Kolektif çalışmanın Afro-Meksikalı kadınlar için siyasi bir gündem yarattığını savunuyorlar.

▲ Hayallerin ve Gerçekliklerin Yaratıcıları: Yerli ve Afro-Köklü Kadınlar Sanat Programı'nın ikinci gün etkinlikleri Ulusal Popüler Kültürler Müzesi'nde gerçekleşti. Programda Las Nietas de Nicolás grubunun müzik performansı yer aldı. Fotoğraf: María Luisa Severiano

Fabiola Palapa Quijas

La Jornada Gazetesi, Pazar, 27 Temmuz 2025, s. 4

Ülkenin dil ve kültürel çeşitliliğini savunan Afro-Meksikalı aktivist Yaritza Herrera Corral, Meksika'da Afro-Amerikan kökenli kadınların eşitliğe ulaşmasının uzun bir yol olduğunu ancak kolektif çalışmalarının, haklarının savunulması için yürütülen siyasi gündem açısından kilit önem taşıdığını belirtti.

Herrera, dün Ulusal Popüler Kültürler Müzesi'nde (MNCP) verdiği "Afro-Meksikalı Kadınlar: Tanınma İçin Uzun Mücadelede Kadınların Rolü " başlıklı konuşmasında, Afro-Meksikalı kadınların karşılaştığı zorluklara ilişkin bakış açısını paylaştı.

Resmen 1997'de başlayan Siyah Afro-Meksika hareketinde kadınların katılımının sınırlı olduğunu ve lider rollerden yoksun olduklarını belirtti. Ancak, son 15 yıldır kadınların öncülük ettiğini ve Afro-Amerikan kökenli kadınlar için özel bir siyasi gündem oluşturduklarını belirtti.

Aslen Meksikalı olan Herrera Corral, Afro-soylu kadınların, diğer kadınların liderler yetiştirmeleri ve toplumlarını etkilemeleri için destek süreçleri geliştirdiklerini vurguladı. Bu konuda önemli bir ilerleme, Anayasa'nın 2. Maddesi'nde bunun tanınması olsa da, diğer Latin Amerika ülkeleri bu konuda daha fazla ilerleme kaydetmiştir.

Yaritza Herrera'ya göre, Meksika'daki Afro-Amerikan kadınlar cinsiyet ayrımcılığına maruz kalıyor ve onların lider rollerde yer alması hareketin başlangıçtaki siyasi gündeminin bir parçası değildi.

Hayallerin ve Gerçeklerin Yaratıcıları programı kapsamında düzenlenen toplantıda, yerli eğitim uzmanı, Afro-Amerikan kökenlilerin tarihini ve gelişimini anlattı.

Afro-Meksika hareketinin 1997 yılında Trinidad ve Tobago'lu rahip Glyn Jemmott Nelson tarafından Oaxaca, El Ciruelo'da düzenlenen ilk halk toplantısıyla resmen ortaya çıkışı gibi önemli noktalara dikkat çekti. Toplantının temel amacı, Afro-Meksika kökenli toplulukların karşılaştığı sorunları ele almak ve kimliklerinin tanınmasını sağlamaktı.

Herrera, kolektif çalışmanın yalnızca görünürlük amacını taşımadığını, aynı zamanda ülkedeki siyah nüfusun siyasi, hukuki ve kültürel olarak tanınması için mücadeleyi de hedeflediğini ve yoldaşlarımızın hareketinin 30 yılı aşkın süredir yürüttüğü çalışmanın örgütlere ve kolektiflere yol açtığını belirtti.

Siyah Meksika, Afro-Amerikan Kökenli Amerikalılar ve Yerli Bölgelerin ve Afrika Amerikan Topluluklarının Güçlendirilmesi İttifakı, ülkede eşitlikçi ve ırkçılıktan uzak bir toplumun inşası için mücadele eden örgütlerden bazılarıdır.

Ayrıca, 2019 yılında Anayasa'nın 2. maddesinde Afro-Meksika halkları ve topluluklarının anayasal olarak tanınması ve ardından 2024 yılında kamu hukuku konusu olarak değerlendirilmesi yönündeki reformun önemli bir başarı olduğunu değerlendirdi.

Aktivist, ulusal nüfus sayımında Afro-soylu olarak kendini tanımlama ve bunun önemiyle ilgili bir sorunun yer aldığını anlattı ancak Ulusal İstatistik ve Coğrafya Enstitüsü'ndeki personelin yeterli eğitime sahip olmaması nedeniyle sonuçların gerçeği tam olarak yansıtmadığını kabul etti.

Konuşmacı, konuşmasının sonunda, ilerleme kaydedilmesine rağmen ırkçılık ve farkındalık yaratma gibi sorunların devam ettiğini belirterek, Erika Kasırgası'ndan etkilenen Guerrero'nun Costa Chica bölgesindeki topluluklara destek talebinde bulundu.