De Raphaelzaal in het Vaticaan herwint zijn pracht na tien jaar restauratie

De "Constantijnzaal", een van de vier door het renaissancegenie Raphael Sanzio (1483-1520) en zijn atelier voor het Apostolisch Paleis van het Vaticaan ontworpen zaal, heeft na een restauratie van 10 jaar zijn oorspronkelijke pracht en praal teruggekregen.

Deze ruimte, de grootste van de zogenaamde "Raphaëlkamers", is vernoemd naar de keizer die in de 4e eeuw vrijheid van godsdienst aan christenen in Rome verleende en herbergt enkele van de mooiste fresco's uit de jeugd van de kunstenaar.

De "Constantijnzaal" wordt sinds maart 2015 gerestaureerd. Het werk werd pas deze donderdag (26) officieel overgedragen, ter gelegenheid van het Jubeljaar van de Katholieke Kerk. Het toont de triomf van het christendom over het heidendom in het oude Rome.

"Vandaag vieren we niet alleen een mijlpaal in de restauratie, maar ook een nieuwe mogelijkheid voor een kritische lezing van een van de symbolische plekken uit de renaissanceschilderkunst. De Zaal van Constantijn wordt opnieuw een figuratieve atlas met een zeldzame verhalende kracht", aldus Barbara Jatta, directeur van de Vaticaanse Musea, waar de "Raphaëlkamers" te vinden zijn.

De ruimtes werden ontworpen als appartementen voor paus Julius II (1503-1513), die aan het begin van de 16e eeuw Rafaël, destijds een relatief jonge schilder uit Urbino, opdracht had gegeven de kamers volledig te verbouwen.

Het is mogelijk dat Julius II's doel was om de vertrekken van zijn voorganger en rivaal Alexander VI (1492-1503) te overtreffen, aangezien de "Raphaëlkamers" zich direct boven de vertrekken van de voormalige paus van de machtige familie Borgia bevinden. De kamers werden echter pas voltooid na de dood van Julius II en Raphaël zelf.

"Doordat de iconografie van de Zaal van Constantijn volledig is hersteld, van de muren tot het gewelf, kunnen we de historische passages die de Kerk van Rome in de 16e eeuw kenmerkten beter visualiseren", aldus Fabrizio Biferali, conservator van de Vaticaanse Musea voor kunst uit de 15e en 16e eeuw.

Volgens meesterrestaurateur Fabio Piacentini herstelde de reiniging van de fresco's hun oorspronkelijke kleuren en zorgde het voor een nieuw begrip van de technische lagen van de schilderijen. "De restauratie was als het oplichten van een eeuwenoude sluier: achter de patina van de tijd vond elk detail licht, diepte en betekenis", legde hij uit.

Het werk werd ondersteund door geavanceerde technologie, waaronder reflectografie, valse-kleuren-infrarood, UV-fluorescentie, chemische analyse en 3D-modellering op basis van laserscanning.

De zalen bevinden zich op de tweede verdieping van het Apostolisch Paleis en symboliseren, samen met Michelangelo's plafondfresco's in de Sixtijnse Kapel, de periode van de Hoogrenaissance in Rome.