'We zagen huizen zinken': Yol Segura's non-binaire roman bekritiseert vooruitgang

Water kan biseksuele zeemeerminnen op aarde brengen, dat is in ieder geval wat de popmuziek van Chappell Roan zingt in 'Casual' (2023), maar het kan ook non-binaire waterutopieën oproepen, zoals die verbeeld door Yol Segura , die tussen Sailor Moon-'dildo's' en een vervuilde dam in Mexico haardebuutroman schrijft: We Saw Houses Sink .

"Wanneer glippen utopieën door onze vingers? Omdat ik het idee van de toekomst mis, niet het idee van vooruitgang ", zegt de 35-jarige Segura , die "herinneringen ophaalde" uit zijn jeugd, geworteld in de jaren negentig, een tijd waarin popmuziek en het idee van "vooruitgang" hoogtij vierden.

De tweede resulteerde in projecten zoals de Zimapán-dam, gebouwd in de Mexicaanse staat Querétaro door de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI), de toenmalige regerende politieke groepering.

In werkelijkheid, zo legt hij uit, vertaalde de 'vooruitgang' zich in riolering en overstromingen van gemeenschappen , zoals die waar Irene – de stem van de hoofdpersoon – opgroeide, met als doel Mexico-Stad van elektriciteit te voorzien.

Met de bedoeling te breken met "de belofte van een moderniteit" -die nooit aankomt- en met het "zou moeten zijn" -dat het lichaam manipuleert-, onderzoekt Segura, die zichzelf identificeert als een "non-binaire lesbische persoon" , via de inclusieve taal van de 'x' en de literatuur over de "niet-persoon", de mogelijkheid om "het concept van de mensheid te ontbinden" via het bijna "magische" idee van water.

Want om te voorkomen dat de utopie ons ontglipt, moeten we erover nadenken . Yol verweeft het met de uitspraak van Walter Benjamin (1892-1940): "Misschien zijn revoluties wel de manier waarop de mensheid, reizend in die trein, aan de noodrem trekt."

"Voor mij is dat een utopie: het moment waarop we stoppen en zeggen: 'Zo was het niet, dan raken we van het rechte pad af.' Het idee dat we in een vacuüm terechtkomen, maar dat we nog steeds kunnen vertragen ," reflecteert hij.

En, benadrukt hij, "stoppen" druist in tegen wat wij als "vooruitgang" beschouwen, en daar hebben slechts een paar mensen baat bij. "Als we dat opgeven, kunnen we iets anders bouwen, iets wat ik nog steeds niet kan bedenken, en, denk ik, niemand, of helemaal niet," benadrukt hij.

Hoewel, zo verduidelijkt hij, er ruimtes zijn die ons dwingen om meer "langzaam te werk te gaan en te overdenken", zoals literatuur , de kunst die het leven van mensen stilzet om "500 of meer pagina's over iets" te schrijven.

Dat ‘iets’ kan ook een ‘x’ zijn die de blik van de lezer bevriest , omdat er ‘wij’ in plaats van ‘ons’ staat in een woord.

"Ik heb het gevoel dat de 'x' je altijd ongemakkelijk maakt , alsof het je dwingt om te stoppen en te zeggen: 'Ash, nog een keer.' En ik denk dat ik geniet van dat ongemak - dat steeds minder wordt - omdat het voor mij te maken heeft met het laten zien dat er iets niet klopt in het systeem," zegt hij.

Hij legt uit dat deze ‘kleine pauze’ – die bijna als ‘een fout’ wordt gelezen – verband houdt met het blijven hameren op ‘het erkennen van de identiteiten die niet bij naam worden genoemd en worden uitgewist’.

In die zin gelooft hij dat de "meest conventionele literaire traditie" bepaalde lichamen ontkent en een soort perfectie idealiseert, terwijl de werkelijkheid is dat "100% van de lichamen" verre van dat ideaal voldoet.

Ze geeft echter toe dat er in de afgelopen twintig jaar, met de opkomst van "vrouwen en dissidenten" in de literaire scene, een toenemende diversiteit aan stemmen is.

Mensen schrijven niet langer in ‘eenzaamheid’, zegt ze, maar via netwerken, zoals toen ze in 2018 een workshop bijwoonde van de Argentijnse auteur Gabriela Cabezón Cámara, waar ze een ‘zeer kikkervisachtige’ versie las van 'Vimos casas hundirse' (We zagen huizen zinken), nu uitgegeven door Planeta.