Filmfestival van Venetië: 5 dingen die u moet weten over het oudste filmfestival ter wereld

"Ik breng een eerbetoon aan de bijna honderd jaar oude geschiedenis van het Filmfestival van Venetië, dat met trots de cinema als kunstvorm viert", aldus regisseur Alexander Payne, die werd benoemd tot voorzitter van de jury voor de 82ste editie van het filmfestival.

Het Filmfestival van Venetië, dat aanstaande woensdag 27 augustus van start gaat, zal de grootste namen uit de zevende kunststroming over de rode loper zien lopen, zoals George Clooney, Julia Roberts en Emma Stone . Elk jaar staat de cinema centraal op dit internationale festival dat plaatsvindt op het idyllische Lido di Venezia.

Het Filmfestival van Venetië werd in 1932 opgericht door Giuseppe Volpi, een tabaksondernemer en fervent filmliefhebber. Voordat hij het festival oprichtte, was hij al directeur van de Biënnale van Venetië, een stichting die diverse artistieke evenementen organiseert.

In het verlengde van deze culturele missie organiseerde hij de eerste internationale tentoonstelling van cinematografische kunst, nu bekend als de Mostra Internazionale d'Arte Cinematografica di Venezia. Dit baanbrekende festival was daarmee de voorloper van het Filmfestival van Cannes , opgericht in 1939, en de Berlinale, die in 1951 van start ging.

Ter ere van de oprichter reikt de Mostra nog steeds de "Volpi Cup" uit, waarmee de beste vrouwelijke en mannelijke prestaties worden beloond.

Giuseppe Volpi was ook een aanhanger van het fascisme en een nauwe bondgenoot van Benito Mussolini. Hij bekleedde verschillende sleutelposities onder zijn regime: van 1925 tot 1928 was hij minister van Financiën en vervolgens voorzitter van de Algemene Confederatie van de Italiaanse Industrie tussen 1934 en 1943, een periode waarin hij de industriële wereld in dienst stelde van de dictatuur.

Het filmfestival van Venetië werd ook een propagandamiddel. Benito Mussolini wilde er een cultureel uithangbord van maken voor het fascistische Italië. Vanaf 1938 werden de prijzen niet langer toegekend door een onafhankelijke jury, maar rechtstreeks door de overheid. Er werd ook een Mussolini-beker in het leven geroepen, bedoeld om de beste film te bekronen.

Datzelfde jaar kende het festival prijzen toe aan Olympia van Leni Riefenstahl, een nazipropagandafilm ter ere van de Olympische Spelen in Berlijn, en Luciano Serra, pilota , een Italiaanse speelfilm ter ere van de luchtvaart en het nationalisme.

Tijdens de oorlog gingen de prijzen vrijwel uitsluitend naar Italiaanse of Duitse films, vaak propagandafilms. Andere landen, zoals de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië, stopten met hun deelname. De Mostra werd uiteindelijk in 1943 opgeschort vanwege het escalerende conflict en de val van het fascisme. Het festival werd in 1946 heropgericht, bevrijd van politieke invloed en met een nieuwe directeur, Elio Zorzi.

Sinds 1954 wordt de prijs voor de beste film op de Mostra de Gouden Leeuw genoemd. Deze onderscheiding bestond al zes jaar eerder, onder de naam "Leeuw van San Marco". Dit symbool is niet onbelangrijk: San Marco, auteur van een van de vier evangeliën, wordt traditioneel afgebeeld met een gevleugelde leeuw , die door de eeuwen heen het symbool van Venetië is geworden.

In de 9e eeuw zouden Venetiaanse kooplieden de relikwieën van Sint Marcus uit Alexandrië, Egypte, hebben meegebracht. Nadat hij de beschermheilige van de Republiek Venetië was geworden, schonk hij de stad zijn embleem. Dit symbool is alomtegenwoordig in de stad: op de Basiliek van San Marco, vlaggen, pleinen, paleizen... en zelfs op de prestigieuze trofeeën van de Mostra.

Tien jaar lang werd het filmfestival van Venetië zwaar getroffen door de sociale en politieke crisis die Europa na mei 1968 teisterde. Het protestklimaat had ook zijn weerslag op de cultuur, die onderhevig was aan de ideologische debatten van die tijd en werd bekritiseerd omdat ze te elitair en 'burgerlijk' zou zijn.

In 1969 stopte het festival daarom met het uitreiken van officiële prijzen. Tot 1979 bleef de Mostra bestaan, maar zonder de traditionele internationale competitie of de uitreiking van de Gouden Leeuw. Pas in 1980, onder leiding van Carlo Lizzani, dook de prestigieuze trofee weer op, wat de grote terugkeer van de wedstrijd markeerde.

Geconfronteerd met de Covid-19-pandemie weigerde het filmfestival van Venetië te capituleren. Terwijl het filmfestival van Cannes werd geannuleerd en het filmfestival van Berlijn online plaatsvond , hield het Italiaanse festival zijn editie 2020 in het Palazzo del Cinema in Venetië, met publiek aanwezig. Om de drukte te beperken, werd een witte wand geplaatst om de sterren te verbergen, terwijl een groot scherm livebeelden van de rode loper in de buurt uitzond.

Er waren ook strenge gezondheidsmaatregelen getroffen: thermische camera's om de temperatuur van de deelnemers te controleren, het voorleggen van een negatieve PCR-test voor toeschouwers uit landen buiten het Schengengebied, het verplicht dragen van mondkapjes... Dankzij deze uitzonderlijke voorzorgsmaatregelen kon een "wonder" worden gerealiseerd, aldus juryvoorzitter Cate Blanchett, en werden er na het evenement geen gevallen van Covid-19 gemeld.