Een nieuwe bloedtest kan het risico op leukemie vaststellen zonder dat er beenmergmonsters nodig zijn.

Stel je eens voor dat een bloedtest het tempo van onze veroudering en de ziekten die ons te wachten staan, zou kunnen onthullen? De laboratoria van professor Liran Shlush en professor Amos Tanay van het Weizmann Institute of Science voeren uitgebreid onderzoek uit naar de biologie van het bloed om het verouderingsproces beter te begrijpen en waarom sommige mensen vatbaarder worden voor ziekten naarmate we ouder worden. Hun onderzoeksteams – bestaande uit artsen, biologen en datawetenschappers – hebben veranderingen in hematopoëtische stamcellen gevolgd, waaronder het optreden van genetische veranderingen in deze cellen bij ongeveer een derde van de mensen ouder dan 40. Deze veranderingen verhogen niet alleen het risico op bloedkankers zoals leukemie , maar zijn ook in verband gebracht met hart- en vaatziekten, diabetes en andere leeftijdsgerelateerde aandoeningen.

In een nieuwe studie, die vrijdag in Nature Medicine is gepubliceerd, presenteren Shlush en Tanay bevindingen die zouden kunnen leiden tot de ontwikkeling van een innovatieve bloedtest om het risico op leukemie te detecteren . Deze test zou de invasieve diagnostische procedure van beenmergafname kunnen vervangen.

De studie richtte zich op myelodysplastisch syndroom (MDS), een leeftijdsgebonden aandoening waarbij bloedstamcellen niet goed uitgroeien tot functionele bloedcellen. Het diagnosticeren van MDS en het beoordelen van de ernst ervan is cruciaal, omdat het ernstige bloedarmoede kan veroorzaken en kan uitgroeien tot acute myeloïde leukemie, een van de meest voorkomende vormen van bloedkanker bij volwassenen. Tot nu toe werd de diagnose gesteld op basis van het afnemen van een beenmergmonster , een procedure die lokale anesthesie vereist en ongemak of pijn kan veroorzaken.

In de nieuwe studie heeft een onderzoeksteam onder leiding van dr. Nili Furer, dr. Nimrod Rappoport en dr. Oren Milman, in samenwerking met artsen en onderzoekers uit Israël en de Verenigde Staten, aangetoond dat zeldzame bloedstamcellen – die af en toe het beenmerg verlaten en in de bloedbaan terechtkomen – diagnostische informatie over MDS bevatten. De onderzoekers toonden aan dat het met een eenvoudige bloedtest en geavanceerde genetische sequencing van individuele cellen mogelijk is om vroege tekenen van het syndroom te identificeren en zelfs iemands risico op het ontwikkelen van bloedkanker in te schatten.

De onderzoekers ontdekten ook dat migrerende stamcellen kunnen dienen als een klok voor onze chronologische leeftijd , en dat hun populatie bij mannen eerder verandert dan bij vrouwen, waardoor het risico op kanker toeneemt. Deze bevinding zou de hogere prevalentie van bloedkanker bij mannen kunnen verklaren. De wetenschappers geloven dat het gebruik van de test voor de diagnose van MDS en leukemie nog maar het begin is, en dat de test in de toekomst kan worden toegepast op een verscheidenheid aan andere hematologische aandoeningen. De huidige bevindingen worden al getest in een grootschalige klinische studie in verschillende medische centra wereldwijd.