Zo gaat kunstmatige intelligentie onze toekomstige pensioenen betalen

Na decennia van alchemie, beloften en compromissen over de regels voor vervroegd stoppen met werken en met genereuzere cheques, duikt er een hypothese op die alle zekerheden ondermijnt: op het moment van pensionering is het niet langer de individuele werknemer die afscheid neemt van zijn activiteit, maar hij en zijn digitale tweeling, zijn persoonlijke verticale kunstmatige intelligentie, oftewel het computationele kapitaal.

Een spoor van onzichtbare maar traceerbare bijdragen die het individu achterlaat. Een Copernicaanse revolutie die niet alleen technologisch is: ze is sociaal, cultureel en identiteitsgerelateerd. We worden niet geconfronteerd met de gebruikelijke fantasierijke voorspelling van een of andere futurologiegoeroe. Valeria Vittimberga , algemeen directeur van het INPS, schetst dit scenario met de kracht van iemand die het belangrijkste pensioenfonds van het land beheert. In de aflevering van Codice, uitgezonden op Rai1 op 4 juli in de late avond, reflecteert ze op dit concrete vooruitzicht en lanceert ze een boodschap die klinkt als een conceptuele aardbeving: "Digitale realiteiten gaan sneller dan onze regels. Tegenwoordig wordt de waarde van een werknemer niet alleen gemeten in het aantal dienstjaren, maar ook in het immateriële erfgoed dat hij creëert: data, relaties, proactieve input die waarde blijft genereren, zelfs nadat hij het bedrijf verlaat. Wat essentieel is, is de toegevoegde waarde die elke individuele werknemer inbrengt."

Het traject is duidelijk: bijdragen en anciënniteit zullen worden vervangen door toegevoegde waarde. Als dit vooruitzicht werkelijkheid zou worden, zou het de definitie van werk zelf veranderen en de rigide barrière die productieve activiteit scheidt van pensioen, doorbreken. Het bewijst dat het publieke systeem heeft geleerd de nieuwe economische trajecten te vatten: niet langer alleen gewerkte uren en betaalde bijdragen, maar algoritmes, neurale netwerken en kunstmatige intelligentie die het INPS nu al – bevestigt Dr. Vittimberga – helpen om transformaties in kaart te brengen en controles en inspecties voorspellend aan te sturen.

Ons werk zal voortaan steeds meer bestaan ​​uit het trainen van kunstmatige intelligenties om taken uit te voeren. Zoals al gebeurt in andere technologisch geavanceerde landen in Azië en het Midden-Oosten, zullen we bij onze aanwerving ook beoordeeld worden op hoe we onze persoonlijke AI hebben getraind om met ons en in onze plaats te werken, en het zal de AI, als onze belangrijkste waardevolle asset, zijn die in het bedrijf zal blijven. Het is het rekenkapitaal dat resultaten zal blijven opleveren, zelfs nadat de werknemer het bedrijf verlaat. Een ware revolutie in sociale termen vóór de technologische, zoals gehypothetiseerd door het management van INPS, die een herziening zou impliceren van het idee van werk zelf en ook van die nu volledig achterhaalde rigide grens die de erkende fase van de productieve activiteit van een werknemer scheidt van die van het verlaten van de actieve sfeer. Op dit punt zal het concept van pensioen zoals we dat nu kennen, met pensioen gaan.

Een urgentie die nog urgenter wordt door de demografische veranderingen die Italië doormaakt. De lege wiegen getuigen van een land dat vergrijst en zijn actieve leven verlengt: we staan ​​op de tweede plaats in de wereld qua levensverwachting, op de eerste plaats wat betreft de vitaliteit van 70-plussers, die steeds vaker weer aan het werk gaan en het bbp met miljarden laten stijgen. In regio's zoals Lombardije en Veneto, aldus demograaf Giampiero Dalla Zuanna, is 0,5% van het bbp afkomstig van gepensioneerden die welvaart blijven genereren.