Geur kan een misdaad oplossen en de dader naar de gevangenis sturen (deze parfumeur weet dit)

De reukzin is een extreem krachtig zintuig, in staat om herinneringen op te roepen en gevoelens te wekken . De bulbus olfactorius, een structuur in het onderste deel van de hersenen , ontvangt immers reuksignalen van de neus en stuurt deze door naar het limbisch systeem, waar emoties en herinneringen worden verwerkt. "Ruiken is iets heel primitiefs, heel dierlijks, iets dat geworteld is in het diepst van ons wezen. Juist daarom zijn we gefascineerd door geuren", zegt Paul Richardot , afgestudeerd aan de École Supérieure du Parfum in Parijs – waar hij vijf jaar scheikunde toegepast op de parfumerie studeerde – een vooraanstaande figuur in de Franse cosmetica-industrie en nu ook een succesvol romanschrijver.

Fragrance , zijn debuutroman, is een hit in Frankrijk, is onlangs in Spanje uitgebracht door uitgeverij Lumen en wordt momenteel in negen andere talen vertaald. In de voetsporen van Perfume , het beroemde boek van Patrick Süskind uit 1985 en met maar liefst 153 miljoen verkochte exemplaren , is Fragrance een olfactorische thriller waarin een bedrijf zijn exclusieve klanten enkele van hun meest dierbare herinneringen laat herbeleven door de geur te herscheppen die die momenten doordrong: de geur van vet en vochtigheid in de garage waar een oude man als kind met zijn vader knutselde; de ​​geur van krijt, hout, leren schoenen en inkt van de school waar hij elke ochtend met plezier naartoe ging; de geur van zee, zonnebrandcrème en vanille-ijs van het strand uit de zomers van zijn jeugd. Iets dat steeds dichterbij lijkt.

"Er bestaat al technologie waarmee we de geur van een bloem, een houtsoort of een mineraal kunnen inkapselen en nabootsen ", legt Richardot uit. Het proces in kwestie heet 'headspace ' en het vangt geurmoleculen rechtstreeks uit de lucht om geuren te creëren die de natuurlijke geur van een omgeving, object of plant nabootsen. Zodra de moleculen zijn gevangen, worden ze geanalyseerd met behulp van technologieën zoals gaschromatografie en massaspectrometrie, waarmee de aromatische verbindingen in de lucht kunnen worden geïdentificeerd en gescheiden. Met behulp van deze gegevens kunnen parfumeurs de exacte ingrediënten van de geur identificeren en deze in een laboratorium nabootsen.

Wat als misdaden ook hun eigen, karakteristieke geur hadden? Wat als het mogelijk zou zijn om misdaden op te lossen door middel van geur?

Dit is nog een mogelijkheid die Paul Richardot in zijn boek aankaart. En het is niet iets dat zomaar als pure sciencefiction kan worden afgedaan. "We hebben allemaal onze eigen lichaamsgeur, een unieke geur, anders dan die van anderen. Die geur is als onze vingerafdruk; het is iets dat ons definieert en ons onderscheidt van anderen. In Frankrijk bestaat al lang een politieafdeling die werkt met de reukvingerafdrukken van mensen ," beweert hij. Deze wetenschap heet odorologie ; ze werd ontwikkeld door de Russen tijdens het Sovjettijdperk (hoewel ze er in de jaren 70 mee stopten vanwege een gebrek aan financiële middelen), en het zijn de Fransen die er de afgelopen jaren het meest in hebben geïnvesteerd als wapen in de strijd tegen criminaliteit . "Het is een wetenschap die de komende jaren zal blijven groeien," voorspelt Richardot.

Deze jonge parfumeur, oprichter van Maison Violet, ontkracht echter een mythe: die van parfums op basis van feromonen die de drager ervan onweerstaanbaar zouden maken. "Zoogdieren produceren feromonen, chemische stoffen die onder andere verantwoordelijk zijn voor seksuele aantrekkingskracht. Maar mensen functioneren niet zo. Vroeger waarschijnlijk wel, maar nu niet meer. Misschien stoten we nog steeds feromonen uit, maar hebben we niet langer de receptoren in onze hersenen om ze waar te nemen; die zijn we met de evolutie kwijtgeraakt ," zegt hij.

Wat wel in de wetenschappelijke wereld lijkt te bestaan, is dat we ons aangetrokken voelen tot mensen met een geur die het meest verschilt van de onze. "Hoe meer we qua geur verschillen, hoe meer we ons theoretisch tot elkaar aangetrokken zullen voelen. De redenatie achter dit idee is dat dit verschil in geur genetische verschillen zou onthullen, wat goed is voor de voortplanting," legt hij uit.

Wat wel duidelijk is, is dat parfumeurs mensen zijn met een enorm geheugen , in staat om honderden en nog eens honderden geuren mentaal te onthouden. "Goede parfumeurs kunnen wel 2000 of 3000 geuren in hun hoofd hebben . En ze kunnen ze mengen en weten hoe het mengsel zal ruiken. Net zoals Beethoven, die ondanks zijn doofheid kon blijven componeren omdat hij de muziek in zijn hoofd had, kunnen parfumeurs parfums in hun hoofd creëren. Sterker nog, velen schrijven de formule op, sturen die naar hun assistent, ruiken eraan en beslissen of ze kleine aanpassingen moeten doen."

Paul Richardot vertelt zelf een anekdote die hij zelf meemaakte. "Op een dag maakte ik als assistent een parfum voor een bekende parfumeur, de maker van Paco Rabanne 's One Million . Ik had niet genoeg grondstoffen van een bepaald product om de formule te maken, dus voegde ik een paar druppels van diezelfde grondstof, vers, toe om het parfum te maken waar hij om had gevraagd. En hij merkte het meteen. Het was een parfum met 200 grondstoffen, en hij kon die paar druppels verse grondstof detecteren. Sommige parfumeurs zijn echte reuzen," benadrukt Richardot.

De parfumeur werkt al aan het tweede deel van Fragrance , een project dat hij aanvankelijk in twee delen bedacht. In het tweede boek zullen geuren niet dienen om aangename herinneringen op te roepen, maar om vreselijke gebeurtenissen te herbeleven. "Geuren hebben ook het vermogen om traumatische ervaringen op te roepen . Als iemand bijvoorbeeld als kind bijna verdronk in een zwembad, kan de geur van chloor hem of haar een vreselijk gevoel geven ; als iemand als kind door een hond is gebeten, kan de geur van een hond hem of haar volledig van streek maken. Geuren kunnen zeer, zeer sterke sensaties opwekken."

De reukzin is een extreem krachtig zintuig, in staat om herinneringen op te roepen en gevoelens te wekken . De bulbus olfactorius, een structuur in het onderste deel van de hersenen , ontvangt immers reuksignalen van de neus en stuurt deze door naar het limbisch systeem, waar emoties en herinneringen worden verwerkt. "Ruiken is iets heel primitiefs, heel dierlijks, iets dat geworteld is in het diepst van ons wezen. Juist daarom zijn we gefascineerd door geuren", zegt Paul Richardot , afgestudeerd aan de École Supérieure du Parfum in Parijs – waar hij vijf jaar scheikunde toegepast op de parfumerie studeerde – een vooraanstaande figuur in de Franse cosmetica-industrie en nu ook een succesvol romanschrijver.