Costa Rica stelt 's werelds eerste klimaatcode op: een routekaart voor het overleven van het nieuwe klimaat
Strikt opiniestukken die de unieke stijl van de auteur weerspiegelen. Deze opiniestukken moeten gebaseerd zijn op geverifieerde gegevens en respectvol zijn tegenover individuen, zelfs als hun acties bekritiseerd worden. Alle opiniestukken van personen buiten de redactie van EL PAÍS bevatten na de laatste regel een naamregel – ongeacht hoe bekend de auteur is – met vermelding van zijn of haar positie, titel, politieke voorkeur (indien van toepassing) of hoofdberoep, of iets dat gerelateerd is of was aan het behandelde onderwerp.
In 1974 nam Costa Rica zijn seismische code aan, een reeks technische normen die de bevolking al tientallen jaren beschermt tegen een van de meest verwoestende natuurrampen: aardbevingen. Dankzij deze vooruitziende blik heeft het land gebeurtenissen die in andere contexten tot grote tragedies zouden hebben geleid, kalm kunnen doorstaan.
Vandaag, een halve eeuw later, wordt Costa Rica geconfronteerd met een andere, maar even urgente bedreiging: klimaatverandering . Vanuit dezelfde preventieve gedachte is het land begonnen met het opstellen van 's werelds eerste Klimaatadaptatiecode. Dit initiatief beoogt technische, juridische en planningsnormen vast te stellen om de groeiende risico's die gepaard gaan met klimaatverandering te verminderen: hittegolven, langdurige droogtes, extreme regenval en overstromingen.
De code vervangt de bestaande plannen niet, maar versterkt ze juist. Zo wordt gewaarborgd dat alle aanpassingsmaatregelen worden uitgevoerd op basis van uniforme, verifieerbare en wettelijk bindende technische criteria.
Het project, geleid door het Federated College of Engineers and Architects (CFIA) en het Ministerie van Milieu en Energie (MINAE), wordt ondersteund door eigen middelen en die van het Groene Klimaatfonds (GCF). Sinds 2024 is het bezig met het verzamelen van gegevens, technische analyses en publieke consultaties. De eerste resultaten zullen worden gepresenteerd tijdens de volgende klimaattop ( COP30 ), wat de inzet van Costa Rica voor klimaatbestendigheid weerspiegelt.
In tegenstelling tot adaptatieplannen, die doorgaans programmatisch van aard zijn, gedefinieerde tijdsbestekken hebben en een meer algemene of sectorale aanpak hanteren, streeft de Climate Change Adaptation Code naar het vaststellen van verplichte, permanente en transversale normen. Terwijl een plan aangeeft wat er moet gebeuren en binnen welk tijdsbestek, bepaalt de code hoe het moet gebeuren en met welke minimale technische normen. Dit onderscheid is cruciaal: de code vervangt bestaande plannen niet, maar versterkt ze juist, en zorgt ervoor dat alle adaptatiemaatregelen worden uitgevoerd met uniforme, verifieerbare en wettelijk bindende technische criteria.
De urgentie van deze inspanning wordt ondersteund door wetenschappelijk bewijs. Recente rapporten van de State of the Region en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) waarschuwen dat geen enkele Costa Ricaanse provincie gevrijwaard is van de gevolgen van klimaatverandering: ernstige droogtes in Guanacaste, veranderingen in regenpatronen in de Centrale Vallei en toenemende overstromingen in dichtbevolkte gebieden zoals San José en Heredia. Bovendien schat het meest recente WMO-rapport (2025-2029) de kans op 80% dat de wereldwijde temperaturen tijdelijk de drempel van 1,5 graden Celsius, zoals vastgelegd in het Akkoord van Parijs , zullen overschrijden, met directe gevolgen voor Midden-Amerika.
De code biedt een alomvattend antwoord op deze uitdagingen. De code omvat technische normen en best practices die toepasbaar zijn in strategische sectoren zoals infrastructuur, landbouw, energie, gezondheidszorg, toerisme en ruimtelijke ordening. Naast het reguleren van openbare werken, vereist de code dat lokale overheden klimaatrisico's opnemen in hun ontwikkelingsplannen en -begrotingen, en zo veerkrachtig landbeheer bevorderen.
Een bijzonder innovatief element zal de oprichting zijn van het Nationaal Adaptatie Informatie Systeem, dat risicokaarten, klimaatprognoses en succesvolle adaptatie-ervaringen centraliseert. Deze tool zal de besluitvorming van zowel de publieke als de private sector informeren en veiligere en effectievere investeringen mogelijk maken.
Naast het reguleren van openbare werken, moeten lokale overheden ook klimaatrisico's opnemen in hun ontwikkelingsplannen en budgetten.
Hoewel Costa Rica een wereldleider is op het gebied van mitigatie – met meer dan 90% van zijn elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare bronnen zoals waterkracht, geothermische energie, wind en zon – vraagt de huidige context om een complementaire aanpak: adaptatie. De recente waarschuwing voor elektriciteitsrantsoenering in de zomer van 2024 illustreert hoe klimaatvariabiliteit nu al een uitdaging vormt voor systemen die tot nu toe robuust leken. Aanpassing van de energiematrix is daarom een dringende noodzaak.
Naast de technische dimensie streeft de Climate Change Adaptation Code ernaar een overheidsbeleid te worden dat investeringen, innovatie en langetermijnplanning mobiliseert. Het uiteindelijke doel is om levens te beschermen, economische verliezen te beperken en het welzijn van huidige en toekomstige generaties te waarborgen. Net als met de Seismic Code streeft Costa Rica ernaar een repliceerbaar model te bieden voor andere landen die met vergelijkbare uitdagingen worden geconfronteerd. In een wereldwijde context waar reacties vaak vertraagd zijn, zet Costa Rica zich opnieuw in voor anticipatie en concrete actie. Het nieuwe klimaat vraagt om nieuwe instrumenten. Deze code is daar een van.
EL PAÍS
