Sztuczna inteligencja we współpracy międzynarodowej: Czy Hiszpania może przyczynić się do solidarnej sztucznej inteligencji?

Nie zabiegając o to ani nie zasługując na to, sektor współpracy stał się workiem treningowym międzynarodowych mediów. W ciągu tak niewielu miesięcy otrzymuje tyle ciosów, że niektórzy zastanawiają się, czy istnieje jeszcze życie po tej muskularnej wersji dyplomacji z zadartym nosem i dążeniu do nieporozumień.

Nie tylko istnieje, ale może pojawić się we właściwym czasie. Współpraca rozwojowa zbyt długo była skupiona na sobie, pochłonięta logiką solidarności, co niekiedy przynosiło wątpliwe i często niewidoczne rezultaty. Ten moment może być impulsem, którego potrzebujemy, aby ożywić refleksję i działania, kierując się jedynym jasnym i konkretnym czynnikiem, który daje szansę na realną zmianę. Nie chodzi tu o pomoc finansową ani o odnowę instytucji, które przez dekady nadzorowały współpracę (i które niewątpliwie wymagają reformy), ale o ewolucję i wpływ technologii cyfrowych, a w szczególności sztucznej inteligencji (AI).

Sztuczna inteligencja potrafi nas w równym stopniu fascynować i przerażać. Ale najważniejsze jest to, że przestała być science fiction i stopniowo stała się częścią naszego codziennego życia. Odkąd ChatGPT wkroczył do naszego życia, uświadomiliśmy sobie jego potencjał destrukcyjny, zarówno na dobre, jak i na złe. Nadszedł czas, aby odkryć jeszcze potężniejszą moc: algorytmy, które wspierają rozwój ludzi i planety.

Należy nadal podnosić świadomość na temat potrzeby wprowadzenia ram regulacyjnych, standardów i odpowiedzialnych praktyk, które uczynią ze sztucznej inteligencji narzędzie rozwoju człowieka.

Pojawia się obiecujący trend, choć wciąż jest w powijakach. Pomyślmy o systemach sztucznej inteligencji, które analizują zdjęcia satelitarne, aby przewidywać susze i optymalizować zarządzanie wodą na obszarach suchych. Albo o algorytmach personalizujących edukację dla każdego dziecka, przezwyciężających ograniczenia przepełnionych klas i braku zasobów dydaktycznych. Albo o projektach, które wykorzystują sztuczną inteligencję do diagnozowania chorób takich jak malaria z zadziwiającą dokładnością na podstawie próbek krwi, nawet w odległych lokalizacjach bez dostępu do specjalistów. Spektrum możliwości systematyzacji wiedzy, optymalizacji procesów, redukcji kosztów i opracowywania skuteczniejszych rozwiązań jest wręcz rewolucyjne. Ale tylko pod warunkiem, że będziemy nim dobrze zarządzać.

Sztuczna inteligencja stwarza poważne zagrożenia, takie jak powielanie uprzedzeń i brak przejrzystości algorytmów. To już jedno z najważniejszych pól bitewnych naszych czasów, a opowiedzenie się po którejś ze stron jest kluczowe i pilne. Z jednej strony konieczne jest dalsze podnoszenie świadomości na temat potrzeby ram regulacyjnych, standardów i odpowiedzialnych praktyk, które przekształcą sztuczną inteligencję w narzędzie rozwoju człowieka. Na przykład poprzez Rekomendację UNESCO w sprawie etyki sztucznej inteligencji , przyjętą przez 193 państwa członkowskie.

Z drugiej strony, w kontekście międzynarodowym, doświadczającym bezprecedensowych turbulencji w ciągu ostatnich 30 lat, nie możemy ignorować faktu, że niektóre mocarstwa skłaniają się ku bardziej utylitarnemu, a nawet autorytarnemu podejściu do sztucznej inteligencji. Dlatego zarówno UE, jak i jej państwa członkowskie muszą przewodzić alternatywnemu modelowi, opartemu na etyce, prawach człowieka i zrównoważonym rozwoju, a także na powiązaniach z krajami o podobnych poglądach. Niedawne zatwierdzenie europejskiego rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji (ustawy o sztucznej inteligencji) jest krokiem w tym kierunku, a stworzenie szerokiej przestrzeni współpracy w zakresie odpowiedzialnej sztucznej inteligencji powinno stać się strategicznym atutem w nadchodzących latach.

W tym kontekście Hiszpania buduje solidne podstawy technologiczne. Istnieje już Narodowa Strategia AI , realizowane są inwestycje z funduszy europejskich z Planu Odbudowy, a także utworzono bardzo dynamiczny Sekretariat Stanu ds. Cyfryzacji i Sztucznej Inteligencji (SEDIA). Jednocześnie w Sewilli działa Europejskie Centrum Przejrzystości Algorytmicznej (ECAT), a w 2024 roku w A Coruña powstanie Hiszpańska Agencja Nadzoru nad Sztuczną Inteligencją (AESIA). Niedawne uruchomienie ALIA , hiszpańskiego modelu sztucznej inteligencji, dodatkowo wspiera to zdecydowane zaangażowanie.

Hiszpańska współpraca oficjalna pozostaje uwięziona w pewnej analogowej inercji. Musi wykazać, że rozumie wagę wpływu sztucznej inteligencji.

Jednak ta dynamika na szczeblu krajowym nie przełożyła się na działania zagraniczne. Niesprawiedliwe byłoby stwierdzenie, że nie ma żadnych inicjatyw w tym zakresie, na przykład w kontekście współpracy z Ameryką Łacińską i Karaibami. Jednak ogólnie rzecz biorąc, oficjalna współpraca hiszpańska pozostaje uwięziona w pewnej analogicznej bezwładności. Musi ona wykazać, że rozumie wagę wpływu sztucznej inteligencji i że ma wolę, aby zapewnić to zrozumienie, zapewniając odpowiednie zasoby, ambicje i ciągłość.

Jakie będą kolejne kroki w celu zintegrowania sztucznej inteligencji (AI) jako priorytetu przekrojowego w hiszpańskich działaniach zagranicznych? Po pierwsze, należy zdefiniować strategię AI dla rozwoju (AI4D) (w tym linie finansowania). Po drugie, należy promować portfolio innowacyjnych projektów AI w sektorach priorytetowych dla krajów partnerskich (zdrowie, rolnictwo, edukacja, działania w dziedzinie klimatu, zarządzanie itp.). Po trzecie, należy uczestniczyć w projektach z krajami o większym doświadczeniu i zasobach, na przykład w ramach inicjatyw europejskich. Po czwarte, należy promować szkolenia AI4D w krajach partnerskich, a także dla hiszpańskiego personelu współpracującego. Ostatecznie chodzi o aktywizację rodzącego się hiszpańskiego ekosystemu AI ze względu na jego wpływ na nasze działania zagraniczne.

Sektor współpracy stoi przed wyzwaniem, którego nie może ignorować, a jednocześnie stanowi doskonałą okazję do tchnięcia nowej energii w program rozwoju i przyczynienia się do odpowiedzialnego zarządzania sztuczną inteligencją. W Hiszpanii wspierałoby to również realizację wielu celów, takich jak obrona paneuropejskiej wizji sztucznej inteligencji, która promuje rozwój człowieka, podnoszenie świadomości na temat cyberbezpieczeństwa, promowanie „Cyfrowej marki Hiszpanii”, otwieranie nowych możliwości współpracy biznesowej oraz, oczywiście, poprawa efektywności i zarządzania samą hiszpańską współpracą.

Nasz kraj wciąż ma czas, aby dołączyć do czołówki. Zarówno pod względem geopolityki, jak i przyspieszenia technologicznego. Ale nie ma czasu do stracenia. Czas, aby stać się protagonistą wspierającej i odpowiedzialnej sztucznej inteligencji, jest teraz.