Nowe przepisy SC przywracają funkcjonalność i uwzględniają perspektywę społeczności.

▲ Sekretarz Kultury Claudia Curiel de Icaza podczas wywiadu dla tej gazety. Zdjęcie: Alfredo Domínguez

Alondra Flores Soto

Gazeta La Jornada, piątek, 25 lipca 2025 r., s. 2

Nowe przepisy wewnętrzne federalnego Ministerstwa Kultury (SC) ewidentnie przekazują politykę w tej sprawie i czynią mechanizm bardziej wydajnym, unikają dublowania funkcji i podkreślają wytyczne, takie jak centralne miejsce ludności rdzennej i afro-meksykańskiej w niedawno utworzonej Strategicznej Jednostce Żywych Kultur, Niematerialnego Dziedzictwa i Międzykulturowości – stwierdziła Claudia Curiel de Icaza w wywiadzie, podczas długiej rozmowy analizującej dokument administracyjny, który został opublikowany 22 lipca w Dzienniku Urzędowym Federacji (DOF) podpisanym przez prezydent Claudię Sheinbaum Pardo.

Sekretarz Kultury stwierdził: „Mówią tylko: »Zostało usunięte, zostało wycięte, zniknęło«, ale przepisy to matematyczny hieroglif i już wkrótce, za około półtora miesiąca, zostanie opublikowany Plan Sektorowy (który wynika z Narodowego Planu Rozwoju). To właśnie tam będzie można zrozumieć wdrażaną przez nas politykę kulturalną.

Cztery osie wzmocnienia

To jest sedno tego, co chcemy zrobić, ponieważ oni po prostu chcą odczytać zasady w kodzie Morse'a . To przewiduje, że cztery filary struktury, którą chcemy wzmocnić w nadchodzących latach, zostaną zrozumiane.

Urzędnik z zadowoleniem przyjął publikację rozporządzenia dziewięć lat po poprzednim: „Ma ono symboliczne znaczenie , ponieważ poprzednie podpisał Enrique Peña Nieto, który w 2015 r. zadekretował utworzenie federalnego Ministerstwa Kultury. Teraz podpisuje je pierwsza kobieta na stanowisku prezesa oraz sekretarz z niezależnego ruchu instytucjonalnego i uniwersyteckiego, którego celem jest realizacja projektów oddolnych, ponieważ miałem okazję być w samym środku zarządzania ”.

W swoim biurze w Chimalistac Curiel de Icaza nabazgrał na kartce papieru schemat organizacyjny, aby zilustrować zmiany ujęte w nowych wytycznych dla swojego biura, w tym zmianę liczby jednostek administracyjnych. Co mówią nowe przepisy? Stają się one bardziej efektywne. Przeszliśmy z 16 do 12 jednostek. Te cztery nie znikną; unikamy biurokracji, ponieważ nie ma potrzeby, aby wszyscy pracowali w dyrekcjach generalnych – podkreśla. Tak jest w przypadku Spraw Międzynarodowych i Narodowego Centrum Sztuki.

Myślimy w kategoriach praw kulturalnych, a nie dyscyplin artystycznych. Tworzymy politykę kulturalną dla wszystkich, ale nie dotyczy ona tylko twórców, ale wszystkich społeczności i terytoriów. Kultura jest obecna we wszystkich tych miejscach; nie chodzi tylko o kulturę wysoką. Jest pozbawiona hierarchii; to codzienne życie, to, co jesz, szeroki wachlarz kultury, który musimy postrzegać jako część naszego codziennego życia, a zatem musimy go instrumentalizować z innej perspektywy.

W odpowiedzi na pytania o zmiany, zastanówcie się: nie wyważamy otwartych drzwi. Wzmacniamy, decentralizujemy, pracujemy, słuchamy i uwzględniamy je w przepisach. Przywracamy to, co najbardziej funkcjonalne, i zapewniamy w tym kraju perspektywę wspólnoty i różnorodności .

Żywe dziedzictwo, kluczowe

Jak opisuje Curiel de Icaza, nacisk położony jest na wsparcie twórczości, ponieważ celem jest jego zwiększenie i decentralizacja we współpracy z państwami. Jednostka ds. Żywych Kultur, kierowana przez antropologa Diego Prieto, to ważna inicjatywa, której celem jest troska o żywe dziedzictwo i jego ochrona.

Nie było takiej siły, która by wspierała ochronę i ochronę żywego dziedzictwa, jaką ma ten rząd. Jesteśmy absolutnie przekonani, że musimy współpracować ze społecznościami w celu zachowania ich języków i terytoriów w ramach polityki publicznej na rzecz sprawiedliwości wobec ludności rdzennej i afro-meksykańskiej. Wszystkie ministerstwa działają w tym zakresie w sposób przekrojowy. To nie jest retoryka: to jest zapisane w Konstytucji i w całym systemie polityki publicznej.

Dyrekcja Działań Terytorialnych i Promocji Społeczności wyraźnie odnosi się do samorządu terytorialnego, a nie do teoretycznego samorządu z urzędów; to właśnie tam widać dogłębną pracę społeczną. Popular Cultures dobrze sobie radzi, ale wdroży zmiany w sposób wzmocniony, instytucjonalny, za pomocą regulacji i, oczywiście, ze wzmocnieniem budżetowym .

Jeśli chodzi o obwody i festiwale, promuje ujednoliconą wizję programowania i dystrybucji, która umożliwia stworzenie zrównoważonego ekosystemu tego, co jest produkowane, dystrybuowane i wystawiane.

Wewnętrzne regulacje zostały opublikowane niecały rok po nominacji Claudii Curiel na stanowisko federalnego sekretarza kultury. Za nimi stoją „wiele godzin przemyślanej pracy”.

Kiedy prezydent zaprosił mnie do pracy na stanowisku sekretarza, zacząłem studiować poprzednie przepisy, a także te wydane przez poprzednią administrację. Dziewięciomiesięczna praca pozwoliła mi następnie zapoznać się ze schematem organizacyjnym w praktyce.

W odpowiedzi na konkretne pytanie wyjaśnił, że struktura budżetu pozostaje bez zmian. Nie będzie też żadnych nominacji: nic nowego; obecni są już na stanowiskach . Odnosząc się do Luciny Jiménez, która kieruje nowo utworzoną Dyrekcją ds. Szkoleń i Zarządzania Kulturą, wskazał, że nie jest ona wymieniona w regulaminie , ponieważ podlega bezpośrednio mnie; jest częścią mojego zespołu strategicznego .

Ramy ustanowione przez DOF proponują zrównoważony i wzmocniony budżet; aby obszary były wydajne, operacyjne i niebiurokratyczne. To brutalny Tetris, ale uwielbiam matematykę i projektowanie budżetu .

Wesołych MacMasterów

Gazeta La Jornada, piątek, 25 lipca 2025 r., s. 3

Podczas prezentacji Pablo O'Higgins: Znaczki życia i walki, katalogu wystawy zorganizowanej w 2022 r. w Museo Nacional de la Estampa (Munae), szefowa Poczty Meksykańskiej, Violeta Abreu, świętowała fakt, że ta organizacja, w której odbywało się wydarzenie, nawiązała strategiczny sojusz z instytucją powiązaną z Narodowym Instytutem Sztuk Pięknych i Literatury (Inbal), w celu otrzymania części tej wystawy, która również miała miejsce w Guanajuato.

Debiutujemy jako stałe muzeum. To zawsze była przestrzeń publiczna; jednak wcześniej można było do niej wejść tylko po wcześniejszym umówieniu. Od czasu zmiany administracji Pałac Pocztowy został otwarty na stałe – kontynuował Abreu. W ciągu miesiąca wystawę odwiedziło 9500 osób.

W 2021 roku Narodowy Instytut Sztuki (INBAL) nabył 112 grafik O'Higginsa (1904-1983) przechowywanych w Munae, a także dwa obrazy olejne zdeponowane w Museo Nacional de Arte (MUNAE), dzięki zainteresowaniu i hojności jego wdowy, Maríi O'Higgins. Dzieła te zostały dodane do kolekcji składającej się z darowizn i zakupów dokonanych od lat 50. XX wieku. Do tej pory zidentyfikowano co najmniej 200 grafik, głównie litografii , autorstwa urodzonego w Ameryce artysty, chociaż wiemy, że jest ich więcej , powiedział Eduardo Espinosa Campos, kurator wystawy.

Od dziesięcioleci badacz z Narodowego Centrum Badań, Dokumentacji i Informacji o Sztukach Plastycznych (Cenidiap) bada kolekcję Pabla i Marii O'Higginsów, która znajduje się tam na stałe.

W Patio de Carteros Espinosa Campos ujawniła: „Pięć miesięcy przed śmiercią María de Jesús de la Fuente Casas, znana jako María O'Higgins, zwierzyła mi się, że czuje się uspokojona faktem, iż Narodowy Instytut Sztuk Pięknych (INBAL) nabył prace Pabla i że pozostaną one bezpieczne w jego zbiorach”.

Zdaniem eksperta, w bogatym dorobku artystycznym malarza, jego prace graficzne są równie ważne, jak jego prace sztalugowe i malarskie. Inne jego najstarsze znane dzieła to dwie ryciny, z których jedna jest prezentowana na wystawie. Pochodzi z 1924 roku, roku, w którym malarz przybył do Meksyku .

Zaangażowanie społeczne

O'Higgins przeżył ważny moment historyczny po rewolucji meksykańskiej, czas, w którym artyści poczuli się w pełni utożsamieni z robotnikami i ich żądaniami pracowniczymi . Dla Espinosy Campos: „Przesłania Pabla są jasne; nie ma w nich ukrytych ani nieprzemyślanych znaków, lecz bezpośrednie. W jego pracach słychać głos, który krzyczał głośno, bardzo głośno, aby jasno wyrazić jego osobiste stanowisko. Jego ideologia jest uchwycona w obrazach jego prac, w których poruszał niewygodne tematy przez wiele sześcioletnich kadencji i które dopiero zaczynają być poruszane”.

▲ Matka Ziemia, 1975 Zdjęcie pochodzi z książki Pablo O'Higgins: Pictures of Life and Struggle

▲ Przyjaciele, 1961. Zdjęcie pochodzi z książki Pablo O'Higgins: Pictures of Life and Struggle

„Tematy związane z ruchami społecznymi, najbardziej podstawowymi prawami i ochroną pracowników w sektorach historycznie upośledzonych. Dlatego uważamy, że jego prace poruszają kwestie skrajnego ubóstwa, pracy dzieci, porzucenia i bezrobocia na obszarach wiejskich, a także migracji ze wsi do miast. Prace O'Higginsa są zawsze aktualne ze względu na aktualność jego przesłań, które wciąż wzywają nas, obywateli, do sprzeciwiania się rzeczywistości społecznej i politycznej, nie tylko w Meksyku, ale i na świecie”.

Maricela Pérez García, bibliotekarka pracująca w dziale dokumentacji Cenidiap, wspominała, że poznała Maríę O'Higgins 28 lutego 1998 roku na zaproszenie Eduarda Espinosy , z zamiarem współpracy przy tworzeniu kolekcji noszącej imię pary. Poprzez swoje życie i twórczość Pablo opowiada nam fragment historii Meksyku w pierwszej połowie XX wieku, historię grafiki i jej związek z innymi przejawami sztuki, a także o ruchach społecznych, politycznych i kulturalnych, w których brał udział .

Dla Péreza Garcíi, twórczość Pabla przemawia do każdego i przetrwała epokę, w której powstała; pozostaje aktualna do dziś. Zagłębienie się w jego twórczość prowadzi nas do refleksji nad naszym zaangażowaniem społecznym i miłością do ludzkości .

Podczas wydarzenia, moderowanego przez Lilię Prado, kuratorkę w Munae (Narodowym Instytucie Nauk Przyrodniczych), jej kolega z Munal (Narodowym Instytucie Nauk Przyrodniczych), David Caliz, podkreślił znaczenie publikacji jako wspomnień z wystaw, które pozostawiają ślad tego, co dzieje się w projektach Inbal . Wyraził nadzieję, że katalog będzie „oknem, latarnią morską, która pomoże młodym badaczom odkryć nowe sposoby naświetlania twórczości O'Higgins”.

Wystawa Pablo O'Higgins: Obrazy życia i walki będzie otwarta do 31 sierpnia w Palacio Postal (Tacuba 1, Centrum Historyczne). Zwiedzanie jest możliwe od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00-17:00. Wstęp wolny.