Nieuw onderzoek: ‘Elk glas alcohol vergroot de kans op dementie’

‘Geniet, maar drink met mate’ is misschien wel één van de bekendste slogans als het gaat om alcoholgebruik. We weten dat te veel alcohol niet goed voor je is, maar een glaasje op zijn tijd is geen ramp. Tenminste, dat is wat tot nu toe werd gedacht. Een nieuwe studie laat zien dat er geen ‘veilige’ hoeveelheid alcohol blijkt te zijn als het gaat om het risico op dementie.

De kans op dementie wordt alleen maar groter met elk glas alcohol dat je drinkt. Dat betekent dat zelfs lichte drinkers al een verhoogd risico lopen op dementie.

Er zijn meerdere studies die suggereren dat af en toe een slokje alcohol de gezondheid van je hersenen ten goede kan komen. Er werd zelfs gedacht dat er zoiets bestaat als de ‘optimale’ dosis alcohol voor je hersenen. Het probleem met deze studies is dat ze zich vooral richten op oudere mensen of geen onderscheid maken tussen voormalige en levenslange niet-drinkers, waardoor er geen harde conclusies kunnen worden getrokken.

Om dit probleem te omzeilen, besloot een groep van Britse en Amerikaanse wetenschappers observationele gegevens en genetische methodes te gebruiken uit twee grote biobanken: de UK Biobank en het Amerikaanse Million Veteran Program. In totaal werden bijna 560.000 deelnemers van 56 tot 72 jaar gevolgd, gemiddeld vier jaar in de VS en twaalf jaar in het VK. Tijdens deze periode kregen 14.540 mensen dementie en overleden er 48.034 deelnemers. Uit de observationele analyse bleek dat niet-drinkers en zware drinkers (40 of meer glazen per week), een groter risico liepen op dementie dan lichte drinkers (minder dan 7 glazen per week).

Hieruit zou je de conclusie kunnen trekken dat een glaasje op zijn tijd je kan helpen het risico op dementie aanzienlijk te verkleinen. Maar de genetische analyse liet iets heel anders zien. Voor deze analyse werd gebruikgemaakt van gegevens uit meerdere grootschalige genoomonderzoeken (GWAS) met in totaal 2,4 miljoen deelnemers. Hierbij werden drie genetische maten voor alcoholgebruik onderzocht: het aantal wekelijkse glazen, risicovol drinkgedrag en alcoholafhankelijkheid.

Voor alle drie de genetische maten gold dat meer genetische aanleg voor alcoholgebruik leidde tot een verhoogd risico op dementie. Mensen die genetisch gezien, dus voorspeld op basis van hun DNA, gemiddeld 12 glazen alcohol per week dronken, hadden 9 procent meer kans op het krijgen van dementie. Elke een tot drie glazen meer per week leidden tot een extra risico van 15 procent. Hieruit konden de onderzoekers maar één conclusie trekken; elk glas alcohol vergroot de kans op dementie een beetje.

Benieuwd naar meer artikelen over dementie? Check deze artikelen:

In tegenstelling tot de observationele analyse werd er geen bewijs gevonden dat matig drinken beschermt tegen dementie. Het risico nam alleen maar toe naarmate de consumptie toenam. Ook ontdekten de wetenschappers dat mensen die later dementie ontwikkelden, in de jaren ervoor juist steeds minder dronken. Dit betekent volgens de onderzoekers dat beginnende cognitieve achteruitgang ervoor zorgt dat mensen vanzelf minder gaan drinken. Toch is alcohol ook in dit geval nog steeds de oorzaak van de dementie.

Volgens de wetenschappers weerleggen de bevindingen het idee dat een beetje alcohol je tegen dementie kan beschermen. „ Eigenlijk zijn alle vormen van alcoholgebruik schadelijk en er is geen bewijs voor het eerder gesuggereerde beschermende effect van matig drinken.”