DGE odwoła się od wyroku skazującego szkołę na karę rówieśniczą w Mendozie, naliczającego jej wielomilionowe odszkodowanie: jak daleko sięga odpowiedzialność szkoły?

Ta cicha plaga nękania , codzienne zjawisko w wielu szkołach w Mendozie, powróciła do opinii publicznej po niezwykłym orzeczeniu w prowincji w tym tygodniu: sądy nakazały Generalnej Dyrekcji Szkół (DGE) zapłatę ponad 4,5 miliona pesos odszkodowania uczniowi szkoły w Godoy Cruz, który przez rok cierpiał z powodu systematycznego nękania . Sądy nakazały władzom szkoły zapłatę ponad 4,5 miliona pesos odszkodowania ofierze. Ofiara trafiła do szpitala Notti z powodu ataku lękowego. Orzeczenie stwierdziło, że szkoła nie zagwarantowała ofierze fizycznego i emocjonalnego dobrostanu. DGE ogłosiło, że odwoła się od wielomilionowego orzeczenia.

Sprawa ta ponownie otwiera debatę na temat odpowiedzialności instytucjonalnej i pilnej potrzeby reagowania na przemoc rówieśniczą. Dlatego Los Andes skonsultowało się z trzema krajowymi i prowincjonalnymi ekspertami w tej sprawie , którzy zgadzają się, że orzeczenie to stanowi kluczowy precedens: nie tylko podkreśla powagę znęcania się, ale także ujawnia rozdźwięk między szkołą, rodziną, polityką publiczną i zdrowiem psychicznym.

Ostrzegają, że wniesienie sprawy o zastraszanie do sądu jest wyjątkowym i kosztownym sposobem postępowania, często wynikającym z kilku poprzednich niepowodzeń. Podczas gdy Alejandro Castro Santander podkreśla symboliczną wartość orzeczenia, María Zysman widzi w nim wezwanie do zbiorowego działania, a Mayra Gómez z Mendoza Bullying Association (ABUME) świętuje je jako bezprecedensowy krok prawny dla prowincji.

Dla Castro Santandera, pedagoga i członka Argentinos por la Educación Observatory , sprawa ujawnia problem strukturalny: złe zarządzanie współistnieniem szkół. „Szkoły muszą nie tylko gwarantować edukację, ale także fizyczną i moralną integralność uczniów. Istnieją protokoły i przepisy, ale ich wdrażanie zawodzi” – twierdzi. Zaskakujące jest to, że pomimo wielokrotnych skarg szkoła jedynie sporządzała raporty, nie interweniując w innych obszarach. Zwraca nawet uwagę, że oddzielenie ofiary od grupy, zamiast jej chronić, izolowało ją. I ostrzega: „Nękanie nie jest konfliktem, jest asymetryczną przemocą, jest nadużyciem władzy; dlatego ofiara musi być chroniona ponad wszystko inne”.

Castro Santander ostrzega również przed „niedostatecznym zgłaszaniem” : wiele dzieci cierpi z powodu nękania i nie zgłasza tego. Powodem jest, jak twierdzi, to, że dorośli nie budują zaufania. Cieszy się z uznania przez orzeczenie odpowiedzialności cywilnej szkoły, chociaż uważa, że ​​odszkodowanie mogłoby być wyższe. I sugeruje: dlaczego nie zbadać również odpowiedzialności rodzin, które dopuściły się nękania, zwłaszcza gdy istnieją dowody na nękanie, nawet ze strony rodziny agresora?

Psycholog María Zysman, założycielka Libres de Bullying Argentina , uważa, że ​​sprawa ujawnia szereg wad. „Kiedy sprawa trafia do sądu, dzieje się tak dlatego, że wszyscy zawodzimy: szkoła, rodzice i społeczność edukacyjna” — mówi z Buenos Aires. Daleka od postrzegania orzeczenia wyłącznie jako zwycięstwa prawnego, proponuje myśleć o nim jako o okazji do przeglądu praktyk : „Zaakceptowanie, że w szkole występuje zjawisko znęcania się, mówi samo za siebie, ponieważ oznacza to, że szkoła je dostrzega i jest gotowa interweniować”.

Zysman ubolewa, że ​​instytucje często zaprzeczają problemowi z obawy przed osądem . Zauważa brak koordynacji z biurami zdrowia psychicznego i psychopedagogiki, co jest tragedią narodową. „ Jesteśmy rozbici jako społeczeństwo i widać to w szkołach . Dzieci są najbardziej bezbronne” — mówi. Podkreśla również znaczenie pracy z całą grupą, a nie tylko ofiarą i sprawcą: dawanie dzieciom-świadkom narzędzi, wzmacnianie sieci i budowanie bezpiecznego schronienia przed rówieśnikami. „ Nie rozwiązuje się tego za pomocą protokołów ani pieniędzy : rozwiązuje się to za pomocą uważnej uwagi, słuchania, koordynacji i konkretnych działań” — podsumowuje.

Mayra Gómez, prezes ABUME , powiedziała tej gazecie, że orzeczenie jest krokiem historycznym . „Ta sprawa pokazuje, że szkoły są przeciążone i pozbawione narzędzi. Ale pokazuje również, że rodziny mogą podjąć kroki prawne, gdy państwo nie reaguje” — stwierdziła. Przez lata jej organizacja oferowała porady prawne rodzinom, których dzieci są ofiarami. „Orzeczenie to stanowi precedens dla Mendozy i otworzy drzwi nowym sprawom” — przewiduje.

Gómez ostrzega, że ​​szkoła nie ponosi odpowiedzialności za znęcanie się, chyba że pozwoli na kontynuację problemu . Krytykuje fakt, że w tym przypadku złożono jedynie raporty, bez wyczerpania silniejszych dróg interwencji. Ostrzega również, że zmiana zmian lub szkół może spowodować, że ofiara zostanie przesiedlona. „Każda sytuacja jest inna i należy ją analizować z perspektywy bólu rodziny” – wyjaśnia. Podkreśla: „Wsparcie musi być kompleksowe: instytucjonalne, prawne i emocjonalne”.

Specjaliści zgadzają się, że walka z nękaniem nie kończy się na sankcjach ani regulacjach . Domagają się podejścia systemowego, koordynacji szkół, opieki zdrowotnej, polityki rządowej i rodzin. Apelują o szczere słuchanie i skuteczny system ochrony ofiar . Jak mówi Zysman, „Nękanie jest obecne we wszystkich szkołach, na wszystkich poziomach społeczno-ekonomicznych. A gdy już się pojawi, dzieci oczekują, że dorośli podejmą wyzwanie”.

W rzeczywistości, według ostatnich danych z Argentinos por la Educación Observatory, ponad 40% dzieci, które doświadczają znęcania się, nie zgłasza tego . Większość próbuje rozwiązać problem sama lub, jeśli mają szczęście, powiedzieć o tym komuś bliskiemu, rzadko nauczycielowi lub osobie dorosłej. W tym kontekście ciszy, strachu i ograniczonej reakcji instytucjonalnej eksperci twierdzą, że nie jest to po prostu konflikt między rówieśnikami i jest dalekie od „dziecięcej sprawy”.

Generalna Dyrekcja Szkół Mendoza (DGE), po tym jak Los Andes skontaktowało się z nią w sprawie niedawnego orzeczenia sądu nakazującego wypłatę odszkodowania uczniowi, który był ofiarą znęcania się, potwierdziła, że ​​złoży apelację do drugiej instancji, ale odmówiła podania szczegółów sprawy.

Carina Ganam, Dyrektor ds. Wsparcia Szkoły w DGE (Generalnej Dyrekcji Edukacji ), stwierdziła, że ​​problem znęcania się jest rozwiązywany z perspektywy zapobiegawczej. „Mamy mechanizmy, które zapobiegają temu zjawisku, ale nie możemy działać wyłącznie ze szkoły; rodzina odgrywa główną rolę ” — stwierdziła. Podkreśliła potrzebę koordynowania komunikatów w celu wzmocnienia szacunku wśród dzieci, nastolatków i dorosłych w kontekście społecznym, w którym „przemoc jest osadzona w dyskursie w domu, w klubach, wśród liderów politycznych i wśród liderów społecznych”.

Ganam wspomniał również o uruchomieniu od 2024 r. infolinii 148 służącej do zgłaszania przypadków przemocy w szkole i zastraszania, a także o regularnych wizytach agentów technicznych DAE w szkołach, którym towarzyszyć będą systematyczne i monitorowane interwencje. Ich wyniki, jak obiecuje, mogą być gotowe w tym roku.

Urzędniczka nalegała, że ​​problem nie ma swojego źródła w szkole, ale objawia się tam . Dlatego wezwała do wspólnego zaangażowania szkoły, rodzin i społeczności, aby się tym zająć. „Podejmujemy działania; ale niewątpliwie rozwinęliśmy się technologicznie i cofnęliśmy się na poziomie ludzkim” – podsumowała.