Stripkunst | Ernst Kahl kan het anders

"We Can Do It Differently" is de titel van een briljante film uit 1993 van Detlef Buck, geschreven door Ernst Kahl. Daarin reizen twee broers, beiden geïnspireerd door het Westen, naar Oost-Duitsland omdat ze een huis in Mecklenburg-Vorpommern van hun grootmoeder hebben geërfd. Het enige probleem is: ze zijn analfabeet en kunnen geen straatnaamborden of kaarten lezen, waardoor het moeilijk is om ergens te komen. Een zoete roadmovie die ontaardt in een groteske misdaadthriller en, tegen de verwachtingen in, een happy end heeft – erg grappig en knap gemaakt.

In tegenstelling tot de Wigald Boning-film "Drie meisjes van het tankstation" uit 1997, waarvoor Ernst Kahl ook het scenario schreef, speelt Boning een miljonair die zich eerst moet bewijzen bij een tankstation voordat hij het geld van zijn moeder mag erven. Er werken echter drie vrouwen, en hij heeft een uiterst neurotische relatie met vrouwen in het algemeen, hoest. Het "Lexikon des Internationalen Films" oordeelde dat het verwerpelijk was hoe "een soort Nieuw-Duitse oppervlakkigheid wordt gevierd met een minimum aan intellectuele en regisseursinspanning."

Licht en schaduw, stralend of deprimerend: je zou kunnen zeggen dat de satiricus Ernst Kahl ook nog andere dingen kon, en daar was hij ook heel goed in: tekenen, schrijven en zingen – als autodidactisch genie leerde hij zichzelf alles aan, maar studeerde daarna ook nog een beetje kunst in Hamburg bij David Hockney (zonder middelbareschooldiploma en zonder toelatingsexamen) en werkte ernaast als lijkenwasser.

Met zijn stijl, vaak omschreven als "oude meester", werd hij, naast F.K. Waechter, F.W. Bernstein en Hans Traxler , de ware oude meesters van de stripkunst in West-Duitsland, een uitmuntend kunstenaar en illustrator van de Neue Frankfurter Schule, verbonden aan het tijdschrift "Titanic". Voormalig hoofdredacteur Hans Zippert zei over Kahl: "Hij kon alles. Het wilde, het gedurfde, het duistere, de oude meester, maar ook het zoete, het onschuldige, het schijnbaar amateuristische. Zijn schilderijen, cartoons, strips en installaties waren een uitdaging voor een versimpelde realiteit. Hij verfijnde de grap tot een meesterwerk en grapte zich een weg door de hoge kunst."

Ernst Kahl, geboren in 1949 en opgegroeid op het platteland van Sleeswijk-Holstein als zoon van een filiaalmanager van een spaarbank, kreeg op vierjarige leeftijd polio en bracht vijf weken door in het ziekenhuis. Zijn enige vermaak bestond uit het rondslingerende "Groß Wilhelm Busch Album", compleet met zijn gewelddadige maar hilarische verhalen. "Ik weet niet of Busch mijn psyche destijds heeft beschadigd, maar na vijf weken werd ik genezen ontslagen", schreef Kahl in het tijdschrift "Konkret" ter gelegenheid van de 150e verjaardag van Max en Moritz. Het was hetzelfde boek van Busch dat zijn gewelddadige vader thuis graag aan zijn kinderen voorlas.

In 2011 werd aan Ernst Kahl de Wilhelm-Buschprijs toegekend, nadat hij in 2007 al de Göttingen Elch, de hoogste satirische prijs van Duitsland, had gewonnen.

Ernst Kahl werd beschouwd als een zeer vriendelijke en toegankelijke man die, als een "gereserveerde, stille provocateur" (Wiglaf Droste), horror en onzin combineerde tot morbide komedie in zijn tekeningen en schilderijen, zoals wanneer een klein meisje haar ijshoorntje aan een gehangene aanbiedt, of wanneer een wasbeer een jongen uit zijn badkuip jaagt, of wanneer Michael Jackson wonden kan genezen met zijn penis. Een van zijn schilderijen heet "Forgotten Disasters".

Om gewelddadige relaties te illustreren, gebruikte Kahl vaak een ogenschijnlijk naïeve kindertekenstijl en verkende hij thema's uit religie, seksualiteit en koloniale geschiedenis, vaak met behulp van pratende dieren. Zijn lofzang op de poedel is onvergetelijk: "De mooiste hond van de roedel is en blijft de poedel (...) De grappigste poedel van allemaal, dat is en blijft de poedel", opgenomen in 1996 met gitarist Hardy Kayser voor hun album "Im Kühlschrank brennt noch Licht". Het bevat ook een prachtige ode aan het "vogeltje" dat gewaarschuwd wordt zijn kooi te verlaten omdat het leven zo gevaarlijk is: "Vogeltje, vlieg niet zo ver als het sneeuwt."

Zoals zojuist bekend is gemaakt, is Ernst Kahl op 5 juli overleden in Schwabstedt, Noord-Friesland. Hij was 76 jaar oud.