FOTO - 80 jaar Hiroshima: "Mijn God, wat hebben we gedaan?"

Ongeveer 140.000 doden: dit is het dodental van de atoombom op Hiroshima, die op 6 augustus, ter gelegenheid van de 80e verjaardag, wordt herdacht. Tussen de 70.000 en 80.000 inwoners stierven direct. Ze werden getroffen door de enorme druk en hittegolf die direct na de explosie door de stad raasde. Bijna twee keer zoveel mensen stierven in de maanden erna aan hun brandwonden en de gevolgen van de radioactieve neerslag.

Met het werpen van atoombommen op Hiroshima en, een paar dagen later, op Nagasaki, wilden de geallieerden een snel einde maken aan de oorlog met Japan. De voorbereidingen waren strikt geheim. Pas op 4 augustus werd Paul Tibbets, de piloot van de bommenwerper "Enola Gay", op de hoogte gebracht van de plannen. Andere bemanningsleden werden in het ongewisse gelaten over hun missie. Ze vermoedden echter dat ze geen gewone bom op Hiroshima zouden werpen.

Hiroshima telde destijds 300.000 inwoners. De stad beschikte over zowel industriële als militaire faciliteiten, waardoor het een geliefd doelwit was voor de geallieerden. Nog een argument: de stad was nog grotendeels onbeschadigd. Dit stelde de Amerikanen in staat de kracht van de nieuwe bom te demonstreren.

De bom, die van een hoogte van tien kilometer werd gedropt, was bedoeld om een brug te raken. Hij miste echter zijn doel en explodeerde bijna verticaal boven een prominent gebouw dat als tentoonstellingsruimte werd gebruikt. Iedereen in de hal kwam om het leven. De stalen en betonnen steunen hielden echter stand tegen de drukgolf van bovenaf. Tegenwoordig staat de zogenaamde Atoombomkoepel als gedenkteken voor de slachtoffers van Hiroshima.

Ook de bemanning van de "Enola Gay" voelde de schokgolf. Deze trof het vliegtuig ruim 40 seconden na de bomval. Hoewel de Enola Gay op dat moment al 18 kilometer verderop was, schudde het hevig. Tibbets dacht aanvankelijk dat het door Japans luchtafweergeschut was geraakt. Maar toen werd het vliegtuig getroffen door een tweede schokgolf (die door de grond werd weerkaatst). Terugkijkend zag de bemanning een paddenstoelwolk steeds hoger opstijgen.

De bemanning van de "Enola Gay" ging op heel verschillende manieren om met de nasleep van de atoombom. Piloot Paul Tibbets verklaarde later dat hij er nooit een slapeloze nacht aan had overgehouden. Zijn co-piloot, Robert A. Lewis, reageerde minder hardvochtig. Hij schreef in het logboek van de "Enola Gay": "Mijn God, wat hebben we gedaan?"

Afbeelding links: Een fragment uit het logboek van de co-piloot van de "Enola Gay". Afbeelding rechts: De paddenstoelwolk, gefotografeerd vanaf een afstand van 7 kilometer.

De explosie verwoestte niet alleen woongebouwen, maar ook veel ziekenhuizen. Overlevenden moesten in tenten worden verzorgd, maar daar was een gebrek aan gekwalificeerd personeel, aangezien de explosie ook veel doden en gewonden veroorzaakte.

Afbeelding links: Een overlevende met brandwonden. Het patroon van de kimono is zichtbaar, in haar huid gebrand. Afbeelding rechts: Een jong meisje met snijwonden in haar gezicht en een verbonden hand.

Tot op de dag van vandaag lijden veel mensen aan de gevolgen van radioactiviteit. Het meisje hierboven is Yukiko Fujii. Ze was toen tien jaar oud. Ruim twintig jaar later werd bij haar kanker vastgesteld. In 1977 overleed de moeder van twee kinderen op 42-jarige leeftijd. Veel "Hibakusha" ondergingen hetzelfde lot. Zo noemen de Japanners de overlevenden van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.