Tony Curtis: De wereldster zou 100 jaar oud zijn geworden

Hij was een van Hollywoods grootsten aller tijden. Misschien zelfs wel de allergrootste, want niemand was zo uitgesproken als hij. Gevraagd naar de redenen voor zijn roem, antwoordde Tony Curtis (1925-2010): "Weet je wat het probleem is met mensen zoals ik? We behalen heel snel grote successen zonder erbij na te denken. Is het talent of hebben we gewoon ontzettend veel geluk?"

In het leven is geluk een kwestie van balans. Tony Curtis had ook vaak pech, zo erg zelfs dat Der Spiegel over hem schreef: "Zijn roem schitterde helderder dan die van zijn collega's, zijn leven was wilder en zijn neergangen waren dieper."

Geen Oscar voor de Hollywoodster

Op 3 juni zou Tony Curtis 100 jaar zijn geworden. Helaas is hij 15 jaar geleden overleden. Hij wordt met droefheid herdacht, omdat iemand als Tony Curtis blijkbaar vandaag de dag ontbreekt in de Hollywoodsterrencast.

"Een knappe jongen die, ogenschijnlijk lichtvoetig en flamboyant, de glamour belichaamde die deel uitmaakt van de magie van de cinema. Je kon je gemakkelijk verliezen in zijn ogen. Zijn charme en charisma reikten veel verder dan de film," aldus een enthousiaste "Zeit."

Desondanks heeft het officiële Hollywood hem alleen bedankt met een ster op de Walk of Fame: hij heeft nooit een Oscar gekregen. En bij de Golden Globe kreeg hij alleen de al lang niet meer bestaande Henrietta Award voor "Meest Populaire Acteur" (1958, 1961).

Hij kwam uit een arm gezin

Dat hij überhaupt in Hollywood terechtkwam, was een van de grootste meevallers in zijn leven. Daarvoor was hij duidelijk aan de donkere kant. Hij werd in 1925 in New York City geboren als Bernard Schwartz. Zijn ouders waren Joodse immigranten uit Hongarije en zo arm dat ze de kleine Bernie en zijn broertje Julius tijdelijk in een weeshuis plaatsten omdat er thuis niet genoeg eten was. Tot hij naar school ging, sprak de jongen geen Engels, alleen Hongaars en Jiddisch.

De straten van de Bronx waren het eerste podium voor de kleine Bernard; hij had duidelijk het talent geërfd van zijn vader, een kleermaker met acteerambities. Hij gaf spontane optredens voor kinderen uit de buurt. Daarin verwerkte hij zijn eigen verhaal: de ontberingen van het gezin, de schizofrenie van zijn moeder, de dood van zijn oudere broer, die werd aangereden door een vrachtwagen, en de psychische aandoening van zijn jongere broer, die later bedelaar zou worden. Zelfs de antisemitische vijandigheid van het dagelijks leven vloeide door in zijn optredens. Na zijn middelbareschooltijd wilde Bernard maar één ding: daar weg! Hij was pas 16 jaar oud.

Na de Japanse aanval op Pearl Harbor nam hij in 1941 dienst bij de Amerikaanse marine en diende tot het einde van de oorlog in 1945. Na zijn ontslag kon hij dankzij de GI Bill gratis acteerlessen volgen aan het City College of New York en vervolgens aan The New School in Greenwich Village. Hij wist al vanaf zijn eerste optreden in het schooltoneel dat hij acteur wilde worden.

Vertrek naar Hollywood

In New York gaf de legendarische Duitse toneelregisseur Erwin Piscator (1893-1966), die in ballingschap in New York leefde, hem les in zijn Dramatic Workshop. Daar werd hij ontdekt door een Hollywood-agent en verhuisde hij naar de westkust.

Hij deelde een tijdje een appartement in Los Angeles met Marlon Brando (1924-2004), maar hij was minder gecharmeerd van Brando's obsessieve, Strasberg-achtige method acting. Hij kwam uit de Piscator-school en beschouwde zichzelf als een instinctieve, klassiek geschoolde acteur.

En hij zag er verdomd knap uit – net als de jonge Brando – maar hij had niet Brando's dramatische schoonheid, maar eerder een betoverende ondeugendheid die vooral bij vrouwen populair was. Dit kwam ook door zijn eigenzinnige kapsel. Eind jaren 40 droegen bijna alle Amerikaanse mannen een militair kapsel, maar de jonge Schwartz liet zijn voorlokken langer groeien. Hij herinnerde zich later: "Mijn kapsel maakte me tot een held voor vrijwel elke blanke tiener in Amerika." Zelfs Elvis Presley (1935-1977) kopieerde het kapsel.

De jongeman, die naar de Westkust was gekomen voor het geld en de vele mooie vrouwen, tekende op 23-jarige leeftijd een standaardcontract bij Universal Pictures. Hij veranderde zijn naam in Anthony Curtis (Anthony naar de roman "Anthony Adverse", Curtis naar de meisjesnaam van zijn moeder, Kurtz).

In de studio's ontmoette hij collega-kunstenaars Rock Hudson (1925-1985) en Piper Laurie (1932-2023), en voor het eerst ervoer hij de concurrentie en een traumatische angst om te falen en als verliezer terug te keren naar de armoede van de Bronx. Hij schreef later: "Ik had een kans van één op een miljoen, de kans dat het me het minst zou lukken. Ik was niet de laatste op de totempaal; ik zat eronder, in een riool, vastgebonden aan een zak."

Zijn carrière begint

In 1949 maakte hij zijn acteerdebuut met een klein optreden als rumbadanser in het misdaaddrama "The Big Picture" (met Burt Lancaster en Yvonne de Carlo in de hoofdrollen). Hij werd gedwongen met Yvonne de Carlo te dansen en begon een affaire met haar. Later schreef hij in zijn autobiografie "American Prince: A Memoir": "Ze lag naakt met mij in bed op Mulholland Drive met uitzicht op LA. Het was alsof ik de loterij had gewonnen."

In de volgende film, "The Spawn of Satan", had hij al een kleine rol. Hij speelde nog in acht andere films tot 1951, toen hij zijn eerste hoofdrol kreeg in "The Thieves of Marsan". Het was een kassucces en Tony Curtis had zijn naam gevestigd. Hij speelde niet alleen met de sterren; hij was er nu zelf een. Een van de laatste grote sterren van het oude Hollywood. En hij speelde met de grootste acteurs van zijn tijd, waaronder Kirk Douglas (1916-2020) in Stanley Kubricks "Spartacus" (1960). Voor zijn rol in "The Escape in Chains" naast Sidney Poitier (1927-2022) werd hij in 1959 genomineerd voor de Academy Award voor Beste Acteur. Hij won deze echter niet.

Een van zijn bekendste rollen was in Billy Wilders (1906-2002) beroemde misdaadkomedie "Some Like It Hot". Zijn sympathieke partners waren Jack Lemmon (1925-2001) en Marilyn Monroe (1926-1962), met wie Tony Curtis natuurlijk meteen een affaire had, waarover hij in zijn memoires vertelde. Maar ook bij de Oscars bleef hij met lege handen achter.

Van Hollywood tot tv-ster

Tony Curtis richtte zich nu steeds meer op lichte komedies en werkte als een lopende band: van 1949 tot 1965 speelde hij in 54 van de in totaal 140 films, maar hij voelde ook aan dat het zo niet langer zou gaan. Ook Hollywood was veranderd. In 1967 publiceerde Variety magazine een lijst van de "best betaalde acteurs die de afgelopen jaren hun zout niet waard waren", met Tony Curtis op nummer één. Het nieuwe Hollywood heeft "nieuwe sterren zoals Robert De Niro en Dustin Hoffman". Zij "passen bij het nieuwe type intellectuele outsider en geven vorm aan een nieuw stedelijk realisme. De tijd voor Tony Curtis lijkt voorbij." ("Die Zeit")

In 1968 had hij opnieuw een groot succes met "The Boston Red Sox", een van zijn beste films, maar ook deze film won geen Oscar. Twee jaar later werd hij een tv-ster, een primeur, want tot dan toe had geen enkele acteur in zijn categorie de behoefte gevoeld om een ​​hoofdrol op televisie te spelen. Tony Curtis werd de bestbetaalde tv-ster ter wereld, naast Roger Moore (1927-2017) in de serie "The Two". Het format werd een cultklassieker, vooral in Duitsland, in 1970-71, dankzij Rainer Brandts (1936-2024) nasynchronisatie van de komedie.

Hij trouwde zes keer

Vanaf de jaren 80 "beheerde Curtis zijn eigen legende, in talkshows, interviews en boeken" ("Tagesspiegel"). De media berichtten meer over zijn zes huwelijken, waaronder met Hollywoodster Janet Leigh (1927-2004) en de Duitse actrice Christine Kaufmann (1945-2017). Hij kreeg zes kinderen bij zijn vrouwen; zijn zoon Nicholas stierf in 1994 op 23-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne.

Vooral zijn twee dochters en actrices Jamie Lee Curtis (66, "Hij was geen vader en hij was er ook niet in geïnteresseerd om er een te zijn") en Allegra Curtis (58) schetsten een somber beeld van Tony Curtis als vader. In een interview met "Die Welt" sprak Allegra over een man die verdrinkt in depressie, zelfmedelijden en een verslaving aan alcohol en drugs.

Tony Curtis, die in zijn tweede carrière als schilder met zijn "Time Boxes" zelfs het Museum of Modern Art in New York schopte, overleed op 29 september 2010 op 85-jarige leeftijd aan de longziekte COPD, die hij had opgelopen als kettingroker.

Kort na zijn dood zorgde hij voor de laatste keer voor een mediasensatie: in zijn testament onterfde hij zijn kinderen en het vermogen van ruim 60 miljoen Amerikaanse dollars ging naar zijn zesde vrouw, de rij-instructeur Jill Vandenberg (54), die 45 jaar jonger was dan hij.

SpotOnNews