Fettah Tamince’den turizm gündemine dair dikkat çeken mesajlar

2025’in turizm sektörü açısından zor bir yıl olduğunu belirten Rixos Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, Türkiye’nin turizmde olgunlaşma dönemine girdiğini ve Akdeniz çanağındaki diğer destinasyonlara benzer bir gelişme gösterdiğini söyledi. Tamince, Oksijen’den Güzem Yılmaz Ertem’e dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.
“Bundan sonra çok fazla ucuzlayamayız”Her şeyi enflasyona bağlamamak gerektiğini anlatan Fettah Tamince “Evet, enflasyon çok yüksek, maliyetlerimiz çok arttı, fiyatlarımız arttı. Ama diğer yönüyle de biz artık tamamen sayıya, yani 60 milyon turiste, 70 milyon turiste gitme şansına sahip bir ülke değiliz. Bize bundan sonra daha çok nitelikli, daha çok harcama yapabilen, tekrar tekrar gelen turist lazım. Artık Türkiye'yi, İstanbul'u, Antalya'yı, Bodrum'u, Fransa'nın güneyiyle, İtalya'yla, Yunanistan'ın belli bölgeleriyle kıyaslayabilecek bir seviyeye taşımak zorundayız. Çünkü bundan sonra çok fazla ucuzlayamayız. Yani onu geriye getirelim, tekrar ucuzlatalım, işi zor.” diye konuştu.
Türkiye’de turizmin birçok ekonomik ve çevresel maliyet ile yapıldığını ifade eden Tamince “Tabii turizm belli bedellerle yapılıyor. Yani siz ziyaretçi sayısını artırmaya konsantre olduğunuz müddetçe karşılığında da bedeller ödüyorsunuz, yatırımlar yapıyorsunuz. Buna çevre diyebilirsiniz, orman diyebilirsiniz, yeni yol yapma diyebilirsiniz, yeni altyapı yapma diyebilirsiniz, suyumuzun eksilmesi diyebilirsiniz, hava kirliliği diyebilirsiniz, deniz kirliliği diyebilirsiniz, çok çalışan diyebilirsiniz.... Bütün bunlarla beraber bir turizm yapıyoruz. Yani bedavadan bir şey yok açıkçası. Gelen ziyaretçiye biz karşılığında aslında bir hizmet sunuyoruz. Bu hizmetin de bize ciddi bir maliyeti var. Bunu da yansıtmamız lazım.” dedi.
“Önümüzdeki dönemi daha farklı planlamalıyız”Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle son 2-3 yıldır ciddi mücadele içinde olduklarını söyleyen Tamince “Bunu fiyatlara hemen yansıtma şansımız çok zor. Dolayısıyla biz önümüzdeki dönemi daha farklı planlamalıyız. Turizmde artık yeni bir yazılıma doğru gitmeliyiz. Tabii burada markalaşma çok önemli. Yani Rixos markalaştı. Bizim farklı bir hedef kitlemiz var. Biz bu hedef kitlemizin üzerinde, bu hedef kitlemizle beraber işimizi genişletiyoruz. büyütüyoruz. Yani yazılımı değiştirmekle beraber artık markalaşma, daha üst düzey gelir gruplarına ulaşma, turizm kaynak pazarları çeşitlendirme... Çünkü şu anda ülkemize belli bölgelerden yoğunluklu ziyaretçi geliyor. Bizim bunu daha açmamız lazım. Yani dünya çok büyük. Çok fazla harcayan, çok fazla seyahat eden insan var.” ifadelerini kullandı.
“Biz uzun süre fason çalıştık, hâlâ öyleyiz”Tamince “Sizin sektörün ve Rixos'un bu yılki enflasyonu kaç olacak? ” sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“Maliyetteki artışlarımıza bakınca açıklanan enflasyonun üzerinde bir maliyet yansıması var. Ama bunu biz dövizle satıyoruz. Hemen tüketiciye yansıtma gibi bir şansımız yok. Dolayısıyla bizim kârlarımızda belli bir erime söz konusu. Ancak şunu söyleyeyim, gelişmiş toplumların hiçbirinde daha önce bizim kâr marjlarımıza benzer kar marjları yoktu. Ülkeler geliştikçe, zenginleştikçe, fert başı gelir arttıkça yatırımların geri dönüşü çok kolaylaşmıyor. Biz uzun süre fason çalıştık, hâlâ öyleyiz. Başka markalara mal üretiyoruz. Belli ülkeler markalaştılar. Bu markaları farklı fiyatlara satıyorlar. Kârlılıklarını öyle oturttular, öyle geliştirdiler. Biz de aynı noktaya doğru gitmek zorundayız. Başka türlü rekabeti sadece düşük maliyetle sürdürülebilir halde tutamayız. Rekabeti markalaşmada, kaynak pazarlarını artırmada, ihracatı çeşitlendirmede aramalıyız. Yoksa ucuz işçilik bir süre devam etti. Orada bir imkan vardı. Hep beraber ülkemizi kalkındırdık. Belli sektörlerde iyi paralar kazanıldı ama bundan sonra zor.”
“Türkiye’de 100 dolara sattığımız oda Mısır’da 400, Dubai’de 2000-2500 euro”Türkiye'deki otellerin fiyatlarının yabancı turist için pahalı olup olmadığının segmente göre değiştini belirten Tamince “Örneğin Rixos Premium Belek'te gecelik yaklaşık bin euro (45-47 bin TL). Evet, ucuz değil ancak aynı standartlarda hizmeti İspanya, İtalya, Amerika veya Dubai'de almak isterseniz fiyat 2-2.5 katına çıkar. Mısır'daki tesisimizde ise benzer konsepti 400 dolara sunuyoruz. Yani ürünün bulunduğu pazar, hedef kitle ve konum fiyatı belirliyor. Antalya'daki oteller şu anda doluluk açısından iyi durumda olsa da yatırımcıların karlılığı düşük. Bu noktada, hizmet kalitesi ve yatırım maliyeti arasındaki dengeyi korumak çok kritik. Turist sayısını artırmak kadar, doğru segmenti çekmek de önemli. Özellikle Avrupa ve Körfez pazarlan bu açıdan büyük potansiyel taşıyor." dedi.
“İnşaat maliyetleri yüzde 601 arttı”Tamince “Antalya Havalimanı’nda yolcu rekoru kırılmasına rağmen karlılığın neden hala düşük olduğu” sosusuna ise “Girdi maliyetleri son derece yüksek. Yeni turist segmentleri çekmek için ürün farklılaştırmak şart. Örneğin Antalya'da ‘Land of Legends’ ile farklı bir konsept sunarak daha önce gelmeyen turistleri çektik. Önceden oda yatırımı maliyetimiz Güney Fransa, İtalya, Dubai'nin üçte biri veya dörtte biri seviyesindeydi; şimdi bu rakamlar kafa kafaya geldi. İnşaat maliyetlerindeki yüzde 601 bulan artışlar, en üst düzey standartları sunma hedefimizle birleşince yatırım bütçeleri büyüdü. Bu da yatırımın geri dönüş süresini 8-10 yıla kadar uzatabiliyor. Ayrıca turizm yatırımlarında amortisman süreleri uzadıkça yatırımcı iştahı da azalıyor.” yanıtını verdi.
“Bizde de artık çok büyük yatırım yapalım iştahı pek yok”Mevcut ekonomik ortamda Türkiye’de herkesin bedel ödediğini ileri süren Rixos Yönetim Kurulu Başkanı, bunun ekonomi yönetimi tarafından da açıkça dile getirildiğini belirtti. Türkiye’de hem bankalarda hem de Merkez Bankası’nda likidite olduğunu ifade eden Tamince, ancak para politikasının gevşetilmesinin büyümeyi ve enflasyon artışını beraberinde getirceği için sıkı para politikasının sürdüğünü ifade etti. Tamince “Herhalde 2026'nın ikinci yansından itibaren gevşeme gelebilir. Bizim sektör, yani döviz üreten sektörler diğer sektörlere göre biraz daha şanslı. Çünkü döviz borçlanma imkanı biraz daha fazla. Ama bizde de artık çok büyük yatırım yapalım iştahı pek yok. Enflasyonu düşürmek için sıkı para politikası bir süre daha sürecek. Ticari krediye erişim kısıtlı olduğu için faizler inse bile ucuz finansmana ulaşmak kolay değil. Bankalar makroihtiyati tedbirler çerçevesinde kredi hacmini daraltıyor. 2026'nın ikinci yarısında bir gevşeme bekliyorum. Ancak mevcut ortamda büyük ölçekli yatırımlar konusunda iştah sınırlı. Kredi maliyetlerinin %-40-45 bandında olduğu bir ortamda yatırım planlamak kolay değil.” değerlendirmesini yaptı.
“Tersane İstanbul’da 10 bin kişi çalışacak”Tersane İstanbul ile ilgili de değerlendirme yapan Tamince, “Tersanenin içinde bir Rixos Otel ama iki tane daha otelimiz var. Bir tanesi Amerika'da çok meşhur Delano diye bir marka. Bir de yine kendimize ait, dünya konaklama sektöründe ses getirecek yeni bir marka oluşturduk Aliee diye. Onu da hemen Rixos'un yanına açtık. Burada çok fazla alışveriş ünitesi var, apartlarımız var, müzelerimiz var. ... Tersane Istanbul. Çok önemli bir yatırım, dünyanın en büyük gayrimenkul yatırımlarından bir tanesi. Burası bittiğinde neredeyse 10 bin kişinin istihdam edileceği bir yer olacak.” dedi.
turizmekonomi