Rewolucja przy przekraczaniu granic. Zmiany od 12 października

• Unia Europejska po wielu testach i przygotowaniach w październiku uruchomi nowy system kontroli granicznej.
• Pieczątki w paszporcie zostaną zastąpione przez skanery, które wprowadzą informacje do bazy danych.
• W Polsce nowe rozwiązania pojawią się na przejściach na wschodniej granicy oraz na wszystkich lotniskach i w portach morskich.

Unia Europejska zleciła swojej wyspecjalizowanej agendzie eu-LISA opracowanie i wdrożenie zintegrowanego systemu kontroli ruchu osobowego na zewnętrznych granicach.

Prace trwały dłużej, niż zakładano, ale już wiadomo, że od 12 października 2025 r. wdrażany będzie system weryfikacji osób wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy Schengen pod roboczą nazwą "EES". Państwa mają wprowadzić go w ciągu sześciu miesięcy.

System będzie działać elektronicznie w 29 krajach europejskich. Chodzi o 25 państw UE należących strefy Schengen oraz Islandię, Liechtenstein, Norwegię i Szwajcarię.

Na Cyprze i w Irlandii nadal stosowana będzie technika ręcznego wbijania pieczątek przez urzędników granicznych do dokumentów podróży. To rozwiązanie wynika z tego, że zgodnie z umową brexitu, wynegocjowaną z rządem brytyjskim, mieszkańcy Irlandii Północnej mogą swobodnie przemieszczać się i podróżować do Irlandii bez limitu czasowego pobytu.

W przypadku Cypru mamy sytuację podziału wyspy i w północnej części utworzone jest państwo, które uznawane jest wyłącznie przez Turcję. Jednak w ramach normalizacji wzajemnych relacji między społecznościami grecką i turecką kilka lat temu wprowadzona została swoboda przekraczania granicy.

Osobną kwestią będzie wprowadzenie tego rozwiązania we francuskich departamentach zamorskich: Gujanie Francuskiej, Gwadelupie, Martynice, Reunion i na wyspie Mayotte. Formalnie bowiem te departamenty podlegają jurysdykcji unijnej.

Nowy system będzie rejestrował wjazdy i wyjazdy oraz odmowy wjazdu wszystkich osób z państw trzecich podróżujących do i z Unii Europejskiej. Przy czym nie będzie miał znaczenia fakt czy dana osoba potrzebuje wcześniej uzyskać wizę.

Zastąpienie pieczątek w paszporcie systemem elektronicznym sprawi, że proces będzie szybszy i bezpieczniejszy. Ułatwi także wychwytywanie kradzieży tożsamości oraz pozwoli na śledzenie czasu pobytu w strefie Schengen.

Dane, które będę elektronicznie wprowadzane do systemu to:

• dzień i godzina wjazdu i wyjazdu ze strefy Schengen,
• lokalizacja punktu granicznego,
• dane osobowe,
• numer paszportu.

Dodatkowo pozyskane zostaną dane biometryczne (odciski palców i zdjęcie twarzy) oraz odnotowana każda decyzja i jej uzasadnienie o odmowie wjazdu.

Zmiany od 12 października. Rewolucja przy przekraczaniu granic

Główna siedziba eu-Lisa jest w stolicy Estonii Tallinie, zarządzanie operacyjne w Strasburgu, a centrum wsparcia informatycznego w austriackim Sankt Johann im Pongau.

W przypadku naszego kraju Straż Graniczna będzie dokonywała kontroli na podstawie nowego systemu na zewnętrznych drogowych i kolejowych granicach unijnych z Ukrainą, Białorusią i Rosją.

Także na wszystkich lotniskach krajowych pojawią się nowe urządzenia, które będą wykorzystywane do tych celów, podobnie stanie się w bazach promowych i w portach morskich.