Snoozen: nuttig of niet? Waarom de snoozefunctie van de wekker controversieel is

Het model 7H241 van General Electric-Telechron was de eerste wekker met een snoozefunctie. Het gaf ochtendhumeurige mensen de mogelijkheid om nog negen minuten rustig te slapen voordat de wekker weer zijn functie vervulde: mensen akoestisch wakker maken. Tegenwoordig kan de snoozefunctie van veel wekkers en mobiele telefoons worden gepersonaliseerd, bijvoorbeeld op vijf, tien of vijftien minuten. Je kunt ze bovendien zo vaak activeren als je wilt. Veel mensen drukken er dan ook twee keer op. En nog eens. Nog een paar minuten slapen. Oké, nog één keer. Maar op een gegeven moment is het tijd om op te staan.

Veel mensen beginnen hun dag door op de snooze-knop te drukken. Onderzoeken tonen aan dat minstens één op de twee mensen dit doet. Ochtendroutines zoals een uitgebalanceerd ontbijt, meditatie of yoga zorgen ervoor dat de dag prettiger begint. De snooze-functie heeft niet zo'n goede reputatie en daarom zijn zelfs ervaren snoozers verdeeld tussen het prettige gevoel dat ze na het horen van de beltoon iets langer kunnen slapen en de waarschuwingen van veel slaapexperts over de negatieve gevolgen.

De gids voor gezondheid, welzijn en het hele gezin - elke tweede donderdag.

Door mij te abonneren op de nieuwsbrief ga ik akkoord met de advertentieovereenkomst .

Iedereen die graag de snooze-functie gebruikt, was de laatste tijd misschien wat opgelucht: snoozen is niet zo slecht als de naam doet vermoeden , zo suggereerde een onderzoek van een onderzoeksgroep aan de Universiteit van Stockholm medio oktober. Het kan zelfs nuttig zijn om het alarm een ​​paar keer uit te zetten. We hebben hier dus te maken met een soort statement-tegen-statement situatie in slaaponderzoek: soms wordt snoozen gezien als een vijand, soms als een vriend. Het verschilt per persoon of en hoe de snooze-knop ons kan helpen, benadrukken de onderzoekers in het onderzoek. Wanneer is snoozen goed, en wanneer niet?

Ook al lopen de meningen over snoozen uiteen in slaaponderzoek, experts zijn het over één punt eens: niet de snooze-knop is de grootste boosdoener, maar het gebrek aan slaap. Overtuigde snoozers – waar actrices Kate Hudson en Kate Walsh een paar jaar geleden ook aan meededen – drukken niet zomaar op de knop omdat ze het zo leuk vinden. Ze dringen er vooral op aan omdat ze nog veel te moe zijn als de wekker voor het eerst gaat. "De meeste mensen moeten veel te vroeg opstaan ​​voor werk of school en hebben daardoor moeite om 's ochtends uit bed te komen. Het is dus wel te begrijpen dat velen de snooze-knop indrukken", zegt slaapexpert Hans-Günter Weeß. Hij is hoofd van het Interdisciplinair Slaapcentrum in het Pfalzklinikum in Klingenmünster, Rijnland-Palts.

De meeste mensen in Duitsland gaan het liefst tussen 23.00 uur naar bed. en 2 uur 's nachts en staan ​​op tussen 7.30 en 9.30 uur. Ze behoren tot de slaaptypes van de zogenaamde duiven en uilen. In tegenstelling tot veel leeuweriken, die er de voorkeur aan geven om eerder naar bed te gaan en eerder op te staan, vertrouwen ze 's ochtends vaak op een wekker - anders zouden ze zich verslapen en te laat op hun werk, school, enz. komen. En omdat duiven en uilen zelden goed uitgerust zijn en zich bovendien erg traag voelen als de wekker afgaat, drukken ze op de snoozeknop. Vaak zelfs meer dan één keer.

Snoozen wordt daarom gebruikt als middel tegen slapeloosheid in de ochtend, vooral door mensen die, tegen hun interne klok in, te vroeg op moeten. Maar waarom is snoozen zo controversieel? Ja, er zijn meerdere punten van kritiek. Eén daarvan is dat snoozen geen goede manier is om het ‘katergevoel’ in de ochtend te bestrijden na een te korte nacht. “Snoozen maakt je niet zo wakker als je had gehoopt”, zegt Weeß. “Het is veel effectiever om 's ochtends te douchen of vroeg in de ochtend te sporten – dat stimuleert het cardiovasculaire systeem.”

Dr. Hans-Günter Weeß is psychotherapeut, slaaponderzoeker en auteur van het boek ("Slaap doet wonderen. Alles over het belangrijkste derde deel van ons leven"). Hij is hoofd van de afdeling slaapgeneeskunde van het Pfalzklinikum Klingenmünster en doceert aan de Universiteit van Koblenz-Landau.

Bron: privé

Volgens slaapspecialist Kneginja Richter is snoozen daarentegen geen slechtere manier om 's ochtends uit bed te komen. “Dommelen wordt op een gegeven moment vervelend en maakt het makkelijker om op te staan”, zegt de hoofdarts van de CuraMed-dagkliniek in Neurenberg. Uit het Zweedse onderzoek onder leiding van slaaponderzoeker Tina Sundelin blijkt ook dat snoozen bepaalde mensen kan helpen. "Het zou zelfs mensen die 's ochtends slaperig zijn, kunnen helpen om na het opstaan ​​wat alerter te zijn", schrijft Sundelin in een verklaring van haar universiteit. Vooral uilen, die vaak last hebben van ochtendslaperigheid door bijvoorbeeld het vroeg opstaan, kunnen baat hebben bij dutjes, omdat ze daardoor minder snel moe worden.

Het probleem is echter dat snoozen niet leidt tot meer slaap. Critici zeggen zelfs: wie meer slaapt, slaapt minder. “Snoozen kan je helpen om gemakkelijker uit bed te komen en het ‘katergevoel’ na een korte nacht te verminderen”, zegt slaapexpert Weeß. "Maar als je je wekker nog eerder zet zodat je kunt snoozen, mis je gewoon een verkwikkende slaap." Het probleem is dat sommige mensen hun wekker zo instellen dat deze een half uur of zelfs eerder afgaat, voordat ze er daadwerkelijk op moeten. Vooral als de nacht al kort is, wordt uw slaap nog verder beperkt. “We moeten onze wekker altijd zo laat mogelijk zetten”, zegt Weeß.

De individuele slaaptijd kan worden verkort door te snoozen. Dit betekent echter niet dat dutters minder slapen dan anderen. Uit een onderzoek uit 2022 van de Universiteit van Notre Dame in de VS, waaraan 450 proefpersonen deelnamen, bleek dat snoozers niet minder slapen dan mensen die de snoozefunctie niet gebruiken. Bovendien voelden ze zich niet slaperiger en deden ze overdag ook niet vaker een dutje. Bovendien leidde het snoozen in het Zweedse onderzoek ertoe dat de proefpersonen gemiddeld slechts zes minuten slaap verloren.

De kritiek op snoozen richt zich echter niet alleen op de kwantiteit van de slaap, maar ook op de kwaliteit ervan. "Als je in het laatste half uur voortdurend op de snooze-knop drukt, wordt je slaap aanzienlijk minder rustgevend", zegt Weeß. Uit het Amerikaanse onderzoek bleek ook dat mensen die 's ochtends snoozen een hogere hartslag hebben. Een mogelijke reden hiervoor zou stress kunnen zijn door het snoozen in de ochtend. Volgens Weeß is het probleem het herhaaldelijk kunstmatig ontwaken, waardoor we steeds weer uit onze slaap worden gewekt. Hij adviseert daarom om de wekker later te zetten en meteen op te staan ​​zodra de wekker gaat – ook al is dat lastig.

Slaapspecialist Richter is er echter niet van overtuigd dat de snooze-knop een stressfactor moet zijn. “Iets wat geen vijand is, wordt tot een vijand gemaakt.” De persoonlijke houding ten opzichte van snoozen is doorslaggevend bij de vraag of het het wakker worden minder prettig maakt en stress veroorzaakt of niet. "Als ik het prettig vind om te slapen, word ik minder gestrest wakker", zegt de deskundige. Ook in het Zweedse onderzoek vond de groep van Sundelin geen duidelijk bewijs dat dit de slaap minder rustgevend maakt. De onderzoekers vonden geen toename in de niveaus van stresshormonen en het humeur en de ochtendvermoeidheid hadden geen last van het snoozen.

Kneginja Richter is een specialist in slaapgeneeskunde. Zij is hoofdarts van de CuraMed dagkliniek in Neurenberg en hoogleraar aan de Technische Universiteit Neurenberg.

Bron: MillerFilms

Maar je moet het niet overdrijven met de snooze-knop. Sundelin zegt dat er, gezien de resultaten van haar onderzoek waarin ze tot wel 30 minuten lang herhaaldelijk dut, "geen reden is om het ochtenddutje over te slaan." Volgens Richter geldt echter: hoe korter je slaapt, hoe beter. "Eén of twee keer snoozen is beter dan drie of vier keer. Anders raak je eraan gewend om steeds vaker te snoozen en wordt het lijden 's ochtends alleen maar langer, voordat je op moet," zegt ze. Bovendien bestaat het gevaar dat u te lang slaapt, ondanks dat u wel geslapen heeft.

Over frequent snoozen gesproken: sommige slaaponderzoekers vermoeden dat je door het voortdurend wakker worden en in slaap vallen het risico loopt om herhaaldelijk in de diepe slaapfase te vallen. Mensen die in deze fase wakker worden, voelen zich vaak bijzonder suf. Volgens Weeß is de kans om in deze fase 's ochtends wakker te worden, erg klein. “Het gaat naar nul omdat we in de eerste twee of drie uur van onze slaap een diepe slaap ervaren”, zegt hij. De Zweedse onderzoekers ontdekten in hun onderzoek ook dat de deelnemers niet meer in een diepe slaap vielen als ze snoozen.

Er wordt veel gediscussieerd over hoe snoozen van invloed is op hoe we onze dag beginnen. Een andere vraag die vaak gesteld wordt, is: Heeft snoozen invloed op de dag? Slaapexpert Weeß ziet het gevaar dat je overdag de prijs betaalt voor het feit dat je ’s ochtends op de snoozeknop hebt gedrukt. Vooral als je je wekker eerder zet om minder te slapen. “Doordat je slaap minder rustgevend is, voel je je niet meer zo productief”, zegt hij.

Het Zweedse onderzoek suggereerde daarentegen zelfs dat slapers geen enkel verlies aan cognitieve prestaties ondervonden. Bij drie van de vier testen presteerden ze zelfs beter dan de studiedeelnemers die direct opstonden nadat de wekker afging. De testen bestonden bijvoorbeeld uit reken- en geheugenoefeningen. De testgroep bestond echter uit mensen die al gewend waren aan dutten – en dus mogelijk geen negatieve gevolgen ondervonden. Dit zou ook kunnen betekenen dat ze dankzij een dutje in de ochtend, beter presteren bij cognitieve tests. Maar om daarachter te komen, is veel meer en gedetailleerder onderzoek nodig.

Gezien de vele voor- en nadelen is het lastig een antwoord te vinden op de vraag: Is snoozen goed voor mij of niet? Er zijn nog veel vragen over snoozen onbeantwoord. De huidige stand van het onderzoek biedt echter nog steeds houvast voor degenen die twijfelen of ze de snooze-knop nog wel ingedrukt moeten houden. Hier zijn de tien belangrijkste bevindingen:

• Slaaponderzoekers zijn het erover eens dat snoozen je helpt om 's ochtends uit bed te komen .
• Snoozen kan ochtendhumeurigen helpen om slapeloosheid te bestrijden , maar het is niet de enige remedie.
• Ook een douche in de ochtend of vroeg in de ochtend sporten kan ons alerter maken.
• Als u het prettig vindt om te snoozen , kunt u 's ochtends met mate op de snoozeknop drukken.
• Maar vraag uzelf eens af: hoe rustgevend is het eigenlijk voor mij als ik steeds door de bel word gewekt ? Als dutten in de ochtend merkbare stress veroorzaakt, is het geen goed idee .
• Als u uw wekker te vroeg zet om langer te kunnen slapen, mist u een ongestoorde en verkwikkende slaap .
• Daarom is het beter om een ​​kortere slaaptijd aan te houden en de wekker zo laat mogelijk te zetten.
• Uit onderzoek is gebleken dat snoozers minstens zo goed slapen als mensen die opstaan ​​zodra de wekker afgaat.
• Het is zeer onwaarschijnlijk dat u bij het snoozen weer in een diepe slaap valt en met een bijzonder onaangenaam gevoel wakker wordt.
• Er is geen duidelijk wetenschappelijk bewijs dat slapen overdag de prestaties vermindert. Het is echter bewezen dat slaapgebrek gevolgen voor ons heeft.