Je huid verbranden is een boodschap. En het spreekt de malaise van jongeren aan.

Vroeger was zonnebrand een klein ongelukje, een vervelende bijkomstigheid die vermeden moest worden, een waarschuwingssignaal van het lichaam dat om een pauze vroeg. Tegenwoordig, dankzij (of beter gezegd, dankzij) TikTok, zijn ze uitdagingen geworden. Ze worden er tevreden mee. De nieuwe trend heet de "Sunburn Challenge": jongens en meisjes stellen zich bewust bloot aan de zon zonder zonnebrandcrème, om zichtbare verbranding, opvallende badpaklijnen, handafdrukken of andere vlekken op hun huid te krijgen. Het resultaat? Een rood lichaam dat viraal gaat. En een wond die esthetisch wordt.

Maar wat zit hier nu echt achter? Het is niet zomaar een zonnebrand: het is een boodschap. Zonnebrand oplopen is nooit een neutrale keuze. Elke arts weet dit maar al te goed en herinnert ons er elk jaar aan dat overmatige blootstelling aan de zon het risico op huidkanker, met name melanoom, drastisch verhoogt. Maar het is niet alleen de huid die lijdt. Het is de boodschap die ons bang zou moeten maken: "Als ik lijd, als ik mezelf ruïneer, als ik mezelf verder push, dan ben ik meer waard. Dan zullen ze me zien." Want uiteindelijk gaat deze trend niet alleen over de zon. Het gaat over zichtbaarheid, sociale goedkeuring, existentiële kwetsbaarheid.

Tegenwoordig is het lichaam een podium geworden. Elke brandwond, elke roodheid, elke grensoverschrijding is een spektakel om te tonen. En pijn, online gedeeld, wordt plotseling acceptabel. Zelfs bewonderd.

‘Geestesthetiseerde’ pijn

De Sunburn Challenge is wederom een uiting van een tijdperk dat pijn heeft omgezet in tevredenheid. Niet langer iets om te vermijden, maar iets om met trots te 'dragen'. Er is geen schaamte meer. Er is geen besef van grenzen meer. Er zijn jongeren die ervoor kiezen zichzelf pijn te doen om erbij te horen, om te pleasen, om op te vallen. En hier is het niet alleen de dermatologie die moet ingrijpen. Het is de psychologie. Het is de cultuur. Het zijn de volwassenen die wakker moeten worden.

De kwetsbaarheid die door de huid heen schreeuwt. Wanneer een tiener vrijwillig besluit zichzelf iets aan te doen voor een visueel effect en dat te delen, is dat geen vrijheid, maar een schreeuw om hulp. Een schreeuw vermomd als een uitdaging, een spelletje, een trend. Maar het blijft een schreeuw. Het is het falen van een maatschappij die mensen heeft geleerd zichzelf te laten zien, niet te voelen. Die hen heeft geleerd om lief te hebben, niet om te genezen. Die pijn heeft gelegitimeerd en viraal gemaakt.

ARCHIEF: Artikelen van Giuseppe Lavenia

Onderwijs betekent vandaag de dag leren hoe je jezelf kunt beschermen

Zonnebrandcrème is niet zomaar een medische ingreep. Het is een symbolisch gebaar. Het zegt tegen je lichaam: "Ik respecteer je." Het leert onze kinderen dat niet alles getoond moet worden, dat niet alles gedaan moet worden, dat niet alles geaccepteerd moet worden alleen maar omdat anderen het mooi vinden. Wij volwassenen moeten weer filters worden. We moeten de waardigheid van het lichaam herstellen als een plek van leven, niet als een object van spektakel.

De zon als metafoor

De zon is niet het probleem. Het probleem is het idee dat bestaan vereist dat je je laat verbranden. Dat anderen behagen vereist dat je pijn ervaart. De echte uitdaging vandaag de dag is dus om kinderen te leren dat ze geen litteken op hun huid hoeven te hebben om zich geliefd te voelen. Dat je niet hoeft te verbranden om op te vallen. Dat echt bestaan betekent dat je jezelf beschermt. Zelfs als iedereen om je heen het tegendeel lijkt te beweren.

Giuseppe Lavenia, psycholoog en psychotherapeut, is voorzitter van de Nationale Vereniging voor Technologische Verslavingen, GAP en Cyberpesten "Di.Te", hoogleraar Psychologie van Technologische Verslavingen aan de E-Campus Universiteit en hoogleraar Psychologie van Werk en Organisaties aan de Polytechnische Universiteit van Marche