"The Twisted Tale of Amanda Knox": De Amerikaanse vrouw werd vrijgesproken in de moordzaak uit 2007. Maar ze zal waarschijnlijk nooit echt vrijkomen.

Wat er in 2007 gebeurde, is allang meer dan alleen een moordzaak. Op 2 november werd de 21-jarige Engelse Meredith Kercher dood aangetroffen in haar huis in de Italiaanse stad Perugia. Nog voordat het onderzoek was afgerond, werden Amanda Knox, een van Kerchers drie huisgenoten, en haar vriend Raffaele Sollecito het doelwit van het onderzoek. De redenen hiervoor waren minder gebaseerd op bewijs dan op gevoelens: de politie beschouwde Knox' gedrag als "ongebruikelijk". Te ontspannen, te speels, te onverschillig.

Sindsdien is de zaak meedogenloos in scène gezet en geïnterpreteerd. Talloze krantenartikelen, documentaires, televisiefilms, boeken en podcasts hebben onderzocht of Knox echt onschuldig is – en nu weer: "The Twisted Tale of Amanda Knox", een achtdelige Disney+-serie. Knox coproduceerde de serie.

De productie, grotendeels in het Italiaans gedraaid, trekt de kijker vakkundig mee naar Amanda Knox' kant. Een supercut schetst kort haar zorgeloze jeugd in Seattle, tot het moment dat ze stralend besluit om in Italië op te groeien. Knox (Grace Van Patten) reist af naar het pittoreske Perugia.

De 20-jarige uitwisselingsstudente feest, gebruikt drugs en wordt verliefd op de nerdy Italiaan Raffaele Sollecito (Giuseppe De Domenico). Haar vriend wordt doodgestoken gevonden.

Knox ziet niet alleen de ernst van de situatie niet in wanneer ze een van de "belangrijkste getuigen" van de politie wordt, maar door taalkundige misverstanden en haar naïviteit raakt ze zo verstrikt in tegenstrijdigheden dat zij en Sollecito de hoofdverdachten worden. Knox' poging om in gebrekkig Italiaans met de politie te praten, zonder tolk of advocaat, blijkt rampzalig.

Het proces begint. Knox en Sollecito worden veroordeeld, in 2011 vrijgesproken, in 2014 opnieuw veroordeeld en uiteindelijk in 2015 vrijgesproken door het hooggerechtshof van Italië. De vrijspraak was echter niet gebaseerd op bewijs van Knox' onschuld. Er waren fouten gemaakt bij het bewijzen van haar schuld. Tijdens de verhoren kreeg het echtpaar onvoldoende juridische bijstand en een DNA-spoor van Knox op een keukenmes werd later geclassificeerd als een mogelijke besmettingsfout. De gebrekkige beveiliging van de plaats delict en de enorme fouten in het forensisch onderzoek werden bekritiseerd.

Alleen Rudy Guede, een man die eerder werd veroordeeld voor geweld en wapenbezit, van wie DNA-sporen op de plaats delict werden gevonden, blijft veroordeeld. Hij zat dertien jaar in de gevangenis, waarvan een straf tot 2021. Maar de meeste mensen herinneren zich dit deel van het verhaal niet.

Voor aanklager Giuliano Mignini was Knox een "Luciferina", een duivelin. Hij vergeleek haar met Joseph Goebbels. De roddelpers creëerde een beeld van verdorvenheid en seksuele lust door middel van feestjes, liefdesaffaires en een vibrator in de badkamer – niet omdat er enig bewijs was, maar omdat het verhaal zo goed verkocht.

Er is nauwelijks een andere methode die zo duidelijk laat zien hoezeer true crime gedijt op projecties: Knox werd een canvas voor angsten en fantasieën – als een schelle Amerikaanse, een naïeve studente, een vermeende verleidster, een koude huisgenoot.

"The Twisted Tale of Amanda Knox" leidt ons op gevoelige wijze door Knox' verhaal: de arrestatie, de angst en onzekerheid in de gevangenis, het proces en de publieke veroordeling, en de moeilijkheid om de weg terug naar het leven te vinden. Grace Van Patten legt de gebaren van haar rolmodel vast: de af en toe gezongen toon, het gegrom van het lachen. Bovenal weet ze empathie op te roepen.

Amanda Knox werkte samen met showrunner KJ Steinberg ("This Is Us") en Monica Lewinsky (ook coproducent). Het materiaal is gebaseerd op Knox' boek "Free: My Search for Meaning" (2025), dat ze zelf ziet als een poging om haar imago te verbeteren. De serie presenteert een nieuw, gladgestreken beeld van Knox dat elke dubbelzinnigheid wegneemt. Maar de kijker ziet nooit alleen wat was. Hij ziet eerder wat een blik, een snee, een stem achterlaat. Maar in hoeverre zijn we bereid een stem te vertrouwen die zelf wantrouwen orkestreert?

Op zijn best heeft true crime de potentie om licht te werpen op onevenwichtigheden in de samenleving, het rechtssysteem en de overheid – met andere woorden, op de moeilijkste onderwerpen die in nuchtere rechtbankverslagen zelden gemakkelijk over te brengen zijn aan leken. Op zijn slechtst wordt het gedreven door sensatiezucht, waardoor het lijden van anderen in entertainment verandert.

Knox vertelde onlangs aan de New York Times dat ze voor het eerst zelf aan het roer stond van haar eigen verhaal. Toch blijft de tegenstrijdigheid bestaan: de serie drijft op dezelfde mechanismen die ze bekritiseert. Sommige scènes lijken overdreven – verhoren voelen aan als marteling, een rechtszaak als een tumult, journalisten als hyena's. Knox verschijnt als een martelaar die haar kwelgeesten uiteindelijk vergeeft. Maar de grote waarheid waar ze op hamert, verwatert in melodrama. Wat overblijft is een nieuw verhaal in een oneindig web van verhalen.

Meredith Kercher, de vermoorde huisgenote, verschijnt kortstondig in flashbacks: als een vriendin, een lichtgevende figuur die de achtergrond opwarmt. Net als in het echte leven verdwijnt ze in de duisternis naast de schijnwerper die nog steeds op Knox gericht is. Zowel in het echte leven als in fictie wordt haar dood overschaduwd door het verhaal van Amanda Knox. De familie Kercher heeft deze verschuiving herhaaldelijk betreurd.

Merediths zus, Stephanie Kercher, vertelde The Guardian vorig jaar dat ze het moeilijk vond te begrijpen wat het doel van een nieuwe serie zou zijn. Ook de inwoners van Perugia reageerden gevoelig. De burgemeester schreef een excusesbrief aan iedereen in het stadje. Want wat materiaal is voor de filmindustrie, is een wond voor Perugia.

Wat er die nacht precies is gebeurd, zal nooit definitief worden vastgesteld. Rudy Guede werd veroordeeld, maar of hij alleen handelde, is nooit bewezen. Guede veranderde zijn verklaringen meerdere keren: aanvankelijk ontkende hij elke betrokkenheid; later verklaarde hij dat hij Meredith ernstig gewond had aangetroffen en Knox en Sollecito uit het appartement had zien vluchten. In andere versies beschuldigde hij de twee nog explicieter, zonder ooit zelf de verantwoordelijkheid voor de moord op zich te nemen.

Knox en Sollecito werden vrijgesproken – en toch blijft er bij velen argwaan bestaan. Dit is de ware tragedie: dat Amanda Knox, zelfs na haar vrijspraak door het hooggerechtshof van Italië, nooit vrijgesproken is.

Sinds haar terugkeer naar de VS heeft Knox een leven opgebouwd: ze presenteert een podcast, schrijft essays en pleit voor hervorming van het rechtssysteem. Ze vecht om zich te ontdoen van haar "kwaadaardige dubbelganger" – de moorddadige figuur die door de roddelbladen en de officier van justitie is gecreëerd.

De schrijfster Virginia Woolf zei ooit dat ze liever fictie schrijft omdat de waarheid daarin belangrijk is. Fictie is soms echter omdat het universele waarheden kan samenvatten en presenteren zonder te profiteren van "echt waar zijn". True crime daarentegen verleidt lezers door een waargebeurd verhaal te vertellen en zo nieuwsgierigheid en vertrouwen te wekken, wat eigenlijk onterecht is omdat het zelden de beloofde waarheid weergeeft. Spanning ontstaat niet door waarheid, maar door selectie, overdrijving – met andere woorden: enscenering.

Knox leeft met de paradox dat ze haar verhaal steeds opnieuw moet vertellen om het uiteindelijk achter zich te kunnen laten. De serie verbeeldt niet zozeer wat er in Perugia is gebeurd, maar eerder wat true crime is: een genre dat, in naam van de waarheid, verhalen produceert die onoplosbaar blijven.

"The Twisted Tale of Amanda Knox" wordt sinds 20 augustus uitgezonden op Disney+. Op de dag van de lancering verschijnen twee afleveringen, gevolgd door elke week een nieuwe.