten en zich vanzelf verspreiden – in verschillende maten, kleuren en bloeitijden. De narcissenlint zal vier tot zes weken bloeien. Naast dat ze mooi zijn, merkte Waldman op dat narcissen geen last hebben van herten, konijnen of eekhoorns, een belangrijk aspect in het Arboretum, dat grenst aan het bos.
Om zijn ontwerp in kaart te brengen, pakte Waldman een kruiwagen vol dennennaalden en legde ze neer in een reeks kronkelende lijnen, waarbij hij de lijn met zijn voet heen en weer bewoog tot hij tevreden was met de indeling. De vloeiende lijnen lijken moeiteloos, maar – zoals iedereen die ooit heeft geprobeerd kunstzinnig gebogen lijnen in een tuin te creëren weet – is het proces allesbehalve dat.
Je zou denken dat het weken duurde om de vele kratten vol narcissenbollen te planten, maar Waldman, Diana en Mari Ada Crosbie, de landschapsbeheerder van het Arboretum, besteedden er slechts anderhalve dag aan. "Mensen krijgen altijd te horen dat bollen 'precies zo' geplant moeten worden, met de platte kant onderaan en de puntige kop naar boven," zei Waldman, "maar dat hoeft niet zo te zijn." Vele jaren eerder, legde hij uit, had hij van een ervaren tuinarchitect geleerd dat er een snellere manier was. "Hij zei tegen me: 'Steek je schep in de grond, gooi er een bosje bollen in, dek het gat af en ga verder.'" Om sceptici te bewijzen dat deze meer nonchalante aanpak goed werkte, plantte hij opzettelijk een aantal bollen ondersteboven op een andere plek in de tuin. En ja hoor, ze kwamen op en bloeiden samen met de andere.
Hij gaf toe dat hij even twijfelde of het project zou slagen. "Op een ochtend in het vroege voorjaar zag ik eindelijk één groene scheut uit de grond steken. Ik dacht: o nee, waar zijn de andere 1499?"
Waldman zei dat sommige mensen de wens hebben uitgesproken dat er niets in het Arboretum verandert. Hij is het daar niet mee eens. "Als er niets verandert, zal het Arboretum langzaam uitsterven", zei hij. "Een tuin moet zich constant ontwikkelen. We kunnen mensen hier zoveel leren." Hij denkt aan nog zo'n project, misschien met massa's muscari (blauwe druifjes). Hij hoopt dat meer mensen naar het Arboretum komen en ervan genieten. "Het moet niet zomaar een geheime tuin zijn", zei hij.
Over prachtige tuinen gesproken: mis de kans niet om op 31 mei van 10.00 tot 17.00 uur de spectaculaire Kinsey-Pope-tuin aan High Street 119 in Amherst te bezoeken. De rondleiding kost slechts een kleine bijdrage, die ten goede komt aan Frank Cabot Garden Conservancy, een non-profitorganisatie die zich inzet voor het behoud van bijzondere privétuinen. U kunt zich vooraf aanmelden via gardenconservancy.org (klik op open dagen) of u kunt zich op de dag van uw bezoek aanmelden en de kleine bijdrage voldoen met een kaartje dat u tijdens de rondleiding kunt krijgen.
Hilltown Seed Savers organiseert haar jaarlijkse plantenruil op 18 mei van 13.00 tot 15.00 uur in de Village Church in Cummington. Iedereen is welkom om planten, stekken, scheuten, zaden of andere tuingerelateerde zaken mee te nemen. Zorg ervoor dat deze duidelijk gelabeld zijn met relevante informatie. Om 14.00 uur zijn er twee demonstraties: Soil Blocking, een innovatieve vermeerderingsmethode die u misschien wilt proberen; en Cleaning Pots, het belang van hygiëne bij hergebruik van materialen. De aanbevolen donatie bedraagt $ 5 tot $ 10. Iedereen is welkom; u hoeft niets mee te nemen.
Mickey Rathbun is een schrijver uit Amherst wiens nieuwe boek, "The Real Gatsby: George Gordon Moore, A Granddaughter's Memoir", onlangs is uitgegeven door White River Press.
Daily Hampshire Gazette
