Margarita Nelken en vergeetachtigheid

In het Congres zijn er muurschilderingen, tondo's genaamd, met portretten van vooraanstaande negentiende-eeuwse edelen. Onlangs zijn er een portret van Manuel Azaña en een van Adolfo Suárez aan toegevoegd. President Armengol wilde een tondo ter nagedachtenis aan een illuster parlementslid, en er was algemene consensus om een tondo goed te keuren ter ere van afgevaardigde Clara Campoamor , die om vele redenen brede bewondering oogst, waaronder het feit dat ze geen bloed aan haar handen heeft en de Burgeroorlog niet heeft aangemoedigd.

Dinsdag, tijdens de laatste zitting van het seizoen, keurde het Congres een tondo goed voor Margarita Nelken en andere voormalige parlementsleden, met de exclusieve stemmen van de PSOE en Sumar. Opnieuw een besluit met een kleine meerderheid en zonder consensus, een kenmerk van deze termijn.

Niemand lijkt zich zorgen te maken dat er al straten of culturele centra naar Margarita Nelken vernoemd zijn. Het lijkt logisch, aangezien ze een briljante, vroegwijze en veelzijdige persoonlijkheid was; haar intense activiteit als kunstenaar, kunstcriticus, feministe, schrijfster en politica werd breed gewaardeerd en leverde haar zelfs erkenning op in de Espasa Encyclopedia, die in 1932 een halve pagina aan haar wijdde. Ze was pas 36 jaar oud! Ze was de enige vrouwelijke afgevaardigde die in de drie Republikeinse parlementen werd gekozen, steeds voor de PSOE (Spaanse Socialistische Arbeiderspartij) ; toch deed ze niets om ervoor te zorgen dat Spaanse vrouwen konden stemmen.

Maar wat haar verdiensten en bijdragen aan ons erfgoed ook zijn, er is iets wat we niet kunnen negeren over Margarita Nelken: de Burgeroorlog wekte in haar een bloeddorstige koorts, die bij de Republikeinen te vergelijken was met de radiomisdaden van Queipo de Llano of de sinistere verklaringen van de Caudillo.

Zo bracht Nelken in de krant Claridad, behorend tot de PSOE-fractie van Largo Caballero, een oprechte hulde aan Fernando Condés, de moordenaar van Calvo Sotelo. Hij stelde ook voor om vrouwen die zich identificeren met de nationalistische factie uit te roeien. Zie zijn zeer vrouwendodende artikel "Las hembras de los caballerositos" (De vrouwtjes van de jonge heren), in Claridad (28 augustus 1936, pp. 4 en 5).

De dames van de jonge heren: "Daar heb je ze, op de Sevilliaanse avonden, vrolijk slenterend door de Calle Tetuán, met hun heilige kaarten van het Heilig Hart en hun tweekleurige linten op hun borst. Ze noemen zichzelf katholiek en monarchist. Ze juichen Spanje en Christus Koning toe, en in de hoogste vertegenwoordiging daarvan de voormalige generaal Queipo de Llano. Want de hoogste vertegenwoordiging van hun Spanje en hun religie is een verraderlijke, sadistische en dronken officier. [...]

Daar heb je ze. We zouden ze ongetwijfeld één voor één kunnen noemen, zoals de inwoners van Sevilla, de ware inwoners van Sevilla, ze opnoemen in die lijst die in hun geheugen gegrift staat, waarvan de rekening onherroepelijk moet worden vereffend. Het duurt niet lang meer. Als de tijd daar is, zal er zeker geen gebrek zijn aan eenvoudige mensen, nog steeds liberale mensen, die genade voor vrouwen afsmeken. Op die dag zal het onderscheid – absoluut, onoverkomelijk – moeten worden gemaakt tussen vrouwen en vrouwen; tussen de gezelschapsdames en moeders van mannen en de aanmoedigers van jonge heren. En opdat niemand bedrogen wordt, opdat niemand dan over nutteloze wreedheden kan spreken, zal het goed zijn om in onuitwisbare letters, vóór die lijst van dames van jonge heren - de waardige dames van de jagers op arbeiders en boeren - de naam te stempelen van de martelaar van de vrouw van Dr. Ariza [Antonio Ariza Camacho], die door de heren uit Sevilla werd doodgeschoten, met haar kleine kind in haar baarmoeder, precies op de Remedios-brug, omdat ze de partner was van een communist.

Wraak? Vergelding? Zeg geen absurde dingen, kameraad [die] nog steeds een liberaal is. Ongedierte wordt om die reden verpletterd: omdat het ongedierte is. En de beesten die schadelijk zijn voor de mens, moet de bewuste mens onderdrukken ter bescherming van de mensheid. Daar heb je ze, kameraden. Daar zul je ze vinden.

Nelken's concept van oorlog is dat van een totale oorlog, een bloedbad , geheel in lijn met Franco zelf en zijn aanhangers. Twee weken later publiceerde Nelken dan ook 'Over het frivole en het neutrale' in dezelfde krant (10-09-36).

Over het frivole en het neutrale: "[...] We zijn in oorlog. Lauwheid jegens de vijand, gebrek aan onverzettelijkheid in oorlogstijd heet niet neutraliteit, maar iets anders. En deze andere manier, onder geen enkel voorwendsel, noch dat van vriendschap, noch dat van familiebanden, kan worden getolereerd of verontschuldigd."

Een maand later publiceerde de plaatsvervanger opnieuw een opruiend artikel in Claridad, getiteld 'Doodstraf voor de in een hinderlaag gelokte vijand!' (9 oktober 1936). Hieruit blijkt dat de obsessie met het verspreiden van hoaxes niet meer van deze tijd is.

Doodstraf voor de verborgen vijand: "Verspreid hoaxes, er blijft iets over; het is een waar testament. Er blijft natuurlijk iets over onder mensen te goeder trouw, terwijl onder de rest de hele hoax blijft circuleren in die werelden van fascisten die zich schuilhouden of zich vermommen als 'apolitiek'. [...] Want op een hoax is er geen andere reactie, discussie of discussie mogelijk dan deze: beveel de hoaxer onmiddellijk te arresteren, zonder enige vorm van tegenprestatie. [...] Beste lezer, geloof me, er zijn vele wapens om je tegen fascisme te verdedigen, net zoals fascisme allerlei wapens inzet om te proberen te winnen. Aarzel niet om de aanvallen, welke dan ook, af te slaan: gebruik het meest daadkrachtige wapen, het meest onverbiddelijke. Iedereen die hoaxes verspreidt, hoe onschuldig of goedbedoeld ze ook mogen lijken, beveelt zonder tegenprestatie hun arrestatie. Laat de politieke voorkeur van de hoaxer vóór 16 februari onderzoeken; En als het zo uitkomt – wat bijna altijd gebeurt – dat dit Een goedhartige heer of dame had rechtse activiteiten of familiebanden met verklaarde vijanden van het regime, nou, nu weet u het, lezer. Laat uw geweten u niet kwellen, want dankzij u zal een van de wapens van de vijand onbruikbaar worden.

We zijn in oorlog en het is de plicht van iedere strijder, van voorhoede tot achterhoede, om zoveel mogelijk troepen uit te schakelen.

Tenslotte verscheen er nog een artikel van hem, 'Gora Euzkadi', met een opvallende kop van twee pagina's: " Alle fascisten moeten worden uitgeroeid; zij die in opstand zijn gekomen en zij die dat niet hebben gedaan ."

Laten we benadrukken dat Nelkens moorddadige retoriek identiek is aan die van de kameraden van de rivaliserende factie: om de moord op een persoon te rechtvaardigen, worden ze eerst onderworpen aan verbale vernedering . De rebellen gebruikten de term "rood". Om de moord op Spanjaarden in de vernietigingskampen van Franco's nazi-bondgenoten te rechtvaardigen, namen ze hun toevlucht tot de verklaring dat "de roden niet Spaans zijn". Nelken van haar kant gebruikt de term "vrouw" of "ongedierte" om rechtse vrouwen te kleineren, of "fascist" om iedereen te omvatten die volgens haar actieve vijanden van de Republiek zijn. Degenen die "neutraal", "apolitiek" of "liberaal" zijn vanwege hun passiviteit, verdienen ook de doodstraf omdat ze "vijanden in hinderlaag" zijn.

Ik publiceerde deze voorbeelden al in 2007 in het inmiddels ter ziele gegane Asturias Liberal. Ze zijn afkomstig van de Claridad-microfilms die in het bezit zijn van de Nationale Bibliotheek, waar ze voor iedereen beschikbaar zijn. De gebruikelijke plagiaatplegers reproduceren ze zonder mijn auteurschap als samensteller te vermelden.

Verdient Margarita Nelken in ieder geval een eerbetoon? En, belangrijker nog, zijn we ons bewust van de afgronden waartoe polarisatiestrategieën ons leiden?