Waar zijn ethiek en integriteit in het burgerschap?

De eerste prioriteit die werd geschetst in de Nationale Anti-Corruptiestrategie (ENAC) 2020-2024, goedgekeurd door Resolutie nr. 37/2021 van de Ministerraad van 6 april, benadrukte het belang van scholen bij het bevorderen van ethiek en integriteit om corruptie te voorkomen. De ENAC 2020-2024 erkende de noodzaak om te zorgen voor een duurzaam programma voor het basis- en voortgezet onderwijs, afgestemd op elke cyclus, dat de centrale rol zou vervullen die het onderwerp vereist, met name de integratie van het vak in de domeinen van burgerschapsonderwijs. Hiertoe zouden documenten moeten worden opgesteld als referentiemateriaal voor scholen.

Vervolgens wordt in het Technisch Rapport over de Agenda voor Corruptiebestrijding, opgesteld door de XXIV Constitutionele Regering, de “rol benadrukt die het onderwijs aan jongere generaties en de opleiding van publieke besluitvormers moeten spelen bij het creëren van een cultuur van integriteit en vraag in de burgermaatschappij, die de publieke sector beschermt tegen corruptieverschijnselen”.

Hetzelfde doel wordt uitdrukkelijk aangekondigd in het huidige regeringsprogramma, waarin onder meer in het hoofdstuk ‘Transparantie en de strijd tegen corruptie’ wordt beoogd te investeren in het opleiden van de jongere generaties in een cultuur van integriteit.

Wij betreuren het dat een onderwerp dat wij als fundamenteel voor de kwaliteit van de democratie beschouwen, kennelijk is genegeerd in een publiek debat dat uiteindelijk is teruggebracht tot de vraag of seksuele voorlichting al dan niet in het schoolcurriculum moet worden opgenomen.

In Portugal zijn we getuige van een toenemende diskrediettering van de politieke klasse en hoge regeringsfunctionarissen, aangewakkerd door de toename van belangenconflicten, promiscuïteit tussen de publieke en private sector, onverenigbaarheden en favoritisme ten opzichte van vrienden en familie bij de toegang tot openbare diensten, en het misbruik van staatsmiddelen voor persoonlijk gewin. Deze realiteit heeft bijgedragen aan een wijdverbreide afbrokkeling van de reputatie van instellingen en voedt antidemocratische retoriek tegen het systeem, waarin de CHEGA-partij de hoofdrolspeler was in de recente verkiezingen.

Als we de pijlers van de democratie nieuw leven willen inblazen en de werking van instellingen willen vernieuwen, is het tijd om dit discours te vertalen naar concrete acties om een ware cultuur van integriteit te bevorderen, te beginnen op de basisschool. Zoals mijn grootmoeder van vaderskant altijd zei: "Je buigt de komkommer als hij nog jong is."